Analiz: Yeni dünya düzeninde BRICS'in rolü - M5 Dergi
DünyaÖne Çıkan

Analiz: Yeni dünya düzeninde BRICS’in rolü

Abone Ol 

Her geçen gün genişleyen ve popülerliği artan BRICS, yeni katılım talepleri almaya devam ediyor. Bir Güney Amerika ülkesi olan Bolivya da BRICS topluluğuna katılma talebini duyurdu. 22 Ağustos’ta Johannesburg’da gerçekleşecek zirvede 5 yeni ülkenin daha BRICS üyesi olması beklenirken; zirve öncesinde bir araya gelen liderler, BRICS’in küresel çaptaki vizyon ve misyonuyla ilgili önemli mesajlar verdi.

Her geçen gün genişleyen ve popülerliği artan BRICS, yeni katılım talepleri almaya devam ediyor. Bir Güney Amerika ülkesi olan Bolivya da BRICS topluluğuna katılma talebini duyurdu. 22 Ağustos’ta Johannesburg’da gerçekleşecek zirvede 5 yeni ülkenin katılımı duyurulacak.

Bolivya Dışişleri Bakanı Rogelio Mayta, ülkesinin BRICS ekonomi bloğuna girmeye hazır olduğunu ve önümüzdeki haftalarda yapılacak olan zirvede yer alacaklarını bildirdi.

Mayta, Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce’nin bloğa katılma isteğini 12 Haziran 2023’te resmen ilettiğini ifade etti.

Ülkesinin sürdürülebilir ve kapsayıcı bir kalkınma planıyla gelişmekte olan ekonomilerle iş birliğini güçlendirmek istediğini kaydeden Mayta, “Uzun bir süreç olduğunu biliyoruz ancak doğru yoldayız, ülke için çok çalışıyoruz” dedi.

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, yaklaşık 20 ülkenin BRICS’e katılmak istediğini duyurmuştu.

Daha sonrasında Güney Afrikalı Büyükelçi Anil Sooklal, dünya siyasetinde etkinliği giderek artan BRICS’e katılım isteğinin 40’ı aştığını bildirdi.

2022’de Arjantin, İran ve Cezayir’in resmi başvurusunun ardından bu sene Mısır, Bangladeş ve Etiyopya da başvuruda bulundu.

“DÜNYA BİR ALTERNATİF İÇİN CAN ATIYOR”

BRICS topluluğu, Batılı olmayan gelişmekte olan ekonomilerin gayri resmi bir oluşumu olarak başlamıştı. Son yıllarda katılım başvurularının artışı ve küresel nüfusun yüzde 40’ından fazlasını kapsaması ile BRICS, hızla genişlemeye devam ediyor.

Güney Afrika’nın iktidar partisi Afrika Ulusal Kongresi (ANC) Birinci Genel Sekreter Yardımcısı Nomvula Mokonyane, dünya ülkelerinin uluslararası etki alanında Batı hakimiyetine bir alternatif aradığını ve bu alternatifin BRICS bloğu ortaklığında bulunduğunu ifade etti.

Mokonyane, “Dünya bir alternatif için can atıyor” dedi ve ANC’nin daha önce BRICS Siyasi Partiler Artı Diyaloğu’na ev sahipliği yaptığını vurguladı.

ANC, önümüzdeki günlerde düzenlenecek 15. BRICS Zirvesi öncesi 18-20 Temmuz tarihleri arasında üye ülkeler ve diğer ülkelerden de siyasi partileri Boksburg’da gerçekleşen toplantıda misafir etti.

45’i aşkın ülkeden gelen ziyaretçiler, toplantıda BRICS’in dünya barışı, kalkınma ve refahı sağlamadaki rolünü konuştu. Görüşmeye çoğu Afrika ülkesinden temsilciler katılım sağladı.

Mokonyane, pek çok Afrika ülkesinin artık her şeye rağmen Rusya-Afrika Zirvesi çalışmalarının ‘dayanışmanın çok iyi bir simgesi olduğunu’ da vurgulayarak, “Tekin çok üzerindeki tahakkümüne karşı direnişin çok güçlü bir simgesi. Aynı zamanda bu dünyanın geleceğinin çeşitliliğe, insanlığın korunmasına ve karşılıklı yarar sağlayan müdahalelere bağlı olduğunun taahhüdü” değerlendirmesini yaptı.

BRICS ÜLKELERİ UKRAYNA KRİZİNDE BARIŞÇIL ROL ÜSTLENİYOR

Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev, BRICS ülkelerinin Ukrayna krizinin barışçıl çözümüne katkıda bulunma, ara buluculuk hizmetleri sağlama gayretini memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Patruşev, BRICS ülkelerinin güvenlik meselelerinden sorumlu üst düzey temsilcileri ile görüşerek diğer konuların yanı sıra Ukrayna krizini de değerlendirdi.

Ukrayna etrafındaki durumun, Batılıların yıkıcı eylemlerinin canlı bir örneği olduğunu ifade eden Patruşev, “BRICS ortaklarımız tarafından özel askeri harekatın nedenlerinin anlaşılmasını ve gelişmelerin dengeli bir şekilde değerlendirilmesini takdir ediyoruz” dedi.

Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri, “Rusya’nın defalarca dile getirdiği gibi, diyaloğa hazır olduğunu vurgulamak isterim. Ancak müzakereler için sadece ve sadece, ülkemizle müzakere etmeyi kendi kendine yasaklamış olan Kiev rejiminin Batılı küratörlerini teşvik etmek gerekiyor” diye konuştu.

Patruşev; ABD ve uydularının, Ukrayna’ya seyreltilmiş uranyum mermileri, uzun menzilli ‘havadan karaya’ seyir füzeleri ve artık dünyanın birçok ülkesinde yasaklanan misket bombaları da dahil olmak üzere silah tedarikini artırarak, çatışmayı tırmandırmak için her şeyi yaptığı savundu.

15. ZİRVEDEN BEKLENTİ YÜKSEK

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, BRICS blokunun gelişmekte olan ülkelere ağır şartlar dayatmadan finansman sağladığını belirtti. Bu durumun eşitsizliğin azaltılmasına yardım ettiğini ve küresel çapta “olağanüstü bir rol” oynayabileceğini vurguladı.

Lula da Silva, yabancı basın temsilcileriyle bir araya gelerek ay sonunda Güney Afrika’da düzenlenecek olan 15. BRICS Zirvesi’nden beklentilerinin yüksek olduğunu söyledi. Suudi Arabistan, Arjantin ve diğer büyük gelişmekte olan ülkelerin bloka katılmasının “son derece önemli” olduğunun altını çizdi.

Güney Afrika hükümetine göre 40’tan fazla ülkenin BRICS’e katılmak istediğini bildiren Lula da Silva, “Bu toplantıda muhtemelen BRICS’e hangi yeni ülkelerin katılabileceğine oy birliğiyle karar vereceğiz. BRICS koşullarını karşılayan diğer ülkelerin gruba katılımına izin verilmesinin azami önem taşıdığına inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Lula da Silva, BRICS Yeni Kalkınma Bankası’nın Uluslararası Para Fonu’nun “daha etkin ve cömert” olması gerektiğini de sözlerine ekledi.

Çin adına toplantıya katılan yeni Dışişleri Bakanı ve Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış İlişkiler Komisyonu Ofisi Direktörü Vang Yi, BRICS’in gelişmekte olan ülkeler için önemli bir platform haline geldiğini vurgulayarak BRICS ülkelerinin stratejik koordinasyonunu daha da güçlendirmesi gerektiğini ifade etti.

Hedeflenen noktaya gelinmesi için açıklık, kapsayıcılık ve kazan-kazan iş birliğinin pratik eylemlere dönüştürülmesi gerektiğini ifade eden Vang, “BRICS iş birliğini ön plana çıkarmalıyız” dedi.

Vang, mevcut küresel güvenlik sorunlarıyla başa çıkmak ve güvenlik ikilemini çözmek için ‘hegemonyaya direnme’ ve ‘soğuk savaş zihniyetine karşı çıkma’nın gerekliliğini savundu.

Küresel güney ülkelerinin dış müdahaleye direnmek gibi önemli bir göreve sahip olduğunu dile getiren Vang, Çin’in BRICS ortaklarıyla birbirlerinin ulusal güvenlik ve istikrarını korumanın yanı sıra uluslararası güvenlik sorunlarıyla mücadelede de iş birliği yapmaya istekli olduğunu dile getirdi.

Toplantıdaki bir diğer ikili görüşme  BRICS Yeni Kalkınma Bankası (NBD) Başkanı Dilma Rousseff ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında gerçekleşti.

Rusya’nın iyi bir üye olduğunu ifade eden Putin, BRICS’e karşı tüm yükümlülüklerini zamanında yerine getirdiklerini belirtti.

ABD dolarının siyasi mücadele aracı olarak kullanıldığını savunan Rus lider, “Ama bizim örgütümüz BRICS üyelerinin dostluğu başkalarına karşı yürütülmüyor, birbirlerinin çıkarları doğrultusunda çalışıyorlar. Bu, finans alanında da geçerli” ifadelerini kullandı.

BRICS üyelerinin, ulusal para birimleriyle ticaret noktasında da adımlar attığına işaret eden Putin, “BRICS’te yer alan ülkelerimiz ulusal para birimleri üzerinden ilişkiler geliştirmekte ve bu tür ödemeleri artırıyor. Ortak faaliyetlerimizin geliştirilmesinde bankanın da (NBD) önemli bir rol oynayabileceğini düşünüyorum” dedi.

BRICS; Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin bir araya gelerek oluşturduğu bir ekonomik topluluk olarak faaliyete geçmişti.

Üye ülkeler, dünya üzerindeki Batı hegemonyasına karşı, gelişmekte olan ülkelere katkı sağlamayı ve ekonomik gelişimi hızlandırmayı amaçlıyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ya da G7 gibi yapıları adil bulmayan BRICS ülkeleri, çok kutuplu yeni dünya düzeninde daha etkin olma yolunda hızla ilerliyor.

Yüzölçümü bakımından dünyanın 3’te 1’lik alanına sahip BRICS’in, 22-24 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştireceği zirve toplantısında, yeni katılımcıları da arasına alması bekleniyor.

İş birliği anlaşmalarını yeni üyelerle artırması beklenen topluluğun, ekonominin yanı sıra siyasi arenada da Batı’ya alternatif olarak daha fazla söz sahibi olacağı düşünülüyor.

Abone Ol 

İlgili Yazılar

Abone Ol 
Back to top button
Close
Close