COVID19 salgınının, Avrupa ülkelerinde sosyo-ekonomik düzeyde oluşturduğu tahribat, siber dünyadaki savaşı tetikledi. Salgının getirdiği karmaşadan yararlanmak isteyen kuvvetler siber operasyonlar yaparak bu dünyayı hareketlendirdi. Bu kapsamda bir çalışmayı hazırlayan Belçika istihbarat birimleri, Rusya’nın Batı dünyasını zayıflatmak amacıyla dezenformasyon amaçlı siber savaş yürüttüğü yönünde bir rapor hazırladı.
M5 dergisinin Şubat ayı sayısında, henüz COVID19 adı verilen virüsün küresel düzeni temellerinden sarsabileceğine yönelik fikirlerin gerek ülkemizde gerek pek çok yabancı başkentte alaycı bir tebessümle karşılandığı günlerde, “Psikolojik Harp Meydanlarının Yeni Savaşçıları: Doğal Afetler ve Virüsler” başlıklı bir makale kaleme almıştım. ( https:// m5dergi.com/son-sayi/makaleler/psikolojik-harp-meydanlarinin-yeni-savascilari-dogal-afetler-ve-virusler/ ) . Bu makale yazıldığında Çin Halk Cumhuriyeti ve İran’da salgın patlama yapmış, özellikle Çin’de endüstriyel üretim akamete uğramışken Türkiye dahil Batı ülkelerinde kimi yetkililer “Her yıl gripten, bu virüsün öldürdüğünden daha fazla insan ölüyor” ifadeleriyle yaklaşan tehlikenin halk sağlığı boyutunun ötesinde ekonomik, sosyal, siyaset ve savunma alanlarında yıkım yaratabilecek gücünü küçümsemekteydiler.
Salgına dair ilk bilgilerin uluslararası kamuoyu ile paylaşılmasının üzerinden 5 ay geçti. Genel manzara, 2008 küresel krizinin ardından ABD ve Avrupa Birliği’nin bir kez daha ağır ekonomik baskıyla karşı karşıya olduğu, Rusya’nın salgının ağırlaşan faturası karşısında çaresiz kaldığı, Çin Halk Cumhuriyeti’nin uluslararası izolasyona maruz kalabileceği, uluslararası piyasaların 2023 yılından önce eski temposuna kavuşamayacağı izlenimini veriyor. Salgının öngörülemeyen yan etkilerini ise şu an bulunduğumuz noktada hesaplamak mümkün değil. Virüse karşı bir aşının ne zaman kullanıma hazır olabileceği hala belli değil. Aşı hazır olsa bile küresel doz üretim kapasitesi 6 milyar civarındayken tüm dünya nüfusuna aşının nasıl ulaştırılacağı, kime öncelik tanınacağı, ülkeler arasında nasıl paylaşılacağı soruları da belirsizliğini koruyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün corona virüslerin belirsiz karakterleri nedeniyle bir aşı üretmenin zor olduğu yönündeki açıklaması ise kafaları daha da karıştırdı. Küresel sistem, ikinci dalgasının yaşanıp yaşanmayacağı sonbaharda netleşecek bu kaosta burnunun ucunu dahi göremiyor.
Ekonominin çarklarını çevirme mecburiyeti ile karantina tedbirlerinden fedakarlık edilmesi durumunda can kayıpları ile ödenecek bedel arasındaki sıkışmışlık siyasi iktidarları zorluyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde yüzde 14,7’ye ulaşan işsizlik oranı, 1929 Büyük Buhranı’nın ötesinde bir sefalet manzarasının alarm zillerini çalıyor. Halihazırda 30 milyonu aşan işsiz sayısının Mayıs ayı sonunda yüzde 20 oranına ulaşılarak 40 milyona dayanması Amerikalı yetkililer tarafından da kaçınılmaz görünüyor. Ülkeler bu kaosun içerisinde karantina şartları içerisinde yeterli gıdayı tedarik etseler dahi halkın büyük çoğunluğunun satın alma gücünün sağlıklı beslenmeye yetip yetmeyeceği ise 2021 yılı gelmeden elinizde tuttuğumuz dergide değerlendireceğimiz muhtemel konulardan biri olacak.
Ancak, her rasyonel insanın umut edeceği şekilde bu karmaşanın üstesinden gelecek çapta uluslararası işbirliği olanaklarının artması yönündeki beklentiler ortaya çıkan yeni bilgilerle tuzla buz oluyor. İşbirliği için uzatılan eller yerine, bulanık suda balık avlamak isteyenlerin puslu havada rakiplerini bertaraf etmek amacıyla sırta vurulacak hançeri taşıdıkları ellerin silueti manzaraya hakim olmakta.
Salgının, hedef ülkelerdeki sosyo-ekonomik düzeyde yarattığı tahribatı değerlendirmek için harekete geçen odaklar nükleer ve konvansiyonel silahları bir kenara iterek siber dünyada dezenformasyon silahını sosyal medya üzerinden çekinmeden kullanıma soktular. Şimdi salgının yarattığı karmaşadan yararlanmak isteyen ülkelerin virüs-siber operasyonlar- dezenformasyon üçgeninde ne işlere giriştiklerine dair örnek bir vakayı ele alalım.
COVID19 VİRÜSÜ İLE AVRUPA AŞIRI SAĞINI BESLEMEK
COVID19 kaynaklı salgının siber dünya üzerinden dezenformasyon yoluyla nasıl bir silaha dönüştüğüne dair ele alacağımız vakanın tarafları Belçika ve Rusya. Belçika basınında Nisan ayının son haftasında yer alan bir haber ABD’nin salgınla ilgili uluslararası toplumu bilgilendirmediği için Çin Halk Cumhuriyeti’ni hedef alan suçlamalarının arasında pek dikkat çekmeden kaybolup gitti. Habere göre Belçika Devlet Güvenlik Teşkilatı VSSE ( Veiligheid van de Staat ) ile Belçika Askeri İstihbarat Servisi SGRS ( Service général du renseignement et de la sécurité ) “COVID19’un Ardına Saklanmış Tehlike” başlıklı 12 sayfalık bir rapor hazırlamıştı. 21 Nisan’da yayımlanan raporun ana teması ise salgın sürecinde Belçika’daki aşırı sağ örgütlenmeler üzerinden istikrarsızlık yaratmaya, ülkenin ekonomik ve bilimsel kapasitesine zarar vermeye yönelik girişimlerdi.
Belçika istihbarat birimlerine göre son yıllarda çeşitli ülkelerdeki seçim kampanyaları sürecinde sosyal medya üzerinden yürütülen dezenformasyon ve yönlendirme operasyonlarının bir benzeri COVID19 salgınının Avrupa’ya ulaşmasıyla beraber yürürlüğe kondu.
VSSE ve SGRS’nin bulgularına göre hedefi bir yandan Belçika’daki federal yönetim ile sağlık yetkililerinin otoritelerini sarsmak, bir yandan da ülkede farklı kökenlerden gelen toplulukları birbirine karşı kışkırtmak olan bir operasyon yürürlüğe kondu.
Bu operasyonun ilk belirtilerinden biri Knights of Flanders ( Flanders Şövalyeler ) isimli aşırı sağcı grubun, COVID19 virüsünün kaynağının grip aşısı olduğuna dair haberleri yaymaya başlaması oldu. “Şövalyeler”den bahsetmişken, 2011 yılında Norveç’te bir gençlik kampına saldırarak 77 kişiyi öldüren Anders Behring Breivik’i hatırlamamak olmaz. Breivik’in örgüt bağlantısı ispatlanamamış olmakla beraber bu ırkçı katilin, 12. yüzyılda Kudüs’te kurulan “Tapınak Şövalyeleri” tarikatını yeniden canlandırma peşindeki aşırı sağcı gruplarla bağlantılı olduğuna dair bulgulara ulaşılmıştı.
Flanders Şövalyeleri’nin COVID19 virüsünün kaynağına dair asılsız haberler yaymaya başlamasıyla eş zamanlı olarak Belçika’daki aşırı sağcı siyasi parti “Nation” bir başka kışkırtıcı haberi dolaşıma sokuyordu. Nation yandaşlarının sosyal medyada yaydığı yalan habere göre ülkedeki Müslümanlara bir fetva verilerek virüs kapmış olan Müslümanların “imansızların” yüzlerine öksürmeleri istenmişti. Müslüman göçmenlere yönelik saldırıları açıkça kışkırtan bu dezenformasyon ürünü bir başka aşırı sağcı siyasi oluşum Ulusal Avrupalılar Partisi (Parti National Européen ) tarafından virüsün yayılmasına yol açan bir kaynak olarak işaret edilen Mouscron’daki göçmen merkezinin kapatılması maksadıyla bahane olarak kullanıldı.
Sosyal medyada kurulan yalan haber ve dezenformasyon pazarının müşterileri yalnızca Belçikalı aşırı sağcılar değildi. Indymedia adlı, VSSE istihbarat teşkilatı tarafından “anarşist internet” sitesi olarak nitelenen sosyal medya mecrası da yine salgın ortamından polislere, cezaevi görevlilerine ve iletişim altyapısına saldırı amacıyla faydalanma gayreti içerisindeydi.
Sosyal medyadaki kışkırtma amaçlı haberlerle bunlarla bağlantılı aşırı grupların izlerini süren Belçika istihbarat servislerinin karşısına çıkan adres ise bunların yalnızca ırkçı hezeyanların ötesinde hedefler taşıdığına işaret etmekteydi. İzler, sosyal medyanın hemen her mecrasında faaliyet gösteren “Squadra Europa” adlı bir adrese ulaşmaktaydı. Rusya’nın salgın sürecinde Avrupa ülkelerine yaptığı yardımların propagandasını yürütmek için açılmış olan bu adresin, Belçika’daki aşırı sağ gruplar tarafından yakından takip edildiği ve haberlerinin de paylaşıldığı göze çarpmaktaydı. Mart ayının sonlarına yaklaşılırken “Squadra Europa” hesaplarından Rusya’nın yürüttüğü yardım operasyonlarının ötesinde göçmenler ve küreselleşme aleyhtarı, İslam dinini hem de Avrupa Birliği’ni menfi yönde hedef alan söylemler paylaşılmaya başlandı.
Devamı M5 Dergisi Mayıs 2020 Sayısında…
