Kosova hükümeti, Sırbistan’la arasındaki sınır geçişleri için yeni kararlar almıştı. Bu kararlara tepki gösteren ülkedeki Sırp azınlık, yolları kapatarak hükümete tepki gösterdi. Bunun üzerine Sırbistan ile Kosova arasında gerilim tırmandı. Peki, iki ülke arasında neler oluyor? Kova ve Sırbistan arasında askeri bir savaş yaşanabilir mi?
Kosova, 2008 yılında Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan etmişti. Ancak ülkenin kuzey bölgesinde yaşayan Sırplar, Kosova’nın otoritesini tanımıyor. Buradaki Sırp azınlık, bölgedeki çoğunluğu oluşturuyor. Kosova’daki tüm Sırplar, Sırbistan hükümeti tarafından ekonomik ve siyasi olarak destekleniyor.
Priştine hükümeti tarafından geçtiğimiz günlerde alınan bir kararla, Kosova’ya giriş yapan kişilerin ülkede kaldıkları müddet boyunca, Sırp kimlikleri yerine geçici bir belge taşımaları istenmişti. Bu durum, hem bölgede hem de Kosova ile Sırbistan arasında tansiyonun yükselmesini beraberinde getirdi.
Priştine yönetimi ayrıca, Sırbistan tarafından verilen araç plakalarına sahip Sırp azınlığın iki ay içinde plakalarını Kosova tarafından verilenlerle değiştirmek zorunda olduğunu açıkladı. Kosova Başbakanı Albin Kurti, yaptığı açıklamada, Belgrad’ın Sırbistan’a giren Kosova vatandaşlarından aynı talepte bulunduğunu vurguladı.
Kosova hükümeti tarafından alınan kararların ardından ülkenin kuzeyinde yaşayan Sırplar harekete geçti. Göstericiler, kamyonlar ve diğer ağır taşıtlarla Jarinje ve Bernjak sınır kapılarına giden yolları kapatarak, Kosova hükümetine tepki gösterdi.
Bunun üzerine hareke geçen Kosova polisi ise sınır geçişlerini kapatmak zorunda kaldıklarını duyurdu. Polis tarafından yapılan bir diğer açıklamada, “Polis ekipleri yönünde ateş edildiği ancak yaralanan olmadığı” dile getirildi.
Kosova polisi tarafından yapılan açıklamada ayrıca, göstericilerin trafiğe kapatılan yollardan geçmekte olan çok sayıda Arnavut’u dövdüğü ve bazı arabalara saldırıldığı kaydedildi. Reuters’a göre, çoğunlukla Sırpların yaşadığı küçük Kuzey Mitrovitza kasabasında üç saatten fazla hava saldırısı sirenleri çaldı.
NATO’DAN KRİTİK KOSOVA AÇIKLAMASI
NATO’nun Kosova Gücü (KFOR) konu hakkında açıklamalarda bulundu. Açıklamada, Kosova’nın kuzey bölgelerinde durumun “gergin” olduğu belirtilirken, “istikrarın tehlikeye girmesi durumunda müdahale etmeye hazır olunduğu” vurgulandı.
“NATO liderliğinde KFOR misyonu yakından izliyor ve 1999 tarihli BM Güvenlik Konseyi Kararı 1244’ten gelen görevi uyarınca istikrarın tehlikeye girmesi durumunda müdahaleye hazır” ifadelerine yer verilen açıklamada, NATO’nun Priştine ve Belgrad arasındaki normalleşme sürecini desteklediği belirtildi. Açıklamada ayrıca, taraflara müzakerelere devam etme çağrısında bulunuldu.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise yaptığı açıklamada, “atmosferin kaynama noktasına getirildiğini” söyledi. Vucic, “Sıplara saldırılırsa Sırbistan kazanacak” ifadelerini kullandı. Buna karşın Kurti ise Vucic’in “kargaşayı kışkırttığını” söyledi.
KOSOVA HÜKÜMETİ PLANI 1 EYLÜL’E ERTELEDİ
İki ülke arasında tansiyonun yükselmesinin ardından Avrupa Birliği ile ABD büyükelçileri devreye girdi. Yapılan istişarelerin ardından Kosova hükümeti, planı bir ay erteleyeceğini ve 1 Eylül’de uygulamaya koyacağını açıkladı.
Kararın açıklanmasından önce Başbakan Kurti ile ABD’nin Kosova Büyükelçisi Jeffrey Hovenier bir araya geldi. ABD Büyükelçisi, gazetecilere verdiği demeçte, Priştine’den yeni kararın uygulanmasını 30 gün ertelenmesini istediğini ve hükümetin de bu yönde söz verdiğini belirtti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, artan gerilimden, “Kosova makamları tarafından dayatılan temelsiz ayrımcı kuralların” sorumlu olduğunu söyledi.
Sosyal medya hesabından açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Sırbistan-Kosova sınırındaki gerilim nedeniyle Sırp ve Kosovalı mevkidaşlarımla görüştüm. Türkiye, Balkanların barış ve istikrarına her zaman önem vermektedir. Yeni gerilimlerin kimseye faydası olmaz. Gerilimi azaltmak için üzerimize düşeni yapmaya hazırız” ifadelerini kullandı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ise karardaki değişikliğin ardından “tansiyonun düşmesini beklediğini” dile getirdi. Avrupa Birliği (AB) Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, kararı memnuniyetle karşıladığını ve yollardaki barikatların hemen kalkmasını umduğunu ifade etti. Borrell, iki tarafa diyaloğu sürdürme çağrısında bulundu.
Her ne kadar Priştine yönetiminin aldığı erteleme kararı sonrası tansiyon düşse de; ilerleyen dönemde iki taraf arasında yeni krizlerin yaşanması gündeme gelebilir. İki ülke, yaşanan sorunların çözümünde uzun yıllardır mesafe katedemiyor. Rusya’nın Sırbistan’dan yana tutum sergilemesi, AB ve NATO’nun ise daha çok Kosova’ya destek vermesi, taraflar arasındaki krizi farklı bir boyuta taşıyor. İki tarafın askeri olarak bir savaş içerisine girme ihtimali, her geçen gün artıyor.
Türkiye ve Avrupa Birliği’nin, önümüzdeki dönemde iki ülke arasındaki sorunların çözümü için önemli bir ara buluculuk rolünü üstlenmesi bekleniyor.
Kaynak:IntellStrategy
