Liderin Mizah Gücü

Liderlik serimizde bu kez, “karizma yoksunu” denilebilecek isimlerin bu dezavantajlarına rağmen nasıl bu kadar etkili olabildiklerini ortaya koymak ve bir liderde bulunması gereken vazgeçilmez niteliklerin neler olduğunu tespit edebilmek için “Tarihe Mal Olmuş Komutanların Karakter Analizini” yaptım.

Lider deyince akla ilk gelen, kişilikli, etkileyen ve sonuçları değiştirebilen biri olmasıdır. Zira kişiliği, bir liderin en büyük teminatıdır. Liderin diğer vazgeçilmez niteliklerini; cesur, kararlı, iletişim becerisine ve mizah gücüne sahip akıllı, bil­gili olması şeklinde sıralamak mümkündür. Elbette bunla­rın yanı sıra daha birçok nitelikleri haiz olması gerekir.

ABD’li eski Genelkurmay Başkanı General Douglas Ma­cArthur, köleliği kaldıran 16. Başkan Abraham Lincoln, 33. Başkan Harry S. Truman gibi “karizma yoksunu” denilebi­lecek isimlerin, bu dezavantajlarına rağmen nasıl bu kadar etkili olabildiklerini ortaya koymak ve bir liderde bulunma­sı gereken vazgeçilmez niteliklerin neler olduğunu tespit edebilmek için “Tarihe Mal Olmuş Komutanların Karakter Analizini” yaptım.

Liderlikle ilgili kitaplarımda yer alan bu çalışma için 1. ve 2. Dünya Savaşlarında başarılarıyla zirveye ulaşmış Ameri­kan, Rus, İngiliz, Alman general ve amirallerinin biyografi ve otobiyografilerini okudum, onlarla ilgili eserleri inceledim, filmleri izledim.

Bunlar arasından;

• Genelkurmay Başkanlığı sırasında, ordunun bütçesini kı­san Başkan Roosevelt’e açıkça cephe alacağını, görevinden affını isteyeceğini, sonra da bu tartışmaları ulusun önüne getireceğini söyleyerek meslek hayatını tehlikeye atan ve bütçede kısıtlama yapılmasını önleyen MacArthur,
• Hırslı diplomat olan Churchill, uzlaşma taraftarı olmayan De Gaulle, inatçılığıyla bilinen Mareşal Montgomery ile ağzı­na geleni bağıra çağıra söyleyen General Patton gibi değişik ve baskın karakterdeki liderleri bir amaç etrafında toplaya­bilen ABD’nin 34. Başkanı Dwinght D. Eisenhower,
• 2. Dünya Savaşı’nda, Amerikan zaferinin gerçek mimari kabul edilen General George C. Marshall,
• Hitler’in tehdidi üzerine intihar eden, “Çöl Tilkisi” olarak efsaneleşmiş, strateji dehası Feld Mareşal Rommel,
• Alman zırhlı birliklerin yaratıcısı, 2. Dünya Savaşı’nda bü­yüleyici etki ortaya koyan ve “Serüvenci bir general” olan Guderian,
• Kürkçü çıraklığından mareşalliğe uzanan, hasmın kafa­sını karıştırıp esas amacını gizleyen, savunup kurtardığı Moskova’da, Stalin tarafından yaşamasına izin verilmeyip Odessa’ya sürülen Jukov’u incelememe dahil ettim.

Söz konusu özgün çalışmamda incelemeye alınan liderlerin vazgeçilmez ortak nitelikleri olarak şu hususlar öne çıktı:

• Cesaret; İnsan niteliklerinin ilki olan cesaret, diğer tüm ni­telikleri güvence altına alan bir niteliktir. John C. Maxwell’e göre cesaret, korkusuzluk değil, yapmaya korktuğumuz şeyi yapmaktır. Cesaret, olaylar karşısında gösterilen zarafettir.
• Parlak zekâ
• Sağlık
• Kararlılık, sebat ve mukavemet
• Yaratıcılık (araştırıcılık), algı gücü
• Meslek bilgisi, sorun çözme yeteneği
• Dinamik yönetim gücü
• Güvenilirlik

Güven ve güvenilirlik konusunda, Gallup BBC’nin 68 ülkede 52 bin kişi ile yaptığı araştırma, “liderlerin sicilinin düşük ol­duğu” sonucunu ortaya koydu.

Söz konusu araştırmaya göre, dünya genelinde liderlere du­yulan güven sıralaması ise şöyle şekillenmiştir:

• Dini liderler : %33
• Asker, polis, gazeteciler : %26
• Politikacılar : %13

Bu sonuçların son derece vahim olduğu yadsınamaz.

LİDERİN MİZAH GÜCÜ NEDEN ÖNEMLİDİR?

Liderde bulunması gereken nitelikleri dört grupta toplaya­biliriz:

• Kişilik Gücü; Zor şartlarda daha büyük paya sahiptir. Ki­şisel nitelikleri yüksek bir liderin önemi, olağanüstü du­rumlarda çok daha iyi anlaşılmaktadır. Lider konumundaki birinin kişiliği zayıfsa, kritik durumlarda bütün kazanımları bir anda sıfırlayabilir.
• Bilgi Gücü
• Yetki Gücü
• Mizah Gücü; Liderlik etkilemektir, etkilemeyi en iyi bece­renler, mizah yeteneği olan, toplumsal değişime öncülük yapabilecek esprili insanlardır. Espri gücü, lideri tanımlayan ortak kişilik özelliklerinden biridir. Espri, zekâ ürünüdür.

Genelde mizah, sosyal hayatımıza neşe katmak, siyasi ha­yatta üstünlük sağlamak, eğitimde öğrenmeyi kolaylaş­tırmak için kullanılmaktadır. Ancak yönetimde –örneğin Türkiye’de– “otoritenin zayıflayacağı”, “yönetici vakarının azalacağı” kaygısıyla mizahın kullanılışı aynı ölçüde kabul görmemektedir.

Devamı M5 Dergisi Aralık 2019 Sayısında…