İşgalci Rus ordusu ve Ukrayna güçleri arasındaki savaş kızışırken, sivil kayıp sayısı artıyor. Harkiv’e atılan misket bombalarının geldiği muhtemel yönü açık istihbarat metodlarıyla belirleyerek onları kimin ateşlemiş olabileceğine dair bir ipucu sağladık.
-Bellingcat’te yayımlanan makalenin çevirisi M5 tarafından yapılmıştır.
Çatışmanın ilk günlerindeki misket bombalarının kullanımı okulların ve hastanelerin etrafındaki alanları etkilemiş gibi görünüyor.
Misket bombaları, bir hedef üzerine çok sayıda daha küçük alt mühimmat yerleştiren bir silah türüdür. Bu alt mühimmatlar daha sonra daha geniş bir alana yayılır ve patlar, hasar ve zayiat potansiyelini artırır.
Verebilecekleri geniş zararlar nedeniyle misket bombaları, “Çatışma sırasında siviller için ani tehdit oluşturan” silahlar ve ilk çarpışmada alt mühimmatın patlamaması durumunda neden olabilecekleri “uzun süreli” sorunlar nedeniyle yaygın olarak eleştiriliyor.
100’den fazla ülke bunların kullanımını yasakladı ve Misket Bombası Sözleşmesi’ne imza attı. Ancak ne Rusya ne de misket bombalarına sahip olan Ukrayna bu anlaşmaya isimlerini koymamıştı.
Rusya, özellikle 2014’te doğu Ukrayna’da ve daha sonra Suriye’de bunları kullanmaya devam etti.
Son günlerde, sosyal medya görüntüleri ve videoları, Bellingcat’in – diğer çatışma gözlemcileri ve açık kaynak istihbaratçıları ile birlikte – çeşitli misket bombalarının etki alanlarını Ukrayna’daki sivil alanlara yerleştirmesine izin verdi.
Ayrıca füzelerin geldiği muhtemel yönü de belirleyerek onları kimin ateşlemiş olabileceğine dair bir ipucu sağladık.
Bununla birlikte, internette yayınlanan görüntüler ve videolar, bu silahların sivil alanlarda daha da yaygın olarak kullanıldığını göstermektedir.
Harkov
Ukrayna’nın kuzey doğusundaki ve Rusya sınırına sadece 25 kilometre (km) uzaklıkta bulunan Kharkiv şehri, son birkaç gün içinde en yoğun çatışmalardan bazılarını gördü ve Rus taarruzunun şehrin dışında durduğu bildirildi.
Harkov ayrıca çok sayıda misket bombası saldırısının hedefi olmuş gibi görünüyor.
Rusya şimdiye kadar BM 27 ve BM 30 çoklu fırlatma roket sistemlerinden (MLRS) misket bombaları atıyor gibi görünüyor. Bunu, her sistem tarafından kullanılan farklı mühimmatlardan ve çarpmadan önce gittikleri yönlerden anlayabiliriz.
Bu roketler, konuşlandırılmasının bir parçası olarak roket motorundan ayrılan alt mühimmatları içeren bir kargo savaş başlığı içerir. Mühimmatlar dağıtıldıktan sonra, roket motoru ve kargo savaş başlığı yörüngelerine devam eder ve sıklıkla kendilerini yere gömer.
Bu gömülü bölümlerden roketlerin genel çıkış yönünü belirlemek mümkündür.
Bu örnekte, 49.987345, 36.261194’te Kharkiv’de bir yola gömülü bir BM 30 roketinin motorunu görüyoruz. Aşağıdaki resimde gösterildiği gibi, seyahat yönünün belirlenmesine yaya geçidinin doğrultusu yardımcı oluyor.
Bu işlemi Kharkiv’deki açık kaynaklarda belgelenen yedi kargo savaş başlığı veya roket motoru için tekrarladık ve kuzey-kuzey-doğu yönünden geldiklerini belirledik. Kısacası, Rusya sınırı yönünden.
Sırasıyla maksimum 35 km ve 70 km menzile sahip BM 27 ve BM 30 birimleri, bu tür saldırıları gerçekleştirirken Rusya’nın göreceli güvenliğinde yer alabilir. Bu, Ukrayna’daki 2014 savaşı sırasında yaygın olarak kullanılan bir taktikti. Bununla birlikte, bu birimlerin ateşlendiğinde Ukrayna toprakları içinde konuşlanmış olmaları da mümkündür.
Kharkiv’de bulunan misket bombalarının coğrafi konumu ve rotalarının geriye doğru analizi yukarıda görünmekte.
Parçacıklı savaş başlığı ve roket motorları ile, mühimmat serbest bırakıldıktan sonra önemli bir mesafe için uçmaya devam edebilir. Bu nedenle, bazı durumlarda Rus topçuları askeri hedeflere nişan alıyor olabilir, ancak motorlar ve savaş başlıkları, Bellingcat’in gördüğü ve coğrafi konumunun belirlendiği videoların açıkça gösterdiği gibi, sivil ve kentsel alanlara düşmeye devam ediyor.
Yine de, hedef ne olursa olsun, bu bombaların etjisi bariz şekilde öldürücü ve siviller için zararlı.
Okhtyrka Anaokulu
Ayrıca misket bombalarının bir anaokulunun etrafındaki alanı etkilemiş olabileceğini gösteren de en az bir örnek var.
25 Şubat’ta, Harkov’un yaklaşık 100 kilometre batısındaki Okhtyrka şehrinde, bir topçu saldırısı çok sayıda can kaybına neden oldu (50.309797, 34.869819). Bunların arasında çocukların da olduğu bildirildi.
Bellingcat, anaokulunun yaklaşık 200 metre doğusunda bir BM-27 tarafından ateşlenen bir 9M27K misket bombası savaş başlığının coğrafi konumunu belirleyebildi.
Bu durumda rotanın orijin yönü kuzey-batı-batıyı göstererek anaokulunun üzerinden geçtiğini gösteriyor.
Bu saldırıdan önce ve sonra, Rus askerlerinin Okhtyrka-Zinkiv yolu boyunca şehrin batısında ve yakındaki Chupakhovka kasabasında olduğunu iddia eden paylaşımlar da dahil olmak üzere, Okhtyrka şehri içinde ve çevresinde çok sayıda misket bombası kullandığına dair sosyal medya raporu var.
Kaynak: M5 (Cengiz Büyükuncu)
