CATO Institute: “Türkiye Pakistan İçin Bir Müttefikten Daha Fazlası”

“Türkiye ve Pakistan her zaman pozitif bir ilişkiye sahip oldu ve Pakistan Başbakanı İmran Han ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde bu ilişkiler çok farklı bir noktaya ulaştı.”

CATO Institute’de yayımlanan analiz M5 tarafından çevrilmiştir.

“Türkiye, Han’ın dış politikasında, özellikle güvenlik ve savunma işbirliğinde önemli bir rol oynamaya başladı. Ancak Türkiye Pakistan için bir savunma ortağından daha fazlası.

Khan yönetimi bu filizlenen ikili ilişkinin ekonomik potansiyelinden de yararlanmak için çaba sarf ediyor. Pakistan adına; Türkiye ile ekonomik hedeflere öncelik veren bir dış politika anlayışı sadece gerekli değil, aynı zamanda Pakistan’ın uzun vadeli başarısı için kritik önem taşıyor.

İkili Savunma İlişkileri

Pakistan-Türkiye savunma işbirliğine yönelten etken öncelikle ortak Müslüman kimlikleridir. Her iki devlet de, İslam’ın anayasal haklarını ve yönetimin kesişimini derinlemesine düşünen laik liderler olan Muhammed Ali Cinnah ve Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu. Her iki ülkede İngiliz sömürgeciliğine ve zulmüne karşı mücadele etti.

11 Eylül 2001 saldırılarının ardından Küresel Teröre Karşı Savaş’ın başlamasından bu yana, Pakistan ile Türkiye arasındaki işbirliği üç konuya odaklandı. Bunlar; terörle mücadele, ABD’nin Afganistan’daki savaşı ve uzun vadeli savunma işbirliği.

Hem Pakistan hem de Türkiye uluslararası terörizm ile mücadelede etkin ülkeler. Afganistan’ın yanı sıra Pakistan ve Türkiye, ortak askeri tatbikatlar gerçekleştiriyor ve istihbarat bilgiler konusunda işbirliği yapıyor. 

Henüz üzerinde anlaşmaya varılmamasına rağmen, Pakistanlı ve Türk savunma ve hükümet yetkilileri Pakistan’da savaş uçakları ve füzeler üretme konusunda üst düzey görüşmeler yapıyor. Pakistan, 2018 yılında Karaçi Tersanesi’nde inşa edilen en büyük savaş gemisini inşa etmek için bir Türk savunma şirketi ile işbirliği yaptı.

Özellikle, Pakistan Savunma Bakanı ile Türkiye Ordusu arasında gerçekleştirilen Aralık 2020 Türkiye-Pakistan Yüksek Düzeyli Diyalog Grubu toplantısının ardından Türkiye’nin  bir nükleer silah programını izleme ve geliştirme konusunda Pakistan’dan destek istediği bildirildi. Silah üretimine ek olarak, her iki ülke ayrıca teknoloji konusunda da işbirliği yapıyor. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, Pakistan Ulusal Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde siber güvenlik, drone gözetimi ve radar teknolojisine odaklanacak bir araştırma ve geliştirme bölümü oluşturdu.

Pakistan ve Türkiye sık sık birbirlerinin toprak anlaşmazlıklarını da desteklediler. Örneğin Pakistan, Ermenistan’ı egemen bir devlet olarak tanımayan dünyadaki yegane ülkelerden biridir. Pakistan ayrıca Türkiye’nin müttefiki Azerbaycan’ın tartışmalı Dağlık Karabağ topraklarındaki iddialarını da kabul ediyor. Nitekim Ocak 2021’de Pakistan, Türkiye ve Azerbaycan dışişleri bakanları sırasıyla Keşmir, Kıbrıs ve Dağlık Karabağ’a yönelik iddialarını desteklemek için görüşmelerde bulundular ve ortak bir bildiri yayınladılar.

Türkiye de Pakistan’ı Keşmir konusunda Hindistan’a karşı çok açık bir şekilde destekliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Eylül 2020’de BM Genel Kurulu’na hitaben yaptığı konuşmada Keşmir meselesinde açıkça taraf oldu ve Başbakan Han’ın övgüsünü aldı.

Ayrıca her iki ülke de Filistinlileri açıkça destekliyor. BM’de ve diğer uluslararası forumlarda Filistin halkını desteklemeyen herhangi bir siyasi çözümün karşısında duracaklarını ilan ediyorlar.

Ekonomik Bağlar Güçleniyor

Khan, Ocak 2021’de Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile her iki ülkenin de ticari ilişkilere olan bağlılığının ana hatlarını çizen ve Türk şirketlerinin Pakistan’daki yatırımlarının 1 milyar doların üzerinde arttığını vurgulayan bir görüşme yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Şubat 2021’de Pakistan’ı ziyareti sırasında iki ülke bilim ve teknoloji, savunma, turizm, eğitim ve sağlık alanlarında geniş bir işbirliği yelpazesini kapsayan bir Stratejik Ekonomik Çerçeve anlaşması imzaladı.

Türkiye ile Trans-Afgan Demiryolu projesi, CASA-1000 ve Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) gaz boru hattı gibi devam eden projelerin başarıyla tamamlanması, Pakistan’ın Batı Asya ve Avrupa ile bağlantısını önemli ölçüde artırabilir.

Khan idaresi, CPEC projelerine, özellikle enerji ve altyapı projelerine Türk şirketlerini dahil etme adımları atıyor. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dört kez Pakistan parlamentosuna hitap ettiği düşünüldüğünde ikili ilişkilerin her anlamda daha da gelişeceğini görmek zor değil. Han yönetiminin uluslararası ilişkilerden ulusal güvenlik prizmasına, ekonomiden yatırım politikalarına kadar birçok konuda Türkiye’nin desteğini alacağı net bir şekilde görülüyor.”

Kaynak: M5
Çeviri/Analiz: Adem KILIÇ