Lübnan’da hükümetin bir türlü kurulamaması, ülkedeki ekonomik krizin her geçen gün artmasına neden oluyor. İşsizlik, pahalılık, açlık ve yoksulluk ülkeyi esir almış durumda. Peki, Lübnan’da neler oluyor?
Tarihinin en derin ekonomik krizlerinden birini yaşayan Lübnan’da; açlık, yoksulluk, işsizlik oranları her geçen artıyor. Ülkede ulaşım ve sağlık gibi hizmetlerde büyük sorunlar yaşanıyor. Lübnan halkı, yaşanan sorunlar nedeniyle siyasilere karşı eleştirilerini yükseltiyor.
Lübnan’daki ekonomik krizin temelinde, ülkenin ulusal borcunun yaklaşık yarısını oluşturan elektrik sektörü bulunuyor. Son zamanlarda oldukça işlevsiz bir hale gelen elektrik sektöründe, büyük sorunlar yaşanıyor. Bazı kaynaklar tarafından, ülkedeki yakıtların kirletildiği iddia ediliyor. Ayrıca ülkedeki elektrik krizi, astım hastası olan birçok vatandaşı olumsuz bir şekilde etkiliyor.
Karpowership firması altında Lübnan elektriğinin yüzde 25’ini karşılayan Karadeniz Holding, Lübnan hükümeti ile yaşadığı sorunlar nedeniyle elektrik üretimini geçtiğimiz günlerde durdurma kararı aldı. Lübnan yetkilileri ile yaşanan maddi ve hukuki anlaşmazlıklar bu kararın alınmasında etkili oldu.
Söz konusu şirket, her biri 202 megavat olmak üzere toplamda 404 megavat kapasiteli Fatmagül Sultan ve Orhan Bey enerji gemileriyle Lübnan’a elektrik üretiyordu.
500 BİN YOKSUL AİLEYE YARDIM
Öte yandan Lübnan parlamentosu, geçtiğimiz günlerde yoksul ailelere ön ödemeli kart dağıtılmasını öngören bir yasayı onayladı. Ekonomik sorunlarla karşı karşıya olan Lübnan’da parlamento, yoksul ailelere maddi destek sağlama amacıyla nakit destekte bulunmayı onayladı.
Parlamento, yaklaşık 500 yoksul aileye bir yıl süreyle her ay 93 dolar verecek bir ön ödemeli kart sistemini onayladı. 556 milyon dolarlık bir ödemede bulunulması planlanmış durumda ancak finansmanın tamamının nasıl karşılanacağı bilinmiyor.
Bloomberg tarafından yapılan habere göre, 180 bin ailenin ihtiyaçlarının finanse edileceği 246 milyon dolarlık bir Dünya Bankası programına imza atan Lübnan’da, şu anda 70 bin aile de AB destekli bir programdan yararlanmayı sürdürüyor.
HÜKÜMET KURULAMIYOR
Tarihinin en ağır ekonomik krizi ile karşı karşıya olan Lübnan’da, uzun zamandır hükümet bir türlü kurulamıyor. Hükümetin kurulamaması, ülkede gerçekleşmesi gereken reformların ertelenmesine neden oluyor. Bu durum ise IMF ile görüşmelerin yeniden başlaması konusunda bir engel teşkil ediyor.
2020 yılında tarihinde ilk defa temerrüt ilan eden Lübnan, 30 milyar dolarlık dış borcunu askıya aldığını duyurmuştu. Lübnan ulusal parasının değerini her geçen gün yitirmesi ile birlikte, ülkedeki enflasyon ve işsizlik oranlarının patladığı biliniyor. Ayrıca Lübnan’da, ülke nüfusunun yarısından fazlasının yoksulluk sınırının altında yaşadığı öne sürülüyor.
Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu, geçtiğimiz yıl yaptığı açıklama ile Lübnan halkının yüzde 55’inin temel ihtiyaçlarını karşılama konusunda zorluklar yaşandığını açıklamıştı.
Lübnan’daki ağır ekonomik kriz, ülkede sıra dışı olayların yaşanmasına da neden oluyor. Geçtiğimiz günlerde Lübnan’da faaliyet gösteren Swiss Bank’ın Beyrut’taki genel merkez binasını basan 100 kişilik grup, kapalı hesaplara girmeye çalıştı. Söz konusu grup, buralardan Türkiye’deki hesaplara para aktarmaya çalıştı ve yaşanan çatışmalarda üç banka çalışanı yaralandı.
EKMEĞE ALTINCI DEFA ZAM
Lübnan’da yaşanan ekonomik kriz, gıda sektöründe de zamları beraberinde getiriyor. Ülkede Şubat ayından bu yana ekmeğe altıncı defa zam kararı alındı. Lübnan Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 875 gramlık bir poşet ekmeğin 3 bin 750 Lübnan lirasından (2,47 dolar) satılacağı ifade edildi.
Açıklamada ayrıca önceden 910 gram olan bir poşet ekmeğin gramajının 875 grama düşürüldüğü aktarıldı. Yapılan açıklamada, dünya genelinde buğday fiyatlarında yaşanan artış, dolar, akaryakıt fiyatları, Merkez Bankası’nın şeker sübvansiyonu kaldırması gibi durumlar nedeniyle ekmeğe zam yapıldığı belirtildi.
Ülkede Şubat ayında bir ve Mart ayında iki kez ekmeğe zam yapılırken, Nisan ayında gramajın azaltılması yoluyla bir ve Haziran ayında da iki kez zamlanan ekmeğin fiyatı bu yılın içerisinde altıncı defa artmış oldu.
Yeni hükümetin bir türlü kurulamadığı, ulusal para biriminin dolar karşısında sürekli değer kaybettiği Lübnan’da, son yapılan zamlar ile birlikte Mart ayında poşet ekmeğin fiyatı 3 bin Lübnan lirasına yükseltilmişti. Ayrıca ekmeğin, Nisan ayında gramajı düşürülmüştü.
ÇOCUKLARIN YÜZDE 30’UNDAN FAZLASI AÇ UYUYOR
Lübnan resmi haber ajansı NNA’da yer alan bir haberde, UNICEF’in Lübnan’daki ekonomik krizin çocuklar üzerindeki etkisini inceleyen bir rapor yer adı. Raporda, Lübnan’daki ailelerin yüzde 77’sinin çocuklarının yeterli beslenmesini temin edecek gıda maddesine ya da satın alabilecek gelire sahip olmadıkları belirtildi. Ayrıca raporda, ülkedeki çocukların yüzde 30’undan fazlasının akşam aç bir şekilde uyuduğu ifade edildi.
Söz konusu raporda, ülkedeki ailelerin yüzde 60’ının borçlanarak ya da ödenmemiş faturalarını biriktirerek gıda alışverişinde bulundukları belirtildi. Çocukların yüzde 40’ının ailesinden kimsenin çalışmadığı belirtilen raporda, yüzde 30’unun ise ihtiyaç duyduğu temel sağlı hizmetinden faydalanamadığı kaydedildi.
Raporda ayrıca Lübnanlı yetkililere, ülkedeki tüm çocuklara acil ihtiyaçlar ve temel sağlık hizmetlerinin sağlanarak sosyal koruma önlemlerinin genişletilmesi çağrısında bulunuldu.
PATLAMA İLE BİRLİKTE KRİZ BÜYÜDÜ
Beyrut Limanı’nda 4 Ağustos 2020 tarihinde gerçekleşen şiddetli patlama, Lübnan’daki ekonomik krizin derinleşmesine neden oldu. Pandemi nedeniyle ekonomisi zarar gören, IMF ile bir türlü masaya oturamayan ve siyasi krizler ile uğraşan Lübnan’da, yaşanan patlama sonrası her şey daha kötüye gitti.
Lübnan siyaset sistemindeki karmaşık yapı, ülkenin çeşitli din ve mezhep mensupları nedeniyle ayrışması ve hükümetin bir türlü kurulamaması ekonomik krizin boyutlarını her geçen gün artırıyor. Lübnan’da hükümetin kurulamaması halinde, devam etmekte olan ekonomik krizin daha da derinleşeceği öngörülüyor.
Kaynak: IntellStrategy
