TUZLA Sınıfı Karakol Botları
Türk Deniz Kuvvetleri’nin farklı operasyon bölgelerine göre farklı tonajda platformlara ihtiyacı bulunuyor.
Boğazlar, deniz üsleri ve limanlar gibi karaya yakın sularda keşif, gözetleme, karakol ve denizaltı savunma harbi (DSH) görevlerini icra etmek amacıyla da Yeni Tip Karakol Botu projesi başlatıldı.
2007 yılında da Savunma Sanayii Başkanlığı (o dönem de müsteşarlıktı) ile DEARSAN tersanesi arasında 16 adet botu içeren sözleşme imzalandı.
Sözleşme sonrası HAVELSAN, ASELSAN gibi firmalarla botlarda bulunacak sistemler için sözleşmeler imzalayan DEARSAN, 2009’da botların inşasına resmen başladı ve Şubat 2015’te tüm botların teslimatını gerçekleştirildi.
Deniz Kuvvetleri’nin TUZLA sınıfı olarak isimlendirdiği botlar, başarıyla görevlerine devam ediyor.
İlk olarak botların genel özelliklerine bakarsak, 56.9m uzunluğa sahip botların, genişliği 8.9 metre. Azami 25kts+ hıza ulaşabilen botlar, 430 ton tam tük deplasmana sahip. Her bir botun personel sayısı da 32.
5+ deniz durumunda görev yapabilen botların seyir siası 1300 deniz mili.
Botlarda bulunan kritik sensör ve silah sistemleri ise şunlar:
Sensörlerin başında şüphesiz sonar geliyor. Zira botların ana görevi Denizaltı Savunma Harbi (DSH). Botlarda KONSBERG MARITIME üretimi SIMBRAD SP92MKII düşük frekans sonar bulunuyor. Ticari bir sonar olsa da yetenekleri askeri amaçlı üretilmiş aynı sınıftaki sonarlara oldukça yakın.
Sonarı tedarik eden HAVELSAN, KONSBERG ile 16 adet bot için 3.6 milyon Euro’luk sözleşme imzalamıştı. Bu rakama istinaden bir sonarın maliyeti 225 bin Euro’ya geliyor ki buda oldukça düşük bir fiyat.
Bu sonarın tercih edilmiş olması fiyat ile birlikte botların görev tanımı ile de alakalı. Zira botlar kıyaya yakın, derinliği az sularda DSH görevini gerçekleştirecek. Dolayısıyla çok pahalı ve güçlü bir sonara ihtiyacları bulunmuyor.
KONSBERG’in internet sitesinde paylaştığı verilere göre SIMBRAD SP92MKII, 20-30khz aralığında çalışıyor. Bu aralıktaki her frekans kullanıcı isteğine göre seçilebiliyor. 3 km’den fazla tespit menzili olan sonar, seyir halinde dahi hedef ile olan teması kaybetmiyor.
Botlarda, W/ ECDIS sistemli 25kW X band radar, D/GPS, parakete, iskandil, manyetik pusula, Gemi Veri Dağıtım Sistemi (GVDS), E/O sistem, top atış kontrol sistemi, komuta kontrol sistemleri, su altı telefonu gibi sensör sistemleri de mevcut.
Botların silah sistemlerinde ise ASELSAN ile ROKETSAN iş birliği ile üretilen Denizaltı Savunma Harbi Roketleri başta geliyor. 2 km menzili bulunan roketler, 15 ile 300m arasında değişen derinlikte kullanılabiliyor. Roketler ayarlanabilir tapaya sahip olduğu için bu 15-300 metre arasında istenilen derinlikte patlayabiliyor.
Roketleri ateşleyen atıcı sistemde altı adet roket taşınabiliyor. Gemi savaş yönetim sistemine ve sonarına entegre olan atıcı, bu sayede hedefe otomatik yönelebiliyor. Halihazırda sadece ilk dört botta bulunan DSH roketlerinin kalan 12 bota entegrasyonu bul yıl içerisinde başlayacak.
ROKETSAN, roketlerin menzil ve derinliğini arttıracak geliştirme çalışmalarına devam ediyor.
Botların ikinci silah sistemi baş kısımda bulunan 40mm OTO MELERA üretimi bir top. Top, kara, deniz ve hava hedeflerine angaje olabilmekte. Çift namluya sahip top, dakikada 600 mermi atabiliyor. Tam mühimmatla dolu ağırlığı 7.5 ton olan topun etkili menzili 4km. Azami menzili ise yatayda 12.5km, dikey de ise 8.7 km’ye kadar çıkabilmekte.
Topun hassas atış yapabilmesi için ASELSAN tarafından 76mm Top Atış Kontrol Sistemi baz alınarak 40mm Top Atış Kontrol Sistemi (TKAS9 geliştirildi. Atış Cetvel bilgileri kullanılarak üretilen 40mm TKAS, bir adet Atış Kontrol Bilgisayarı ve Güç Kaynağının bota entegre edilmesiyle hazır hale geliyor.
Botlardaki silah sistemlerinden diğeri ASELSAN üretimi STAMP. Her bir botta iki adet STAMP bulunuyor.
İsmini Stabilize Machine Gun Platform’un kısaltmasından alan STAMP, 12.7mm makineli tüfek ile donatılan bir Uzaktan Kumandalı Silah Sistemi(UKSS). Gemilerden deniz üstünde gelecek asimetrik tehditlere karşı geliştirilen STAMP, su üstündeki sabit ve hareketli hedeflere oldukça hassas atışlar gerçekleştirilebiliyor.
Ayrıca elektro optik sistemiyle menzilindeki hava hedeflerinin tespitini, teşhisini ve takibini sağlayıp, oldukça kısıtlı oranda da olsa bu hedeflere angaje olabilmekte. 200 adet 12.7mm mermi kapasitesine sahip STAMP, 15 derece ile + 55 derece arasında değişen yükselme açısına sahip.
STAMP’ın radar kesit alanını düşürmek için makineli tüfeğin kullanılmadığı zamanlarda takılan özel bir kapak bulunuyor.
Botlarda 2×5 su altı bomba düşürücüsü de mevcut.
TUZLA sınıfı botlar Türk Gemi İnşa Sektörünün başarıyla tamamladığı projelerden biri. Lakin son bot 2015’te teslim edilmiş olmasına rağmen sadece ilk dört botta DSH roketlerinin bulunması oldukça sıkıntılı bir durum olarak karşımıza çıkıyor.
Deniz Kuvvetleri’nin artan ihtiyaçları sebebiyle botların önümüzdeki dönemde çeşitli sensör ve silah sitemleri ile modernize edilebileceğini değerlendiriyoruz.
Son olarak geçtiğimiz yıllarda DEARSAN,TUZLA sınıfı ile aynı tasarımda olan lakin sensör ve silah sistemlerinde bazı farklılıkların olduğu 10 adet botu Türkmenistan’a ihraç etti.
