Trump’tan tarihi temas: Suriye lideri Şara ile ilk zirve

ABD Başkanı Donald Trump, 25 yıl aradan sonra bir Suriye lideriyle ilk kez yüz yüze görüşerek tarihi bir diplomatik adıma imza attı. Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen Körfez İşbirliği Konseyi toplantıları kapsamında Trump, Suriye Geçiş Yönetimi Devlet Başkanı Ahmed Şara ile bir araya geldi.

Görüşmeye Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ev sahipliği yaparken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da çevrimiçi olarak katıldı. Zirve, ABD’nin Suriye’ye yönelik tüm yaptırımları kaldıracağını açıklamasının hemen ardından gerçekleşti.

Trump’tan “yeni dönem” mesajı

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Trump’ın Şara’ya yönelik beş stratejik talepte bulunduğu belirtildi:

1. İsrail ile İbrahim Anlaşmaları’nı imzalama,
2. Suriye’deki tüm yabancı terörist unsurların ülkeyi terk etmesini sağlama,
3. Filistinli teröristleri sınır dışı etme,
4. IŞİD’in yeniden canlanmasına karşı ABD’ye destek verme,
5. Suriye’nin kuzeydoğusunda bulunan IŞİD’li tutukluların bulunduğu hapishaneleri devralma.

Trump, “Suriye halkı için tarihi bir fırsat var” diyerek, Şara’yı barış ve yeniden inşa sürecine liderlik etmeye davet etti. ABD Başkanı ayrıca, İran güçlerinin Suriye’den çekilmesini “önemli bir fırsat” olarak değerlendirdi.

Erdoğan’dan destek: “Tarihi bir karar”

Görüşmede söz alan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump’ın yaptırımları kaldırma kararını “tarihi önemde” olarak nitelendirerek, bu adımın diğer ülkeler için de örnek teşkil edeceğini ifade etti. Erdoğan ayrıca, Suudi Arabistan ile birlikte Suriye’de barış ve refahı teşvik etmeye devam edeceklerini belirtti.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman da Trump’ın kararını “cesur ve ileriye dönük bir adım” olarak değerlendirdi.

Şara’dan yatırım ve normalleşme mesajı

Suriye Geçici Devlet Başkanı Ahmed Şara ise konuşmasında, ülkesinin ABD ile terörizme karşı ortak mücadeleye açık olduğunu belirtti. Şara, İsrail ile 1974’te imzalanan ateşkes anlaşmasına bağlılığını sürdürdüğünü vurgularken, ABD’li enerji şirketlerini Suriye’nin petrol ve gaz sahalarına yatırım yapmaya davet etti.

Tepkiler ve şüpheler

Trump yönetimindeki bazı çevrelerin, Ahmed Şara’nın geçmişte El Kaide ve IŞİD ile bağlantılı olması nedeniyle endişe taşıdığı biliniyor. İsrail ise halen Şara yönetimine mesafeli duruyor. Şara, 2016 yılında El Kaide ile tüm bağlarını kestiğini açıklamış, 2024’te Esed rejiminin devrilmesinden sonra geçici hükümetin başına geçmişti.

Trump’ın Körfez turunda milyar dolarlık anlaşmalar

ABD Başkanı Trump’ın Suudi Arabistan’daki temasları sadece diplomatik değil, ekonomik açıdan da yoğun geçti. Riyad yönetimi, ABD ile 142 milyar dolarlık silah alım anlaşması imzalarken, 600 milyar dolarlık yatırım taahhüdünde bulundu.

Trump, görüşmenin ardından Körfez turunun ikinci durağı olan Katar’a geçerek Emir Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile görüşecek. Ziyaret kapsamında Boeing ile geniş gövdeli uçak alımı dahil milyarlarca dolarlık yeni anlaşmaların duyurulması bekleniyor. Trump’ın sonraki durağının Birleşik Arap Emirlikleri olacağı bildirildi.

ABD Başkanı’nın cuma günü Washington’a dönmesi planlanıyor. Ancak Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy arasında yapılması muhtemel barış görüşmeleri için Türkiye’ye de uçabileceğini belirtti.

Kaynak: M5