Psikolojik Harekât ve Psikolojik Harp Kavramları - M5 Dergi
Makaleler

Psikolojik Harekât ve Psikolojik Harp Kavramları

Abone Ol 

Küresel veya bölgesel bir güç haline gelmiş bütün devletler psikolojik harekât yöntemlerini icra etmektedirler. Yüzyıllarca ulusal menfaat ve hedefleri için sıcak savaşı araç yapan devletlerin artık bunun yerine hedef bireylerin ve kitlelerin beyinlerini ve vicdanlarını tesir altına almayı amaçlayan psikolojik harekât yöntem ve faaliyetlerini tercih ettiği apaçık bir vakıadır.

Toplumsal ve politik güç rekabeti tarihinde zayıfların temel stratejisinin genellikle kendilerini gerçekte olduğundan daha güçlü bir şekilde göstermeye çalışmaları, güçlülerin ise en az güç kullanarak egemenliklerini devam ettirmeleri şeklinde uygulamalara sıklıkla rastlanmaktadır -ki bu durum doğa durumu içinde de sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Psikolojik savaşın gerçek babası sayılabilecek Cengiz Han tarafından,  Rusya’nın dört bir yanından Avrupa’ya kadar ordularının ne denli güçlü olduğuna dair söylentileri ve diğer propaganda biçimlerini yaymak için önceden kurduğu ajan ekibinin yaptığı ya da Cengiz Han ordusunun askerlerinin sayısının çok fazla gösterilmesi için başvurduğu hızlı asker manevraları ile bir tavus kuşunun düşmanı karşısında açtığı kuyruğunun algısal etkisinin benzer olduğu iddia edilebilir. Psikolojik harekâtın özünde, karşı tarafın “kurban” seçildiğine dair şüphesinin hiç oluşmaması gerektiğini iyi bilen Moğollar, meydana getirdikleri barbar egemenlik imajı karşısında yüzlerce yıl boyunca hiçbir hedef, grup, toplumları psikolojik savaşın kurbanı olduklarına inandırmamışlardır. Yine, Büyük İskender, birçok zaferinin gizli sebebi olan psikolojik taciz yöntemini mükemmelleştirmiş liderlerden biri olarak tarihte anılmaktadır. Büyük İskender’in çeşitli psikolojik prosedürler geliştirerek yaptığı eylemler, tarihte modern psikolojik operasyonlarla benzerlik göstermektedir: 1 

Komşu halkların pasifist unsurları ile olumlu görüş ve düşüncelerden faydalanmak için iyi ilişkiler kurmak.2

Söylentileri ve haberleri sızdırmak ve yaymak için gizli ajanlar kullanmak.

Kriz anlarında, düşmanı – kamuoyuyla – kesintisiz olarak doğru ya da yanlış endişe, moral bozukluğu ve kaos yaratabilecek şekilde bilgi bombardımanına tutmak (Narula, 2004: 180).

Tarihte psikolojik operasyonlara en sık başvuran politik varlığın Bizans İmparatorluğu olduğundan bahsedilebilir. Keza bu durumu Roetter (1974:2) şöyle betimlemektedir: “…Tahtındaki (Bizans) İmparatoru, kendini ilahi güçle tahtında oturur gösterir, tahtının kolçakları yanına doldurulmuş aslanlar ve alev ve dumanlar eşliğinde yabancı elçileri karşılar ve önlerine korkunç kurbağalar çıkararak onları psikolojik yönden ezmeye çalışırdı”. Elbette günümüzde yöneticiler, düşmanlarını etkilemek ve kendilerini aciz hissettirmek adına artık korkunç aslan ve kurbağalardan faydalanmıyorlar. Modern dünyada “Psikolojik Harp” ve “Psikolojik Operasyon” terimleri, sıklıkla, insan çatışması veya kültürler arası grup ilişkileri kadar eski olan bir faaliyeti veya işlevi tanımlamak için birbirinin yerine kullanılmakla birlikte bilinen ilk kavram kullanımlarının 1920 ve 1945’te gerçekleştiğini söylemek mümkündür.

Devamı M5 Dergisi Kasım Sayısında…

Etiketler
Abone Ol 

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

Abone Ol 
Back to top button
Close
Close