Rus İstihbarat Mimarisine Genel Bir Bakış - M5 Dergi
Makaleler

Rus İstihbarat Mimarisine Genel Bir Bakış

Abone Ol 

Önümüzdeki yıllarda Rusya’nın istihbarat alanında da geliştirmeye çalıştığı ‘hibrid’ yetenekler dolayısı ile Rusya’nın özellikle Batı dünyası için istihbarat konusunda yarattığı sorun azalmayacak, tam tersine daha da artacak ve karmaşıklaşacaktır. Rusya istihbarat mimarisindeki dönüşüm ve yeni kazanılan hibrid yetenekler istihbaratın sadece istihbaratçılara ve askerlere ait olan bir alan olmaktan çıkarmaktadır.

Rusya Federasyonu, Sovyetler Birliği’nin efsanevi Devlet Güvenlik Komitesi’nin (KGB) tüm görevlerini yerine getiren pek çok kurumun rol üstlendiği önemli bir bilgi/istihbarat toplama, analiz, operasyon, karşı istihbarat ve casusluk  kapasitesine sahip. KGB, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Siyasi İstihbarat, Ekonomik İstihbarat, Askeri İstihbarat, Aktif İstihbarata Karşı Koyma, Karşı İstihbarat, İç Güvenlik İstihbaratı, Kolluk/İç Güvenlik Görevleri gibi fonksiyon alanlarında asıl ve tali görevleri olan on kuruma bölünmüştür.

Tabloda yer alan kurumların çoğunluğu Rusya Federasyonu Başkanı’na doğrudan bağlıdır. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de bir sloviki (askeri ve istihbarat geçmişine sahip politikacı) olduğu düşünülürse, çekirdekten yetişme Başkan Putin’in en yakınında olup Rusya Ulusal Güvenlik Konseyi’ni teşkil eden istihbarat kökenli isimlere bakıldığında aslında Rusya’yı yöneten şu anki üst düzey kadroların devlet aygıtını bir istihbarat devleti veya slovik-rasi (slovikcracy) olarak dizayn ettiğini söylemek pek de abartılı olmaz.

Kısaca yukarıdaki tabloda istihbarat alanında asıl ve tali görevleri olan kurumları incelemek gerekirse:

Rus Dış İstihbarat Servisi (SVR)

KGB’nin aslında halefi olan SVR yabancı istihbarat toplamaktan sorumludur. SVR, politik, ekonomik, bilimsel ve teknik bilgileri toplama konusunda yoğunlaşmaktadır ve zekâ üreten İnsan İstihbaratı (HUMINT), Sinyal İstihbaratı (SIGINT) ve Elektronik İstihbarat (ELINT) ve açık kaynak istihbaratı (OSINT) alanlarında istihbarat toplama gayretlerini sürdürmektedir.

Bugün Avrupa ülkeleri ve ABD’nin kara propaganda ve etki operasyonları nedeniyle sık sık eleştiri oklarına hedef olan SVR’nin personel sayısı son beş yılda %30 oranında azalmasına karşın, servis aktif operasyonlarına halen devam etmektedir.

Genelkurmay Başkanlığı Baş İstihbarat
Direktörlüğü (GRU)

GRU, KGB’nin aksine büyük ölçüde bozulmamış bir biçimde 1991 Yeltsin darbe girişimi sonrası döneme kendini taşıyabilmiştir. GRU, Rus Silahlı Kuvvetleri için stratejik, operasyonel ve taktik düzeyde her türlü askeri istihbaratı sağlamaktan sorumludur. Prensip görevi arasında, gelişmiş askeri teknolojiler, hasım güçlerin niyetleri ve askeri yetenekleri hakkında özel bilgiler toplamak bulunmaktadır. Toplama teknikleri OSINT, aleni ve örtülü HUMINT, uydu ve uçaklarla görüntü İmaj İstihbaratı (IMINT), SIGINT ve ELINT, Bilimsel İz İstihbaratı (MASINT) gibi alanlarda doğrudan istihbarat sorumluluğu vardır.

Rusya Federasyonu İçişleri Bakanlığı (MVD)

Aslında büyük bir emniyet gücü görünümündeki MVD, federal düzeyde kamu güvenliğinin sağlanması ile adli olayların takibinden sorumludur.

Federal Güvenlik Servisi (FSB)

FSB’yi Rusya’nın temel istihbarata karşı koyma (İKK) ve bilgi güvenliği kurumu olarak tanımlamak mümkündür. “Rusya Federasyonu Devlet Sırları Hakkında Kanun”un 2. Maddesi’nde devlet sırrı; “açığa çıkması ile devlet güvenliğini zarara uğratabilecek askerî, dış politika, ekonomik, istihbarat, karşı istihbarat, operasyonel-asayiş faaliyetleri” olarak tanımlanmış ve tüm devlet sırlarının korunması görevi FSB’ye verilmiştir. FSB’nin görev tanımları da bu kanun üzerinden gidilerek oluşturulmuştur.

Ancak FSB’yi pasif bir İKK kurumu olarak görmek hata olur. FSB devlet sırlarını korumak amacı ile sadece Rusya içinde değil, yurt dışında da operasyon yapma, istihbarat toplama haklarını federal yasalarca elinde tutmaktadır. Özellikle terörle mücadele ve suçla mücadele faaliyetleri kapsamında FSB kendi istihbarat kaynaklarına dayanarak operasyon yapma ve suçlu gördüğü kişileri polis kuvvetlerinden destek almadan tutuklama yetki ve olanaklarına sahiptir.

Devamı M5 Dergisi Eylül 2019 Sayısında…

Etiketler
Abone Ol 

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

Abone Ol 
Back to top button
Close
Close