Kara Birliklerinin Hayati İhtiyacı: Atış Yeri Tespit Sistemleri
Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğü yurt içi ve yurt dışı operasyonlardaki kayıpların önemli bir bölümü keskin nişancı saldırılarından kaynaklanıyor. Bu kayıplar hem operasyon sırasında verilebildiği gibi hem de askeri tesis içerisinde veya araç içerisinde yaşanabiliyor.
Bu önemli soruna karşı ASELSAN ve HAVELSAN tarafından geliştirilen ürünler mevcut.
İlk olarak ASELSAN tarafından geliştirilen SEDA adlı ürünü inceleyeceğiz. SEDA, her türlü hava koşulunda, gece/gündüz, mobil ve sabit birliklere yönelik olarak gerçekleşebilecek süpersonik özellikteki(silahtan çıkan merminin hızı) silahlı saldırılara karşı atıcı yeri tespit ihtiyacını karşılamak üzere geliştirilmiş bir Akustik Atış Yeri Tespit Sistemidir.
SEDA, Sabit Tesis (SEDA-S) , Araç Üzeri (SEDA-V) ve Tek-Er (SEDA-W) kullanımı olmak üzere üç konfigürasyona sahip.
Neredeyse birebir özellikteki bu üç konfigürasyon sadece atıcı tespit hata payında ayrışıyor. SEDA-S ve SEDA-V 2.5 dereceden az yanca ve yükseliş tespit açısı hata payına sahipken, SEDA-W 7.5 derecelik yanca ve yükseliş tespit açısı hata payına sahip.
Tüm konfigürasyonlar atıcının yerini ateşlemeden 1.5 saniyeden az bir sürede tespit edebiliyor. Ethernet ara yüzü olan SEDA, bu sayede keşif gözetleme unsurları ve SARP gibi uzaktan komutalı silah sistemleri ile birlikte çalışabiliyor. Bu birliktelik atıcı unsura angaje olmada ciddi zaman avantajını da beraberinde getiriyor. SEDA’nın versiyonları halihazırda hem TSK hem de Katar Ordusu tarafından kullanılıyor.
ASELSAN’IN bir diğer Atış Yeri Tespit Sistemi SPOT. SEDA’nın küçüğü olan SPOT, farklı yönlerde ve farklı açılarda dizilmiş yüksek performanslı mikrofonlardan oluşan akustik bir sistem. SPOT, piyade silahlarının oluşturduğu namlu sesini ve şok dalgasını kullanarak atıcının yönünü, mesafesini ve koordinatlarını sayısal haritada göstererek kullanıcıya sunuyor.
Tespit süresi SEDA da olduğu gibi 1.5 saniyeden az olan SPOT’un atılan mühimmatın kalibresini doğru belirleme oranı %95’den fazla. SPOT yatayda 360 derece, dikeyde ise 180 derecelik bir kapsama alanında gerçekleştirilen silah atışlarında, atış yerini tespit edebiliyor. SARP gibi Uzaktan Kumandalı Silah Sistemlerine entegre olan SPOT’un operasyonel kullanımı hakkında herhangi bir bilgi mevcut değil.
Son Keskin Nişancı Tespit Sistemi de HAVELSAN tarafından üretilen ATEŞKES. HAVELSAN’ın 2014 yılında geliştirme çalışmalarına başladığı ATEŞKES aynı SEDA ve SPOT gibi akustik algılayıcı dizinleriyle uzun menzilden ve kamuflaj altından ateş eden başta keskin nişancılar olmak üzere atıcıların yerini tespit etmeyi amaçlıyor.
Sistem, yine SEDA ve SPOT gibi Uzaktan Kumandalı Silah Sistemlerine entegre çalışabiliyor. Personel veya araç üzerine konuşlandırılabilir bir sistem olan ATEŞKES, GPS alıcısı ve yönelim belirleme sistemine sahip. Sistem’in TSK tarafından kullanılıp kullanılmadığına dair bir bilgi bulunmamaktadır.
