Güney Kore’den nükleer denizaltı hamlesi: “Üzerinde çalışılan bu yeni reaktör, hedefe ulaştırabilir!”

Güney Kore, uzun zamandır bir nükleer modüler reaktör geliştirmeyi planlıyor. Güney Kore’nin 2003 yılında başlatılan ve “362” olarak bilinen nükleer enerjiyle çalışan denizaltı geliştirme girişimi, tartışmalar nedeniyle yarıda kesilmişti.

  The New York Times’da Choe Sang-hun imzalı yayımlanan analiz M5 tarafından çevrilmiştir. 

Geçen ay Güney Koreli yetkililer tarafından ülkenin Güneydoğu kıyısındaki bir toplantı salonunda, yaklaşık 50 katılımcıyla gerçekleştirilen toplantı oldukça ilgi çekiciydi.

Katılımcılara, Güney Kore hükümetinin bu bölgede bulunan Gampo köyünde yapım aşamasında olan bir atom araştırma kompleksinde küçük bir nükleer reaktörün test versiyonunu inşa etmeyi planlandığı söylendi. 2027 yılına kadar tamamlanacak olan bu modüler reaktör, “buz kırıcılar ve konteyner gemileri gibi gemilere güç sağlayacak bir unsur” olarak tanımlandı.

Ancak bu ileri teknolojinin tek amacı bu olmayabilir. Nükleer uzmanlar, bu projenin potansiyel olarak Güney Kore’nin uzun süredir nükleer enerjiyle çalışan bir denizaltı geliştirme hayalini gerçekleştirmesine izin verebileceğini belirtiyor. Böyle bir adım, Güney Kore’nin en güçlü müttefiki ABD’nin on yıllardır karşı çıktığı bir durum.

Eylül ayında Avustralya, Çin’in büyüyen askeri gücünü dengelemeye çalışan müttefikleri Amerika ve İngiltere’nin yardımıyla nükleer enerjili denizaltılar inşa edeceğini duyurdu. Ancak bu tür bir ortaklık, Güney Kore için Washington ile yaptığı “nükleer malzemelerin askeri amaçlarla kullanmasını engelleyen” bir anlaşmanın şartları uyarınca yaklaşık 50 yıldır yasak.

Güney Kore’de Başkan Moon Jae-in’in hükümeti, nükleer denizaltılar inşa etmenin Kuzey Kore’nin aynı şeyi yapma planlarına karşı koymak için çok önemli olduğunu söyleyerek, yasağın kaldırılmasını savunuyor. Kuzey Kore’nin bu hedef doğrultusunda ilerlemesi endişeleri derinleştirdi. Kuzey Kore, son yıllarda denizaltıdan fırlatılan bir dizi balistik füzeyi test etti ve Ocak ayında nükleer bir denizaltı tasarımı üzerinde çalıştığını duyurdu.

Güney Kore’nin nükleer enerjili denizaltılar inşa etme girişimine başkanlık eden ve emekli bir donanma üyesi olan Moon Keun-sik yaptığı açıklamada; “Kuzey Kore’nin nükleer denizaltılarını caydırmak için kendi nükleer denizaltılarımızı yapmaktan başka seçeneğimiz yok ve bunu bizim için yapması ile ilgili ABD’ye güvenemeyiz.” ifadelerini kullanıyor.

Güney Kore’nin bu reaktör projesi aslında, Çin ile ABD arasındaki süper güç çatışmasının yaşandığı Hint-Pasifik bölgesindeki bir silahlanma yarışına ilişkin artan rekabetin ortasında değerlendirmek gerekiyor. Nitekim geçtiğimiz günlerde de, Güney Kore, Avustralya ve bir Asya ülkesi arasında şimdiye kadarki en büyük anlaşma olarak adlandırılan askeri bir anlaşma yapıldığı duyuruldu.

Aslında nükleer enerji cephesinde, karbon içermeyen modüler reaktörleri geliştiren tek ülke Güney Kore değil. Ancak bu “Çoklu Uygulamalar için Gelişmiş Reaktör projesi” özel olarak ilgi gördü. Kore Atom Enerjisi Araştırma Enstitüsü’nde görev yapan ve bu reaktör projesine başkanlık eden Lim Chae-Young proje ilgili yaptığı açıklamada “Bu projeyi bir denizaltıda kullanmayı düşünerek geliştirmiyoruz” açıklamasında bulundu.

Washington merkezli Hudson Enstitüsü’nde denizaltı uzmanı olan Bryan Clark ise; reaktörün 70 megavatlık üretiminin geçmiş dönemdeki ABD tarafından üretilen denizaltı reaktörlerine benzer olduğunu ve Güney Kore’nin yeni nesil 4.000 tonluk denizaltılarına güç sağlamak için yeterli olacağını belirtiyor.

Güney Kore, elektriğinin yüzde 29’unu üreten 24 adet nükleer reaktör işletiyor. Ayrıca 1990’ların başından bu yana 21 tane denizaltı inşa etti. Ancak tüm bu denizaltılar, dizel motorlarla çalışıyor ve motorları için yakıt almak veya hava depolamak için sık sık yüzeye çıkmaları gerekiyor. Fakat nükleer enerjili denizaltılar aylarca su altında kalabilir ve çok daha hızlı hareket edebilir.

Güney Kore’nin 2003 yılında başlatılan ve “362” olarak bilinen gizli bir görev gücü tarafından yürütülen nükleer enerjiyle çalışan bir denizaltı geliştirme girişimi, tartışmalar nedeniyle yarıda kesilmişti.

Emekli bir donanma üyesi olan Bay Moon bu görev gücünün başındaydı. Kore Atom Enerjisi Enstitüsü’nde görev yapan ve bu proje üzerinde çalışan araştırmacı Kim Si-hwan’a göre; 2004 yılında Rusya’nın da yardımıyla böyle bir denizaltı reaktörünün temel tasarımını bitirilmişti. Diğer yandan enstitünün Rusya ile birlikte küçük nükleer reaktörler konusundaki teknik işbirliği aslında 1995 yılına kadar uzanıyor.

Fakat bu proje, enstitüdeki bilim adamlarının 2000 yılında nükleer silah yapmak için kullanılan bir teknolojiyle gizlice uranyumu zenginleştirdiklerinin ortaya çıkmasından sonra 2004 yılında sonlandırıldı. Ancak Güney Kore, proje için ortaya çıkan engellerin teknolojik değil, diplomatik olması nedeniyle çalışmalarından asla vazgeçmedi.

Başkan Moon seçim kampanyası yürütürken, “Nükleer enerjiyle çalışan denizaltılar edinme zamanımız geldi”  açıklamasında bulundu ve 2017 yılında göreve başlamasından kısa bir süre sonra, Washington’dan, Güney Kore’nin bir nükleer enerji endüstrisi inşaa etmesi için ABD’den  1972’de kabul ettiği nükleer anlaşmasından dolayı ortaya çıkan sorunların çözülmesi için yardım istedi.

Moon’un eski özel danışmanı olan Moon Chung-İn’e göre, o dönem ABD başkanı olan Donald J. Trump şaşırtıcı bir öneride bulundu. Trump; “Güney Kore neden Amerikan nükleer denizaltılarını satın almadı?” dedi ve Güney Kore’nin denizaltılar için nükleer yakıt sağlamasına yardımcı olmadı.

Güney Kore’deki Kyungnam Üniversitesi Uzak Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nde profesör olan Lee Byong-Chul; “Zenginleştirilmiş uranyum yakıtı olmadan, Güney Kore’nin nükleer enerjiyle çalışan denizaltısı, inşa edilmiş olsa bile boş bir kabuktan başka bir şey olmaz.” ifadelerini kullanıyor.

Başkan Moon’un resmi ofisi ise bu açıklama hakkında yalanlama ya da yorum yapmayı reddetti.

Güney Kore’nin geliştirmekte olduğu gelişmiş reaktör yakıt olarak yüzde 19,75 oranında zenginleştirilmiş uranyum kullanırken, ticari nükleer santrallerde yüzde 5’ten daha az oranda zenginleştirilmiş uranyum kullanılıyor.

Diğer yandan herkes Güney Kore’nin nükleer enerjili denizaltılara ihtiyacı olduğunu düşünmüyor.

Hudson Enstitüsü uzmanlarından M.Clark, dizel-elektrikli denizaltıların nükleer olanlardan genellikle daha küçük, daha sessiz ve daha az maliyetli olduğunu ve bu da onları Kore Yarımadası çevresindeki kıyı sularında devriye gezmek  ve bölgesel operasyonlar için yeterli olduğunu belirtiyor.

Moon’un iktidar partisinin, Mart ayında gerçekleşecek Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adayı olan Lee Jae-Myung konuyla ilgili tutumunu henüz açıklamadı. Ana muhalefet adayı olan Yoon Suk-Yeol ise; nükleer bir denizaltıya yatırım yapmak yerine Güney Kore’nin Kuzey Kore’ye karşı uydu ve havadan gözetimini geliştirmeye yönelik çalışmalara öncelik vereceğini açıkladı.

Ancak nükleer denizaltılar için çağrılar devam ediyor.

Korea Institute for Military Affairs araştırmacılarından Yoon Suk-joon, “Kuzey Kore nükleer denizaltılar inşa ederse, oyunun kurallarını değiştirecek. Onlarla başa çıkmanın en iyi yolu, kendi nükleer denizaltılarımızı üretmek ve gerekirse aylarca Kuzey Kore üslerinin yakınında pusuda bekletmek ve onları takip etmektir.” görüşünü belirtiyor.

Kaynak: M5