Fransız lider Macron’un Körfez ülkelerine ziyareti ve yaptığı silah anlaşmaları dikkat çekiyor. AUKUS sonrası ABD ve İngiltere ile kriz yaşayan Fransa’nın bu hamleleri intikam olarak yorumlanıyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu ayın başında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar ve Suudi Arabistan’a önemli ziyaretler gerçekleştirdi.
Görüşmeler kapsamında, BAE ile Fransa arasında 19 milyar dolar değerinde 80 Rafale savaş uçağı 12 askeri helikopter anlaşması yapıldı. Bu anlaşma, Fransız savaş uçaklarının şimdiye kadarki en büyük denizaşırı satışı olacak.
Yetkililer, ilk Fransız savaş uçaklarının 2027’de teslim edileceğini ve yaklaşık 7 bin kişilik istihdam yaratacağını belirtti.
ABD’nin BAE’ye yapacağı 23 milyar dolarlık insansız hava aracı ve diğer silahların satışını askıya almasının ardından Fransa’nın bu hamlesi dikkat çekti.
Anlaşma sonrası Macron, “Fransa’nın bölgedeki bu taahhüdü, terörle mücadelede bu aktif iş birliği, aldığımız net pozisyonlar, BAE’ye yakınlığımızı artırdığımız anlamına geliyor” dedi. ABD’ye atıfta bulunan Fransa Cumhurbaşkanı, “Şüphesiz ki ülkelerin tarihi müttefikleri hakkında kafalarında soru işaretleri oluştuğu bir zamanda bu anlaşmaların Fransa’nın konumunu güçlendirdiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Bölge uzmanları ise söz konusu anlaşmayı, “Arap dünyasındaki yakın bir ABD müttefikinin ilk kez Amerikan teknolojisinden çok Fransız teknolojisine güvenmesi” olarak yorumladı.
Macron’un bir diğer resmi görüşmesi ise gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesiyle ilişkili şeklinde suçlanan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile gerçekleşti.
Veliaht Prens ile görüşen ilk Batılı liderlerden biri olan Macron, “Körfez’deki en kalabalık ve güçlü ülke olan Suudi Arabistan ile görüşmeyeceğiz dersek, Orta Doğu’da barış ve istikrarı nasıl koruyabiliriz?” ifadeleriyle kendini savundu.
FRANSA İNTİKAM MI ALIYOR?
İran’ın nükleer silah geliştirmesi ve ABD’nin son yıllarda hem Avrupa’da hem de Orta Doğu’da güvenilir bir müttefik olarak görülmemesi, uluslararası iş birliklerinin yeniden şekillenmesine neden oldu.
Özellikle Orta Doğu’da ABD’ye güvenemeyen ülkeler, yeni müttefikliklere yöneldi.Bu durumu değerlendiren ülkelerden biri olan Fransa, aynı zamanda AUKUS’un intikamını da aldı.
Avustralya’nın ABD ve İngiltere ile imzaladığı AUKUS güvenlik anlaşması sonrası Fransa ile yaptığı anlaşmadan çekilmesi ve Fransız denizaltılarını almaması büyük bir kriz yaratmıştı. Eylül ayında ABD Başkanı Joe Biden ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron arasındaki telefon görüşmesi sonrasında iki ülke arasındaki buzların kısmen de olsa eridiği düşünülüyordu. Ancak birkaç hafta sonra Macron’un BAE ile yaptığı silah anlaşması bir ödeşme olarak yorumlandı.
Nitekim, Çarşamba günü bir Fransız kanalına röportaj veren Macron’un ele aldığı tek dış politika konusu AUKUS oldu. Macron konuyla ilgili, “Zaman içinde en güçlü yanıtı verdik” ifadelerini kullandı.
KÖRFEZ’DE ABD GÜVENSİZLİĞİ
Biden yönetiminin, Trump’ın 2018’de Ortak Kapsamlı Eylem Planı’ndan (JCPOA) çekilmesinin ardından İran’ın nükleer faaliyetleri üzerindeki kısıtlamaları geri getirmemesi hem ABD’ye olan tepkileri hem de bölgesel güçlerin endişlerini artırdı.
ABD’nin bölgedeki garantör etkisi dağılırken, Afganistan, Irak ve Suriye’den çekilme süreci bunu daha da destekledi. Biden yönetiminin ilgisi Orta Doğu’dan Asya’ya kaydı. Bölgedeki ABD müttefikleri ABD’nin desteğinin olmadığını ve artık yalnız olduklarını düşündü.
Körfez ülkeri bu doğrultuda yeni müttefikler edinirken, bölgedeki etkinliğini artıran bazı ülkeler de bu durumdan yararlanmak istedi. BAE ile Çin arasındaki ilişki giderek gelişiyor. ABD ise BAE’ye tedarik ettiği silahların Çin’in eline geçmesinden endişeleniyor. Ancak BAE, bu konuda garanti isteyen ABD’ye olumlu yanıt vermedi.
Suudi Arabistan’da Çin ile ilişkileri geliştiren Körfez ülkeleri arasında yer alıyor. Suudilerin en büyük ticaret ortaklarından biri olan Çin, bölgedeki etkisini artıyor. Son zamanlarda Suudi-Çin-İspanyol konsorsiyumu ve silah satışları çerçevesinde gelişen ilişki de bunu gösteriyor.
Kaynak IntellStrategy
