Asya’da Savaş ve Barış: Sertleşme Döneminde Çin ve Halk Kurtuluş Ordusu - M5 Dergi
Makaleler

Asya’da Savaş ve Barış: Sertleşme Döneminde Çin ve Halk Kurtuluş Ordusu

Abone Ol 

Çatışmalarda toplam 1,25 ile 2 milyon arasında insanın öldüğü Afganistan, çatışma kaynaklı yıllık ölü sayısında dünya birincisi. Onu Suriye, uyuşturucu savaşı nedeniyle Meksika ve Yemen izliyor. Yemen’de hem iç savaş hem terörizm hem de Suudi Arabistan’la çatışmalı durum söz konusu. Bu dörtlü, her yıl çatışmalar nedeniyle 20 bin kişinin öldüğü ülkeler.

Yılda çatışmalar nedeniyle bin ila 5 bin kişinin öldüğü ülkelerin Irak dışında tümü Afrika’da: Çad, Güney Sudan, Kamerun, Kenya, Mali, Nijer, Nijerya, Somali.

‘Küçük çaplı çatışma’ olarak adlandırılan yıllık yüz ila bin çatışma nedenli ölümün gerçekleştiği ülkeler arasında Afrika ve Asya ülkeleri dışında Ukrayna’yı ve Kolombiya ile Kolombiya’daki çatışmaların ara ara sıçradığı komşu ülkeler Ekvador ile Venezuela’yı görüyoruz. Afrika’dan bu kategoriye giren ülkeler olarak Burundi’yi, Etiyopya’yı, Kamerun’u, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ni, Kuzey Afrika ülkelerini, Mozambik’i, Orta Afrika Cumhuriyeti’ni ve Sudan’ı; Asya’dan ise Filipinler’i, Filistin’i, Hindistan’la Pakistan’ı, İran’ı, Myanmar’ı, Sri Lanka’yı ve Tayland’ı not alıyoruz. Bunların dışında bir de çok sayıda ölümün olmadığı, fakat ileride savaş alanı olma riski taşıyan Kuzey Kore ve Çin-Vietnam Denizi gibi örnekleri eklememiz gerekiyor.

ASYA’DA ÇATIŞMALI BÖLGELER

Keşmir bölgesi, Hindistan, Pakistan ve Çin arasında temel ve süreğen bir anlaşmazlık kaynağı. Keşmir’in %55’i Hindistan’ın, %30’u Pakistan’ın ve %15’i Çin’in elinde. Elbette bu anlaşmazlığın temeli İngiliz sömürgeciliği eliyle atılıyor. Cetvelle çizilen haritalarda mızrak çuvala sığmıyor. Pakistan ve Hindistan askerlerinin Keşmir nedeniyle çatıştığı ve Keşmir’in iki parçasında da yer yer silahlı direnişin ortaya çıktığı görülüyor.

Pakistan-İran sınırında ise Beluc isyanı var. Myanmar’da etnik ve dinsel çatışmalar öne çıkıyor. Filistin’de yaşananlar, sürekli kanayan bir yara. Hindistan ve Filipinler’de, Maocu bir halk savaşı veren gruplar var. Yine Filipinler’de ve Tayland’da İslam-temelli isyanlar yer yer bombalamalarla çoktan bir güvenlik sorununa dönüşmüş durumda.

Aynı biçimde, Pakistan hükümetiyle çatışan İslami gruplar var. Sri Lanka’nın Tamil Kaplanları ile devlet çatışması nedeniyle zaten iyice kanlı olan tarihi, bu kez son saldırılarla sarsılıyor. Bir yandan da Filipinler’de uyuşturucuyla savaş adına her yıl yüzlerce Filipinli sorgusuz sualsiz yargısız infaz ediliyor.

Bunlar var olan çatışmalar; bir de şu var: Çin’in yükselişiyle birlikte, Çin ordusu yenileniyor ve daha da güçleniyor. Japonya artık görece barışçıl anayasasını değiştirip hazır kıta bir ordu kurma yolunda. Dünyanın en kalabalık ve en hazır ordularından birine sahip olan Kuzey Kore’de ise barışa doğru adım atılsa da olası bir savaş için askeri hazırlıklar hız kesmiyor.

Devamı M5 Dergisi Haziran 2019 Sayısında…

Etiketler
Abone Ol 

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

Abone Ol 
Back to top button
Close
Close