Analistler, Halife Hafter’in, savaş alanında aldığı ağır yenilginin ardından yurtiçinde ve yurtdışında desteğinin azalması üzerine ülkedeki seçimler öncesinde siyasi imajını parlatmaya çalıştığını söylüyor.
The New Arab’da yer alan habere göre ülkenin doğusunu kontrolü altında tutan Hafter, başkent Trablus’u ele geçirmek için bir yıldan fazla savaşmasına rağmen geçen yılın Haziran ayında aldığı yenilgi BM destekli barış görüşmeleri için zemin hazırladı. BM gözetiminde kurulan birlik hükümeti idaresinde Aralık ayında ülke genelinde bir seçim yapılması planlanıyor.
Uluslararası ilişkiler profesörü Milud el Hacc, “Hafter, askeri yenilgisinden sonra seçimlerin ona siyasi bir zafer kazandıracağını umuyor” dedi.
Hafter, diktatör Muammer Kaddafi’nin 2011’de devrilmesini izleyen 10 yıllık şiddet döneminde kilit bir oyuncu olarak ortaya çıktı.
Hafter, İslami gruplarla savaştı ve komşu Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya’nın yanı sıra Libya’nın doğusundaki nüfuzlu kabileleri arasında kendisine sağlam bir destek buldu.
Ancak kendi kendine yeten Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu’nun(LNA), Trablus’ta uluslararası kabul görmüş bir birlik hükümetini devirmek için saldırı başlatmasından iki yıl sonra manzara çok farklı.
Geçen Ekim ayında BM öncülüğünde varılan ateşkes, ülkenin bölünmüş kurumlarını birleştirmek, yeniden yapılanma çabalarını başlatmak ve Aralık ayındaki seçimlere hazırlanmakla görevli bir geçici hükümetin kurulmasını sağlayan bir süreci harekete geçirdi.
Hafter görüşmeler boyunca düşük bir profil sergiledi ancak son haftalarda halka yönelik mitingleriyle geri döndü ve ölen savaşçıların aileleri için üç yeni kasaba ve binlerce konut inşa etme sözü verdi.
Hac, “Hafter’in sesi ve dili değişti… Askeri söylem yerini yaşam koşullarını iyileştirme vaatlerine bıraktı” dedi.
‘Hafter meydan okumayla karşı karşıya’
Haftar, güç üssünü, 2011’de Kaddafi’yi devirerek öldüren ayaklanmanın doğudaki beşiği olan Libya’nın ikinci büyük şehri Bingazi’nin etrafına inşa etti.
Hafter’ın askeri saldırıları için insan gücünün çoğunu sağlayan bölgenin güçlü kabileleri arasından kendisine müttefikler buldu.
Ancak Libyalı analist Mahmud Halfallah’a göre, Hafter bugün destek bulduğu tabanı kaybetti.
Halfallah, “Hafter artık oğullarını, birçoğunun bir hiç uğruna öldüğü bir savaşa dahil ettiği için onu suçlayan kabilelerin tartışılmaz desteğine sahip değil,” dedi.
Halfallah, “Hafter artık [bu kabilelerin] ona güvenmediklerini ve başka bir savaş için oğullarını bir daha bırakmayacaklarını biliyor,” diye konuştu.
Ve Libya uzmanı Calel Harşui’ye göre, desteklerini yeniden kazanmak amacıyla aşiret liderleriyle yaptığı birkaç görüşmeye rağmen Hafter şimdi “ciddi meydan okuma sorunları” ile karşı karşıya.
Harşui, “Mali desteği kurudu ve batıda toprak genişletme umutları engellendi,” diye konuştu.
Halfallah, Hafter’in yabancı müttefiklerinin bile temkinli davrandığını ve yeni geçici hükümeti desteklemeye ağırlık verdiklerini söyledi.
Halfallah, “Hafter’in yabancı destekçileri… siyasi sürecin Libya’daki çıkarlarını korumak için tek olası çözüm olduğunu anladılar” dedi.
Hafter ‘siyasi zafer’ peşinde
Hafter, Kaddafi’nin devrilmesinden sonra ülke kaosa girdiğinden beri Libya’da tartışmalı ama kilit bir rol oynadı.
Uluslararası ilişkiler profesörü Hac, Libya’nın 1987’de Çad’daki acı yenilgisinin ardından gözden düşmeden önce Kaddafi’nin silahlı kuvvetlerinde görev yapan ‘Mareşal Hafter’in, şimdi siyasi bir geri dönüş yapmayı hedeflediğini söyledi.
Avrupalı bir diplomatik kaynak, Hafter gibi kilit oyuncuların siyasi süreçten dışlanması durumunda, ‘bozguncu’ haline gelip ülkeyi istikrara kavuşturma çabalarını baltalayabileceklerini söylüyor.
Verisk Maplecroft analisti Hamish Kinnear, Hafter’in cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olabileceğini veya bir adayı destekleyebileceğini belirtiyor.
Kinnear, Aralık ayındaki cumhurbaşkanlığı ve meclis seçimlerinin ertelenmesi durumunda, Hafter’in bunu büyük olasılıkla geçiş hükümetini gayri meşru olmakla suçlamak ve silahlı çatışmaya geri dönmek için kullanacağını söylüyor.
Ancak Kinnear, Hafter’in “artık eskisi kadar güçlü olmadığını” da sözlerine ekliyor.
