Azerbaycan ordusunun, Rus barış güçlerinin geçici olarak konuşlandığı Azerbaycan topraklarında bulunan yasa dışı Ermeni silahlı gruplara karşı “İntikam” operasyonu gerçekleştirmesi sonrası bölgede gerilim yeniden tırmandı. Peki Dağlık Karabağ bölgesinde neler oluyor? Azerbaycan’ın operasyonu sonrası dünyadan hangi tepkiler geldi? Bakü ile Erivan arasında yeni bir savaş yaşanabilir mi?
Dağlık Karabağ ve çevresindeki bazı bölgeler, 1990’lı yılların başından bu yana Ermenistan işgali altındaydı. 2020 yılında 44 gün süren savaşın ardından Azerbaycan, Ermenilerin kontrolü altındaki bölgelerin büyük bir çoğunluğunu geri aldı.
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki anlaşma sonucu Dağlık Karabağ Savaşı 10 Kasım 2020’de sona erdi. Bu anlaşmaya göre, Moskova, ayrılıkçı grupların elinde bulunan bazı toprakları korumak için bölgeye 2 bin barış gücü askeri gönderdi.
Dağlık Karabağ Savaşı’nın ardından Kafkasya’da dengeler tamamen değişirken; Azerbaycan ve Ermenistan arasında müzakereler de devam etti. Avrupa Birliği (AB) ve Rusya, iki taraf arasındaki sorunların çözülmesi ve yeni bir savaş yaşanmaması için ara buluculuk rolünü üstlendi.
2020 yılında imzalanan ateşkesten günümüze dek iki taraf arasında gerginlik zaman zaman tırmandı. Özellikle Ermeni güçlerin, Azerbaycan ordusunun bulunduğu bölgeleri hedef alması, iki taraf arasında tansiyonun yükselmesine yol açtı. Son günlerde ise Bakü ile Erivan arasında yeniden çatışmalar çıktı.
Azerbaycan topraklarında bulunan yasa dışı Ermeni silahlı grupların Azerbaycan mevzilerine yönelik saldırıları sürüyor. Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 10 Kasım 2020 tarihli üçlü bildirinin hükümlerini ağır şekilde ihlal edilerek yasa dışı Ermeni silahlı grupların Kelbecer ve Laçın bölgelerindeki sıradağlarda bulunan Kırkkız tepesini ele geçirme girişiminde bulunduğu belirtildi.
Açıklamada, Ermeni silahlı gruplarının saldırılarında Anar Kazımov isimli askerin şehit olduğu ifade edilirken, Azerbaycan ordusunun yaptığı “İntikam” operasyonu sonucunda Kırkkız, Sarıbaba ve bir dizi diğer önemli hakim tepelerin kontrol altına alındığı aktarıldı.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı, yasa dışı Ermeni silahlı unsurlarına ait çok sayıda mevzinin imha edildiğini ve eski Ağdere bölgesinin Yukarı Ortaçağ yerleşimindeki askeri birliğe de hava saldırısı gerçekleştirdiğini açıkladı. Söz konusu açıklamada, operasyonda yasa dışı Ermeni grupları üyelerinin etkisiz hale getirildiği ve Ermenilere ait birkaç D-30 obüsü, askeri araç ve büyük miktarda mühimmatın da imha edildiği dile getirildi.
Bakü, Azerbaycan’ın egemenliğine karşı her türlü terör tehlikesinin ve provokasyonunun kararlılıkla önleneceğini ve alınacak tedbirlerin daha da sertleşeceğini vurguladı.
Yaşanan gelişmeler üzerine bir açıklama yapan Rusya Savunma Bakanlığı, Bakü hükümetini suçladı. Açıklamada, “Birliğin sorumluluk bölgesindeki durum ağırlaşıyor. Kırkkız tepesi bölgesinde, ateşkes rejimi Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından ihlal edildi. Azerbaycan ve Ermenistan taraflarının temsilcileriyle birlikte Rus barışı koruma birliğinin komutanlığı durumu istikrara kavuşturmak için önlemler alıyor” ifadelerine yer verildi.
Ermenistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada ise “Uluslararası toplumu Azerbaycan’ın saldırgan tutum ve eylemlerini durdurmak için harekete geçmeye çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Konu hakkında bir açıklamada da ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price’den geldi. Price, “ABD, Dağlık Karabağ çevresinde zayiatlar ve can kayıplarına yol açan yoğun çatışmaların yaşandığı haberleri ile ilgili olarak derinden endişe duyuyor” ifadelerini kullandı. Sözcü ayrıca, “Tansiyonu azaltmak adına acil adımların atılması çağrısında bulunuyoruz” dedi.
Ermeni askeri güçlerinin Laçin-Kelbecer hattında bazı yüksek tepelerde mevzilenme çabaları, Bakü ile Erivan’ı karşı karşıya getiriyor. Laçin koridorunda zaman zaman çatışmaların yaşanması, iki taraf arasında yeniden bir askeri savaş çıkma ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu gözler önüne seriyor.
Türkiye ile Ermenistan arasında yeniden normalleşme sürecinin başladığı, Avrupa Birliği ve Rusya’nın iki taraf arasında sık sık ara buluculuk rolü üstlendiği, ABD ve Fransa gibi ülkelerin Kafkasya’ya ilgisini artırdığı bir dönemde; Bakü ile Erivan arasında yaşananlar dünya kamuoyunda yakından takip ediliyor.
İki taraf arasında en çok sorun yaşanan bölgelerden biri ise Hankendi. Şuşa’nın kuzeyinde ve Hocalı’nın ise güneyinde bulunan Hankendi, Bakü-Erivan hattında tansiyonun yükselmesine neden olan en önemli sorun alanı olarak görülüyor.
Ermeni güçlerin bölgedeki saldırılarına devam etmesi durumunda, ilerleyen dönemde yeni bir savaş yaşanabilir. Rusya ve Türkiye’nin yanı sıra Avrupa Birliği’nin de iki taraf arasında barışın sağlanması için çalışmalarını yoğunlaştırması bekleniyor. Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin tamamen normalleşmesi, Kafkasya’daki gerilimin düşmesini beraberinde getirebilir.
Kaynak: IntellStrategy
