Varını Yoğunu Türkiye İçin Harcayan Değer; Nuri Demirağ - M5 Dergi
Makaleler

Varını Yoğunu Türkiye İçin Harcayan Değer; Nuri Demirağ

Abone Ol 

Milli Savunma Sanayinin Öncüleri…

Varını Yoğunu Türkiye İçin Harcayan Değer; Nuri Demirağ

“Türk, tayyaresini kendi eliyle yapmalıdır. Mademki bir millet tayyaresiz yaşıyamaz. O halde, bu yaşama vasıtasını başkalarının lütfundan beklememelidir. Size, kat’iyetle söylüyorum. On seneye varmadan biz, bütün tayyarelerimizi motorları ile beraber, en küçük vidasına kadar, baştanbaşa kendimiz yapacağız.”

Nuri DEMİRAĞ

Milli savunma sanayimizin öncü isimlerini anmak ve kısıtlı imkânlara rağmen yaptıklarını genç nesillerimize iletebilmek, bu alanda uğraşan bizler için yerine mutlaka getirilmesi gerek bir borç olmalıdır.

Kendi uçağımız göklerimizde uçmuş, yolcu taşımış, ilk füzemiz fırlatılmış, birçok silah üretilmiş, bu üretilenleri kullanmaya başlarken bu süreçten nasıl vazgeçirildiğimizi unutmamalıyız. Unutmamalıyız ki emperyal güçlerin
çeşitli gerekçelerle aynı yöntemleri günümüzde de uygulamaya kalkmalarına karşılık dik durarak gereken cevabı vermeliyiz.

Savunma sanayimizin gelişimine katkı sağlayanları minnet ve şükranla anarak Milli Savunma Sanayimizin öncüleri arasında yer alan birbirinden değerli isimlerden birkaçını ve yaptıklarını/yapmaya çalıştıklarını tanımaya/anlamaya başlayalım. Bu sayıda Nuri Demirağ’ı tanıyacağız.

Nuri Demirağ,1886 yılında Sivas’ın Divriği ilçesinde dünyaya gelmiştir. Ortaöğrenimini Divriği Rüştiye Mektebinde tamamlamış, bir süre bu okulda öğretmen yardımcısı olarak görev yapmış,1903 yılında Ziraat Bankasının açtığı sınavı kazanarak önce Kangal, sonra Koçgiri şubesine atanmıştır. 1909 yılında Maliye Bakanlığı’nın açtığı sınavı kazanarak İstanbul’a atandı ve maliyenin hemen her kademesinde görev yaptıktan sonra İstanbul’un işgali üzerine görevinden istifa etmiştir.

Nuri Demirağ, ilk demiryolu yapımı, ilk uçak fabrikasının kuruluşu, ilk sigara kâğıdı üretimi, ilk yerli paraşüt üretimi gibi ilkleri gerçekleştiren, İstanbul Boğazı üzerine köprü yapılması, Keban’a büyük bir baraj yapılması düşüncelerini ilk kez gündeme getiren kişidir. Aynı zamanda, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi olan Milli Kalkınma Partisi’nin kurucusudur.

Yabancıların tekelinde olan sigara kâğıdı üretimi işine girerek İlk Türk sigara kâğıdını üretmiş ve sigara kâğıdına “Türk Zaferi” adını vermiştir.

Kardeşi ile birlikte çalışarak Samsun-Erzurum, Sivas-Erzurum ve Afyon-Dinar hattını, toplamda 1012 kilometrelik demiryolunu bir yıl gibi kısa bir sürede tamamlamıştır. Başarılarından ötürü 1934 yılında Atatürk kendisine ve kardeşi Abdurrahman Naci Bey’e Demirağ soyadı vermiştir.

1931 yılında İstanbul Boğazı’na köprü inşası projesini başlatmıştır. Yurtdışından uzmanlar getirerek incelemeler yaptırmış; San Francisco’daki Golden Gate Köprüsü ile aynı sistemde bir köprü inşa etmeleri için Golden Gate’i inşa eden firmayla anlaşmıştır. Tüm hazırlıkları bitmiş olan projeyi 1934’te Cumhurbaşkanı Atatürk’e sunmuştur. Cumhurbaşkanı tarafından beğenilse de proje hükümetten onay alamamış ve gerçekleşmemiştir.

1930’lu yıllara gelindiğinde dünyada ve Türkiye’de ekonomik sıkıntı had safhadaydı. Bu yüzden orduya uçak ve benzeri ihtiyaçlar ancak halkın himmetleriyle alınabiliyordu. O yıllarda ilginç bir kampanya düzenleniyor ve her ilden toplanan paralar ile bir uçak alınıyor ve alınan uçağın kuyruğuna da o ilin ismi yazılıyordu. Bunun yanında zengin işadamları da tek başlarına uçak alarak devlete hibe ediyorlardı. O zaman da uçağın kuyruğuna o işadamının ismi yazılıyordu.
İşte yine böyle bir himmete başvurulmuştu ve büyük işadamlarından yardım talep ediliyordu. Tabii bu himmetle Nuri Demirağ da muhataptı.

Devamı M5 Dergisi Şubat 2019 Sayısında…

Etiketler
Abone Ol 

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

Abone Ol 
Back to top button
Close
Close