NASA, 50 yılın ardından Ay ağaçlarının haritasını yayınladı
Amerikan Uzay ve Havacılık İdaresi (NASA), farklı koşullarda nasıl değişeceklerini gözlemlemek amacıyla uzaya 500 tohum gönderdi. Tohumlar, uzaya 1971’de Apollo14 göreviyle gitti ve 34 defa Ay’ın etrafından dolaştı.
Ardından bu ağaçlar ABD, Avrupa ve Güney Amerika’da ekildi. NASA, “Ay ağacı” olarak adlandırdığı bitkilerin haritasını Apollo 14’ün 50. yıldönümünde yayımladı.
GÜNÜMÜZDE 83 AY AĞACI BULUNUYOR
1971’de farklı ağaç türlerinden yaklaşık 500 tohum uzaya gönderildi. Ayın etrafında 34 kez dolaşan bu tohumlar daha sonra Dünya’nın farklı noktalarına dikildi. Amerikan Uzay ve Havacılık İdaresi (NASA), ikisi Güney Amerika’da ve biri Avrupa’da olmak üzere toplam 83 Ay ağacının yerlerini gösteren bir harita paylaştı.
Bununla birlikte, ağaçların türleri kızılçamlardan, Douglas köknarlarına, çınarlardam loblolly çamlarına kadar çeşitlilik gösteriyor. Ancak, ağaçların üçte biri 1970’lerde dikildiğinden bu yana öldü.
TOHUMLAR AY’IN ETRAFINDA 34 KEZ DOLAŞTI
“Ay ağaçları” Apollo 14 görevinin bir parçası olarak ortaya çıktı. Apollo 14, 31 Ocak 1971’de başladı. Astronotlar 5 Şubat 1971’de Ay’a indi ve yaklaşık 9 saatlik bir Ay yürüyüşünden sonra 9 Şubat’ta Dünya’ya geri döndü. Göreve katılan Alan Shepard ve Edgar Mitchell ayda yürürken, Stuart Roosa komuta modülünde tohumlarla birlikte yörüngede 34 kez döndü.
Görev esnasında tohumlar sınıflandırıldı ve bir grup tohum karşılaştırma yapmak için Dünya’da bırakıldı. Uzaya gönderilecek olan tohumlar Roosa’nın kitine yerleştirildi, ancak mürettebat dünyaya döndükten sonra teneke kutu patlayarak açıldı ve pek çok tohum kullanılamaz hale geldi.
Ardından NASA tohumları, filizleninceye kadar takip etmesi için ABD Orman Hizmetleri’nin bakımına verdi, ancak bazıları görevden yıllar sonra ekilmedi. Uzay yolculuğundan sağlıklı dönen fideler ABD’de (genellikle 1976’da ülkenin 200’üncü yıl dönümünün bir parçası olarak) ve tüm dünyada dikildi. Ancak, ağaçlar bir süre sonra unutuldu.
Ancak eski astronot David Williams, durumu kişisel bir mesele haline getirdi 1996 yılında ağaçları bulmak için bir proje başlattı.
AĞAÇLARIN ÖLÜMÜNÜN UZAY YOLCULUĞUYLA İLGİSİ YOK
22 Ay ağacıyla haritaya başlayan Williams, bulduğu ağaç sayısının 83’e çıktığını ve günümüze kadar 21’inin öldüğünü belirtti. Ancak Williams, birçok ağacın kaderinin uzay yolculuğuyla ilgisi olmadığını söyledi.
Diğer taraftan William, ağaçların Beyaz Saray’a, Brezilya ve İsviçre’deki çeşitli bölgelere Uluslararası Dostluk Ormanı’na, çeşitli üniversitelere ve NASA merkezlerine dikildiğini söyledi. Ayrıca ağaçların bazılar Japonya İmparotorluğu’na ve bazı Avrupa ülkelerine diplomatik amaçlarla yollandığını sözlerine ekledi.
