İsviçre’de F-35A savaş uçağı alımında “sipariş azaltma” ihtimali
İsviçre’de 2022 yılında ABD’li Lockheed Martin firmasından sipariş edilen 36 adet F-35A savaş uçağının maliyetinin öngörülen bütçeyi aşacağı ortaya çıkınca, hükümetin siparişi azaltma ihtimali gündeme geldi.
Savunma, Nüfus Koruma ve Spor Bakanlığı (DDPS), uçakların toplam maliyetinin 6 milyar İsviçre frangını geçeceğini teyit etti. Fiyat artışının, “sabit fiyat” kavramına ilişkin Bern ile Washington arasındaki farklı yorumlardan kaynaklandığı bildirildi. ABD, sabit fiyatın Pentagon’un Lockheed Martin’e ödediği rakamla aynı olması gerektiğini savunurken, İsviçre ihalenin verildiği tarihteki teklif tutarını esas alıyordu.
Tartışmalar, ABD’nin İsviçre’den yapılan ithalata yüzde 39 gümrük vergisi getirmesiyle daha da yoğunlaştı. Ülkede bazı siyasi gruplar, yeni savaş uçağı alımına tamamen karşı çıkarken, bazıları F-35 siparişinin iptal edilip Dassault Rafale gibi Avrupa yapımı uçakların tercih edilmesini savunuyor.
İsviçre Askeri Dernekler Birliği Başkanı Stefan Holenstein ise ABD ile ilişkileri yumuşatmak amacıyla mevcut siparişin üzerine 12 F-35A daha eklenmesi gerektiğini dile getirdi. Holenstein, bu sayede İsviçre hava kuvvetlerinin dayanıklılığının artacağını ileri sürdü.
İsviçre basınında da eleştiriler artıyor. Le Temps gazetesi, süreci “devlet skandalı” olarak nitelendirerek, konunun parlamento soruşturmasıyla incelenmesi çağrısında bulundu.
Federal Konsey, 13 Ağustos’ta yaptığı yazılı açıklamada, ABD’nin sabit fiyat talebini reddettiğini, fiyatın ABD hükümeti ile Lockheed Martin arasında belirlenen üretim partisi değerine göre hesaplanacağını bildirdi. Maliyetin, ABD’deki enflasyon, hammadde fiyatları ve küresel gümrük vergilerindeki artış gibi faktörlerden etkileneceği belirtildi.
Konsey, tüm zorluklara rağmen F-35 alımının devam edeceğini, bu uçakların teknolojik üstünlüğü ve Avrupa’da yaygın kullanımı nedeniyle tercih edildiğini açıkladı. Ancak yeni Hava Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Christian Oppliger başkanlığında oluşturulacak çalışma grubu, hava savunma ihtiyaçlarını yeniden değerlendirecek.
DDPS Bakanı Martin Pfister, temmuz ayında yaptığı açıklamada, “Belirlenen azami bütçeye uyacağız. Fiyat artarsa daha az uçak almayı değerlendirebiliriz.” ifadelerini kullanmıştı.
Kaynak: M5
