İstihbarat ve Teknoloji

İstihbarat, çok yönlü bir iştir ve üst seviye teknolojiye sahip olmak istihbaratta başarının tek ölçütü değildir. Fakat istihbarat faaliyetlerinin teknolojik destekle yapılması, başarı oranının belirgin şekilde artışı gibi bir işlev görmektedir. Gelişmiş istihbarat teknolojisine sahip olma ya da teknolojik gelişmeleri başarılı şekilde istihbarat faaliyetlerine uyarlama, tüm devletlerin temel amaçlarındandır.

Teknolojinin art arda, öngörülemez ve takip edilemez bir evrimsel/devrimsel süreçten geçtiği bir dönemi tecrübe etmekteyiz. Teknolojik gelişmeler hayatın her alanını olduğu gibi güvenliği de yakından ilgilendirmektedir. Kimi zaman herhangi bir alandaki teknolojik yenilik doğrudan güvenliğin kullanımına aktarılırken, kimi zaman da güvenlik ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilen teknoloji, gündelik yaşamın hizmetine sunulmaktadır. Birinci durum için fotoğraf makinası, ikincisi için ise internet bariz örnekler olarak verilebilir. Güvenliğin doğasındaki dinamizm ve süreklilik
yönündeki ihtiyaç, teknolojinin desteğiyle gerçekleştirilebilmektedir.

Teknolojinin getirilerinden ve güvenlik uyarlanmasından en fazla yararlanan alanların başında istihbaratı da saymak gerekiyor. Hiç şüphesiz ki istihbaratın doğasında temel bir ilke olarak bulunan “gizlilik”, istihbarat-teknoloji ilişkisinde de vardır. İstihbarat teknolojisi; dışarıya sızması istenmeyen bir niteliktedir; çünkü son derece hassas konularda kullanılan ilgili teknoloji başkaları tarafından bilindiğinde geçerliliğini ve güvenirliliğini yitirmektedir. Bu nedenle istihbarat faaliyetlerinde kullanılan mevcut teknoloji büyük oranda ancak daha ileri teknolojiye geçildiğinde kamuoyunun bilgisine açılmaktadır. Bu gerçeğe rağmen genel hatlarıyla istihbarat-teknoloji bağlamından bahsetmek mümkündür.

İSTİHBARATTA TEKNOLOJİNİN ROLÜ

Günümüzde teknoloji, işbirliğinden öte bir rekabet sahasıdır. “Teknoloji Savaşı” olarak da adlandırılan bu yarışın en belirgin şekilde gözlemlendiği alan, savunma sanayi olarak ortaya çıkmaktadır. Ülkelerin savunma araçlarından en önemlilerinden birinin istihbarat faaliyetleri olduğu düşünüldüğünde, istihbaratın da teknoloji yönü yoğun şekilde gündeme gelmektedir.

İstihbarat için teknoloji yabancı bir sözcük değildir. Her ne kadar istihbarat faaliyetleri insan istihbaratı yani casusluk temellerinde başlamış olsa da zamanla işin teknik yönünün değeri ortaya çıkmıştır. Zira hem ham bilgi ve verilerin toplanmasında hem de istihbarata ve casusluğa karşı koymada teknik istihbarat ciddi önemi olan bir seçenek olarak ele alınmıştır. İkinci Dünya Savaşı’na kadar ki süreçte istihbarat yapıları hiç şüphesiz ulaşım, haberleşme, bilim ve sanat gibi alanlarda olan teknolojik gelişmeleri fırsat olarak görmüştür. Gözlem için balon gibi hava araçlarının kullanılmasından düşmanı fotoğraflamaya, telgraf ve telefon hatlarına sızmadan ses kaydı yapmaya kadar pek çok istihbarat faaliyeti teknolojinin getirileriyle mümkün olabilmiştir. İstisnasız askeri alanın her noktasında daha önce görülmemiş hatta tahmin bile edilememiş yeniliklerin meydana geldiği 1939-1945 yılları arasında ve Büyük Savaş’ın hemen sonrasında istihbaratın teknolojik yönü de devrim yaşamıştır. Devletlerin teknolojiyi istihbarata aktaran rolünden istihbarat için teknoloji geliştiren, diğerlerinin yakaladıkları istihbarat teknolojisi seviyesine ulaşmaya çalışan, teknik istihbaratı daha sistematik ve örgütsel şekilde yapan, ürettikleri teknolojiyi en yüksek seviyedeki güvenlik çemberiyle saklamaya çabalayan, teknik istihbaratın alt kolları için büyük yatırımlar yapan, söz konusu alanla ilgili uzman personel yetiştirme programları harekete geçiren bir yarış içine girdikleri dönemin kapısı açılmıştır.

Devamı M5 Dergisi Şubat 2019 Sayısında…