Rusya 2016 yılında silahlı kuvvetlerine 70 milyar dolar harcadı. Ancak 2015 yılında GSYİH’nın yaklaşık yüzde dördüne tekabül eden ekonomik bir gerileme, Moskova’yı harcama önceliklerini yeniden gözden geçirmeye zorladı. Ayrıca Su-57 hala olgun bir tasarım değil ve anahtar savaş sistemlerinden yoksun.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, 14 Mayıs 2019’da Rusya’nın Astrahan bölgesindeki 929. Chkalov Devlet Uçuş Test Merkezi’ni ziyaret ederek büyük bir gösteri yaptı. Ancak, Su-57 hala olgun bir tasarım değil. Anahtar savaş sistemlerinden yoksun.
Sukhoi, bu tip için büyük ve verimli bir üretim hattı kurmadı ve Moskova’nın kesinlikle çok sayıda gizli savaşçı satın alacak parası yok. Rusya 2016 yılında silahlı kuvvetlerine 70 milyar dolar harcadı. Ancak 2015 yılında GSYİH’nın yaklaşık yüzde dördüne tekabül eden ekonomik bir gerileme, Moskova’yı harcama önceliklerini yeniden gözden geçirmeye zorladı.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, “2016 bütçesini hazırlarken, bu harcama düzeyinin sürdürülemeyeceğine dair açık bir farkındalık vardı” ifadelerini kullandı. Hükümet, Su-57 üretimini kısıtlama kararını vermeye çalıştı. Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Yuri Borisov televizyon izleyicilerine “Bugün Su-57’nin dünyada üretilen en iyi uçaklardan biri olarak kabul edildiğini biliyorsunuz. “Sonuç olarak, beşinci nesil uçakların seri üretimiyle ilgili çalışmaları hızlandırmak mantıklı değil” ifadelerini kullandı. 2018 kararı, Rus hava gücünün öngörülebilir gelecek için anlamlı sayıda hayalet savaş uçağı işletmeyeceği anlamına geliyordu. Bu arada ABD ve Çin, seri üretim hayalet savaş uçakları ve yeni gizli bombardıman uçakları geliştiriyorlardı.
KREMLİN 2027 YILINA KADAR 76 ADET SU-57 SATIN ALABİLİR Mİ?
Putin Mayıs 2019’da dengesizliği gidermeye söz verdi. Sukhoi’nin bir Su-57’nin maliyetini yüzde 20 oranında düşürdüğünü iddia eden Putin, Kremlin’in 2027 yılına kadar 16 yerine 76 adet Su-57 satın alacağını açıkladı. Sukhoi, bir Su-57’nin ne kadar maliyeti olduğunu söylemedi ancak Lockheed Martin’in beşici nesil F-35 savaş uçağının, her yıl düzinelerce uçak üreten olgun, tamamen modern bir montaj hattında kopya başına yaklaşık 100 milyon dolara mal olduğunu belirtmek gerekir.ABD ordusu son yıllarda toplam 700 milyar dolarlık yıllık savunma bütçesinin bir parçası olarak yılda 60-70 adet F-35 satın aldı. F-35, ABD askeri harcamalarının yüzde birini oluşturuyor.
Moskova, kendi askeri bütçesinin yüzde birini Su-57’lere harcarsa, her yıl altı uçak alabilir. Bu da 2027 yılına kadar 54 uçak eder. Ama bu iyimser bir değerlendirme. Rus hava kuvvetinin savaşta kullanabileceği Su-57’leri seri üretmeden önce Sukhoi, türün savaş sistemlerinin geliştirilmesini tamamlamalı, uçaklara silahları entegre etmeli, hayalet savaş uçağını inşa eden montaj hattını genişletmeli.
Tabii ki, Putin’in altı düzlemli Su-57 eskortu ve daha sonra Su-57 için olası yeni bir siparişin duyurulması, Rus hava kuvvetini donatmak için ciddi bir çaba ile ilgili değildi. Bu yapılanların potansiyel uluslararası alıcılar için bir pazarlama kampanyasının parçası olmaları mümkündür. Rusya’nın Su-57’leri kendi kullanımı için edinme planının, Hindistan’ın Hava kuvvetleri için Su-57’lerin bir varyantını birlikte geliştirme ve ortak finansmanından vazgeçme kararına denk gelmesi tesadüf değil.
Rusya, Türkiye’yi Su-57 programına katılmaya ikna etmeyi ve Hindistan’ın önemli bir finansör rolünü üstlenmeyi umuyor olabilir. Türk hava kuvvetleri F-35’leri sipariş etti ancak ABD hükümeti, Ankara’nın F-35’in gizli profilinde hassas veriler toplayabilen Rus yapımı hava savunma sistemleri satın alma kararından dolayı emri engellemekle tehdit etti. Putin’in Su-57’ye güvenin büyük bir göstergesi, Türk yetkilileri Rus gizli savaşçısına kumar oynamaya ikna etmek olabilir. Ancak Su-57 programına satın alıcıları eklemek, programın sorunlarını sihirli bir şekilde çözmeyecektir. Su-57, üretim hattı küçük, verimsiz, olgunlaşmamış bir tasarımdır. Bu hızlı veya ucuz bir maliyetle değişmeyecek.
Devamı M5 Dergisi Mayıs 2020 Sayısında…
