Türkiye’ye uyguladığı silah ambargosunu süresiz uzatan Kanada, Suudi Arabistan’ın ambargosunu ise kaldırdı!
Kanada’da Justin Trudeau’nun başbakanlığındaki Liberal Hükûmet, Türkiye’nin 9 Ekim 2019 tarihinde Suriye’de terör koridorunun oluşmasını engellemek amacıyla başlattığı “Barış Pınarı Harekâtı” nedeniyle uygulamaya koyduğu silah ambargosunu süresiz uzattığını açıkladımıştı. Bunun ardından Ekim 2018’de gerçekleşen Cemal Kaşıkçı cinayeti sebebiyle Suudi Arabistan’a silah ambargosu kararı alan Justin Trudeau başbakanlığındaki Kanada hükümeti, Suudi Arabistan’a yönelik silah ihracatı yasağını kaldırdı.
Konuyla ilgili olarak Kanada Dışişleri Bakanı François-Philippe Champagne ve Kanada Maliye Bakanı Bill Morneau tarafından 9 Nisan Perşembe günü yapılan açıklamada, Suudi Arabistan’a yönelik 2018 yılında konan silah ihracatı yasağının kaldırıldığı bildirildi. Söz konusu açıklamanın ardından Kanada hükümeti, Suudi Arabistan’a yönelik tüm askeri ihracat izinlerinin incelenmesini tamamladı ve yeni ihracat izni başvurularının vaka bazında değerlendirilmesine başladı.
Kanada Dışişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, söz konusu kontratın iptal edilmesi, hatta koşullarının açıklanması halinde bile, Kanada hükümetinin kontrat bedeli kadar tazminat ödemek zorunda kalabileceği ve bu durumun, devleti milyarlarca Dolarlık zarara uğratabileceği, ayrıca Güneybatı Ontario ile tüm savunma sanayi tedarik zincirinde binlerce kişilik istihdam kaybına neden olabileceği ifade edildi.
TÜRKİYE’YE İSE AMBARGO DEVAM EDECEK
Kanada Küresel İşler Bakanlığı’nın Silah Kontrolü Bölümü Direktör Yardımcısı Charles-Marie Matte tarafından gönderilen elektronik postada Türkiye’ye yönelik silah satışı için onayların ikinci bir emre kadar askıda olduğu bildirildi.
“Sadece İstisnai Durumlarda İzin Verilecek”
Elektronik postada sadece Kanada’nın uluslararası ‘müttefiklik taahhütleri kapsamına giren istisnai şartlarda ‘hükûmetin izin çıkarmayı değerlendirebileceği belirtildi.
Matte, ‘bunun bir örneğini NATO füze savunma sistemi için bileşen ihracının oluşturabileceğini’ kaydetti.
Ankara’dan yapılan açıklamalarda Washington’ın uygun fiyat sunması halinde ABD yapımı MIM-104 Patriot hava savunma sistemi satın alma istekliliği dile getirilmişti.
Türkiye, Kanada hükumetinin belirlediği, Kanada savunma firmalarının güvenli bir şekilde iş yapabileceği, karmaşık ve kritik silahlar satabileceği “güvenilir” ülkeler listesinde yer alıyor.
Bazı izin başvuruları vaka bazında incelenecek. Bazı maddeler gözden geçirilecekken bazı maddeler değerlendirmeye tabi tutulmadan reddedilecek. Bunlar cephane, hafif silahlar, zırh, koruyucu donanım ve elektronik malzemeler.
Türkiye’nin Kanada’dan ithal ettiği askeri ürünler
Defenceturk’te yer alan bilgiye göre Türkiye, Kanadalı Wescam firmasından bazı İHA’larda kullanmak üzere elektro-optik kamera sistemi temin ediyor. Türkiye elektro-optik kamera sistemi temini konusunda uzun yıllardır sorun yaşıyor. Resmi ambargo öncesinde dahi örtülü ambargo altında kalan Türkiye elektro-optik kamera temini konusunda çeşitli girişimlerde bulunmuş ve yerli elektro-optik kamera üretimi konusunda çalışmalarını hızlandırmıştı.
Aselsan bu ihtiyaca yönelik olarak CATS sistemini geliştirdi. Aselsan daha sonra yine bu ihtiyaca yönelik ASELFLIR 400 ve DASS elektro-optik kamera sistemlerini internet sitesi üzerinden sergiledi.
Türkiye’nin Kanada’dan aldığı bir diğer önemli ürün; Hürkuş eğitim uçaklarında kullanılan, Pratt & Whitney Canada tarafından üretilen ve sivil ürünlerde de kullanılan PT6 turboprop motorlar. 750 shp’den 1250 sph’ye kadar güç aralığında farklı modelleri bulunan bu motorlar sivil ve askeri platformlarda oldukça yaygın olarak kullanılıyor. Ayrıca TSK’da farklı uçaklarda da yer alıyor.
Çok yaygın olan bu motorların temininde bir sıkıntı olmayacağını değerlendiriyoruz.
Kanada Suudi Arabistan’a ambargoyu kaldırdı
Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından Suudi Arabistan’a yönelik silah ihracatını durdurmayı göze alamayan Kanada ihracatı azaltma yoluna gitmişti. Kanada en yüksek savunma ihracatı sözleşmesini imzaladığı S. Arabistan ile yaşadığı “insan hakları” gerginliklerine dahi kapsamlı bir ambargo uygulayamadı.
Kadana 2 yıllık “silah ihracat kısıtlamasının” ardından Suudi Arabistan’a yönelik ambargoları geçtiğimiz günlerde kaldırdı.