İsrail Dış Politikalar Enstitüsü: İsrail ve Türkiye’nin Ortak Stratejik Çıkarları Uzlaşıyı Getirir mi?
Ambargo ve acı verici ekonomik fedakarlıklar içeren bu anlaşmazlık çözülebilirse, o zaman İsrail ve Türkiye ortak bir zeminde buluşabilir mi? İran’ın nükleer hedeflerine ve Suriye’deki varlığına karşı ortak muhalefetleri, iki ülke arasındaki sorunların geride kalmasına izin vermek için stratejik nedenler olmaya devam ediyor.
İsrail Bölgesel Dış Politikalar Enstitüsü’nde Prof. Gabriel Mitchell tarafından kaleme alınan makale M5 tarafından çevrilmiştir.
Başkan Joe Biden’ın Donald Trump’a karşı kazandığı zaferin ardından, Türkiye’nin diplomatik anlaşmazlığını çözme umuduyla İsrail’i ile iletişim kurmaya çalıştığı yönünde bir dizi haber geldi. Türkiye’nin zamanlaması anlaşılabilir.
Çünkü; Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Biden yönetiminin Ankara’nın bölgesel faaliyetlerine karşı eleştirel bir tutum alacağından endişe duyuyor. İsrail Türkiye’yi dinlemeye hazır, ancak eski sorunlu bir uzlaşıyı yeniden hayata geçirmek için yeni ortaklıklarını feda etmeyecek. İsrail; Erdoğan’ın on yıl süren düzensiz ve çoğu zaman düşmanca davranışına katlandıktan sonra, bu iki eski müttefiki ile bir araya gelmek için jestlerden daha fazlasını bekleyecek.
Güçlü İsrail-Türkiye ilişkileri mantıklı. Türkiye bir NATO üyesi ve İsrail’in ABD ve Avrupa Birliği ile özel ilişkileri onlarca yıl öncesine dayanmaktadır.
Geçtiğimiz on yıl içinde İsrail; Yunanistan, Kıbrıs (GKRY) ve Mısır ile bağlarını güçlendirerek Doğu Akdeniz Gaz Forumu’nun kurulmasını sağladı ve bölgesel müttefiklerini yeniden yarattı . İsrail’in pek çok yeni ortağı Erdoğan’a ve onun bölgesel hedeflerine güvenmiyorlar.
Erdoğan’ın Hamas adlı militan grupla birlikte diğer Müslüman Kardeşler üyelerini kucaklaması çok bu ilişkileri bozan adım oldu. İsrail-Filistin çatışmasında ve diğer anlaşmazlıklarda yapıcı bir aktör olma kabiliyetini baltalayan bu adım Türkiye’nin bölgesel dış politikasını da olumsuz etkileyen bir neden. Erdoğan artık,Türkiye’nin değişen uluslararası koşullara göre daha fazla gelişmesi gerektiğini anlıyor. Fakat asıl soru, İsrail’in ilgilenip ilgilenmediği. İsrail Arap dünyası ile sınırsız görünen normalleşme potansiyelini Türkiye için riske atar mı? Bu Türkiye’nin vereceği tavizlere bağlı.
Durumu daha da karmaşık hale getiren İsrail’in iç durumu. İsrail’deki anketler halkın çoğunluğunun Türkiye ile gelecekte normalleşmeyi onayladığını, ancak Erdoğan’ın istenmeyen kişi olduğunu gösteriyor. Şimdiye kadar Türkiye’nin tek talebi İsrail’in Batı Şeria’daki yerleşim inşaatını dondurması ve Filistin’in topraklarını rahat bırakması. Bu Trump’ın aksine muhtemelen Biden yönetiminin de isteyeceği bir şey.
Ayrıca Doğu Akdeniz çıkarları, İran’ın nükleer ve Suriye’deki varlığı iki ülkenin de karşı oldukları ortak görüşleri ve çıkarları mevcut. İsrail ve Türkiye aralarındaki anlaşmazlıkları çözme konusunda kararlıysa Biden Yönetimi bu duruma destek olacaktır…
Kaynak:M5
Çeviri/Analiz: Adem KILIÇ
