Geçtiğimiz günlerde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, terör örgütü PKK/PYD’nin sözde yöneticilerinden İlham Ahmed ile bir araya geldi. Bu görüşme, Rusya’nın, Suriye’deki tarafları barıştırmak için çalışmalarının yoğunlaştığını gözler önüne serdi. Peki, Rusya Suriye’deki tarafları barıştırabilir mi? Rusya’nın terör örgütü PYD/PKK üzerinden bölgedeki hesapları ne?
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, PKK/PYD’nin siyasi kolu Suriye Demokratik Meclisi Yürütme Komitesi Başkanı İlham Ahmed ve beraberindeki heyeti Moskova’da konuk etti. Moskova yönetiminden yapılan açıklamada, görüşmenin barış sürecine ivme kazandırma amacını taşıdığı belirtildi.
Görüşmenin ardından Moskova yönetimi, etnik gruplar ve Şam yönetimi arasında uzlaşmaya varılabilmesi için tüm sorunları kompleks halinde çözmek adına yardımcı olmaya hazır olduğunu dile getirdi.
Rusya’dan yapılan açıklamada, ”Rusya tarafı, Suriye’nin bağımsızlığının ve toprak bütünlüğünün en kısa zamanda ve tam anlamıyla yeniden tesis edilmesi, ülkedeki tüm etnik ve mezhepsel gruplara haklarının teslim edilmesi amacıyla Suriyeli taraflar arasında çeşitli formatlarla anlaşmaya varılmasına olan geniş kapsamlı desteğini sürdürmeye hazır olduğunu ifade etti” denildi.
Suriye Demokratik Konseyi’nin İcra Kurulu Eş Başkanı ünvanını taşıyan İlham Ahmed, terör örgütü PKK/PYD’nin siyasi kanadı olan Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) en önemli isimlerinin başında geliyor. Ahmed, geçtiğimiz senelerde de Moskova’ya gitmiş ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmeler gerçekleştirmişti.
Ağustos 2020’de Lavrov ile Ahmed arasında Moskova’da gerçekleşen görüşme, Türkiye’nin tepkisini çekmişti. Dışişleri Bakanlığı tarafından 31 Ağustos 2020 tarihinde yapılan açıklamada, “sözde” Suriye Demokratik Konseyi’nin terör örgütü PKK/PYD güdümünde olduğu vurgulanmıştı. Açıklamada, söz konusu heyetin Rus resmi makamları tarafından üst düzeyde kabulünün “kaygıyla karşılandığı” belirtilmişti.
Türkiye, iki taraf arasında gerçekleşen görüşmenin, Rusya’nın terörle mücadele taahhüdüne uygun bir hareket olmadığını belirtirken; Moskova’nın, “terör örgütü PKK/PYD iltisaklı oluşumların gündemine hizmet edecek adımlardan kaçınması” gerektiğini ifade etmişti.
RUSYA “KÜRT GRUPLAR” İLE ESAD’I BARIŞTIRMAYA ÇALIŞIYOR
Rusya, terör örgütünün sözde yöneticilerini Moskova’da ağırlayarak, PKK/PYD’nin Suriye’de bir aktör olduğunu kabul ediyor. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un söz konusu heyeti kabul etmesi ve fotoğraf çektirmesi bu durumu gözler önüne seriyor.
Rusya, bu kabul ile İlham Ahmed’i geçerli bir muhatap olarak gördüklerini bir kez daha gösterdi. Aynı zamanda Lavrov ile Ahmed arasında gerçekleşen görüşme, Rusya’nın Suriye’deki Kürt meselesine daha fazla ağırlık verdiğini ortaya koydu.
Suriye’deki iç savaşta 2011 yılından bu yana Esad’ı destekleyen Rusya, Kürtler ile Şam yönetimi arasında bir uzlaşma sağlamayı amaçlıyor. Rusya, Suriye’nin kuzeyinde büyük bir alanı kontrolü altında bulunduran PKK/PYD ile Esad’ı barıştırmadan, ülkedeki siyasi ve askeri krizin çözüme ulaşmayacağını düşünüyor. Bu nedenle Moskova, terör örgütü PKK/PYD ile Şam hükümeti arasında olası bir uzlaşma için zemin yokluyor.
Suriye’nin tüm noktalarında Esad’ın kontrolü sağlamasını isteyen Moskova, PKK/PYD ile masaya oturarak, örgütün kontrolündeki bölgelerin Şam hükümetine geçmesi için yoğun girişimlerde bulunuyor.
Terör örgütünün sözde yöneticilerinden İlham Ahmed ise hem Rusya hem de ABD ile yoğun temaslar kurarak, Suriye’nin kuzeyinde özerk bir yapıya kavuşmanın hesaplarını yapıyor. Eylül ayının ortalarında Moskova’ya giden ve Rus yetkililerle görüşen Ahmed, Eylün ayının sonlarına doğru ise ABD’ye giderek temaslarda bulunmuştu.
PKK/PYD bir taraftan ABD ve Rusya arasında bir denge siyaseti izlemeye çalışırken, bir taraftan ise her iki tarafla da müzakere kapılarını açık tutuyor. Örgütün tüm stratejisi ise Suriye’nin geleceğinde önemli haklara sahip olmak ve bir statü elde etmek.
PKK/PYD’nin Rusya ile gerçekleştirdiği görüşmeler bir anlamda, Şam yönetimi ile örgütün dolaylı olarak temas kurması anlamına geliyor. Rusya’nın bölgedeki en önemli müttefiki Esad, örgüt ile Moskova hükümeti üzerinden iletişim kuruyor.
Örgütün Rusya ile görüşmesinde en başta gelen konulardan biri ise özerklik. Ancak Şam hükümeti, Suriye toprakları içerisinde özerk bir yönetime sıcak bakmıyor. Moskova ise örgütün özerklik yönündeki taleplerine karşıt bir pozisyon almış durumda değil.
Esad’ın, on binlerce militanı bulunan örgütün Suriye’de özerk bir statüye kavuşmaması için yoğun çaba göstereceğini söylemek mümkün. Ayrıca Türkiye de PKK/PYD’yi bir terör örgütü olarak görüyor ve örgüt ile temas kuran ülkelere büyük tepki gösteriyor.
PKK/PYD’yi bir güvenlik tehdidi olarak gören ve sınırlara yakın bölgelerde örgütün güçlenmesinden rahatsız olan Türkiye’nin; örgütün herhangi bir statü kazanmasına izin vermesi mümkün görünmüyor. Bu noktada Türkiye ile Şam hükümetinin çıkarları örtüşüyor. İlerideki günlerde Türkiye ile Suriye arasında dolaylı yollardan temas kurulması gündeme gelebilir.
Şam hükümeti ile örgüt arasında bir barış sağlanması kısa vadede oldukça zor bir ihtimal olarak görülüyor. ABD’nin örgüt üzerindeki etkisi ve nüfuzu her geçen gün büyürken, Rusya’nın da ilerideki dönemde bölgeye daha fazla yoğunlaşacağını söylemek mümkün. Rusya’nın arabuluculuğunda Şam ile örgüt arasında bir anlaşma sağlanırsa, Suriye’de tüm dengeler değişebilir.
Kaynak: IntellStrategy
