Askeri İstihbarat ve Teknoloji
Askeri istihbarat, “savaşın sisini dağıtmayı” ve “harekât alanındaki belirsizliği azaltmayı” amaçlayan taktiksel ve operasyonel seviyelerde komuta ve kontrolün bir parçasıdır. Öncelikli amacı, içerisinde siyasi ve askeri kurumların yer aldığı emir komuta zincirini desteklemektir.
İlk insandan günümüze “beka”, bireyler ve bireylerin oluşturduğu devletler için önemli bir kavram haline gelmiştir. Bekanın devamı için gerçekleştirilen bireysel ve kurumsal araştırmalar bugünün modern teknolojilerini yaratmıştır. Günümüzde, sahip olanı güçlü kılan istihbarat teknolojilerinin, modern teknolojiler kategorisinde oldukça önemli bir yer edindiğine şahit oluyoruz. Bilgi devrimi ile birlikte artan bir şekilde “bilgi ve istihbarat” konuları konuşulmaya başlandı. Devletler, hasımları karşısında bariz bir üstünlük sağlayabilmek maksadıyla, daha doğru ve daha süratli bir istihbarat için teknolojilerini geliştirme yarışı içerisine girdiler.
Genel olarak “istihbarat” konuşulmaya başlandığında hemen hemen herkesin aklında bir tanım belirir. İlk etapta konuyla ilgisi olmayan birisi için istihbarat, içerisinde “James Bond” tarzında casusların yer aldığı heyecanlı bir dünyadır. Bu durum kısmen doğru olmakla birlikte yetersizdir. Aslına baktığımızda istihbaratı kısaca, özünde haber alma ve veri toplamayı içeren bir faaliyet olarak görebiliriz. Ancak elde edilen her haber ve veri, istihbarat değildir. İstihbarat haline dönüşebilmesi için ham olarak toplanan verinin işleme tabi tutulup analiz ve üretim safhalarından geçirilmesi gerekir. İstihbaratın içeriği haber ve verilerden oluşmakla birlikte sahip olunan her haber ve veriyi istihbarat olarak algılamak yanlıştır.
İstihbarat faaliyeti kendi içerisinde seviyelerine, toplama yöntemlerine ve alanlarına göre olmak üzere üç şekilde sınıflandırılabilir. Bu makalenin konusunu oluşturan Askeri İstihbarat “alanlarına göre” sınıflandırılan istihbarat çeşitleri içerisinde yer almaktadır.
ASKERİ İSTİHBARAT
Askeri istihbarat, bir ülkenin silahlı kuvvetlerinin muharebe düzeni, komuta ve kontrolü, silah sistemleri, eğitim, personel, doktrin, strateji ve taktikleri, lojistik, savunma sanayii ve savunma harcamaları gibi konuları inceleyen bir istihbarat çeşididir. Özünde hedef ülkenin kabiliyetlerini, niyetlerini ve faaliyetlerini değerlendirmek vardır. Askeri istihbarat, “savaşın sisini dağıtmayı” ve “harekât alanındaki belirsizliği azaltmayı” amaçlayan taktiksel ve operasyonel seviyelerde komuta ve kontrolün bir parçasıdır. Öncelikli amacı, içerisinde siyasi ve askeri kurumların yer aldığı emir komuta zincirini desteklemektir. Yüksek risk alanlarının stratejik değerlendirmesi, hasmın askeri yetenekleri ve silahlı kuvvetler arasındaki güç dengesi üzerine yoğunlaşmaktadır. Genel olarak askeri istihbarat, askeri kurumlar tarafından işletilir ve kontrol edilir. Rakiplerin yeteneklerini ve niyetlerini değerlendirmek ve ülkenin kendi silah sistemlerinin etkinliğini artırmak için kullanılır.
ASKERİ İSTİHBARATIN KAPSAMI
Askeri istihbarat, verinin veya haberin istihbarata dönüştürülmesi ve kullanıcılara sunulmasına kadar devam eden ve “istihbarat çarkı” olarak tanımlanan bir süreç içerisinde elde edilir. Dinamik ve sürekli bir faaliyet olan istihbarat çarkı, genel olarak beş safhadan oluşur: a) Planlama ve Yönlendirme, b) Toplama, c) İşleme, ç) Analiz ve Üretim ve d) Dağıtım. Bu süreç içerisinde toplama safhası en önemli adımlardan birisidir. Teknolojinin istihbarata katkısı bu safhada net bir şekilde görülmektedir. Bununla birlikte “işleme ve analiz” safhalarında da özellikle “yapay zekâ”nın etkin bir rol oynamaya başladığı söylenebilir.
Devamı M5 Dergisi Eylül 2019 Sayısında…