Amerika Birleşik Devletleri, Suudi Arabistan’a 100 milyar dolar değerinde yeni silah satış sözleşmeleri önermeye hazırlanıyor. Teklifin, eski Başkan Donald Trump’ın önümüzdeki ay Riyad’a yapacağı resmi ziyaret sırasında açıklanması bekleniyor.
Trump döneminde Suudi Arabistan ile ilişkiler güçlenmişti
Donald Trump, 2017-2021 yılları arasındaki ilk başkanlık döneminde, ABD’nin Suudi Arabistan ile 1945’te imzaladığı Quincy Paktı çerçevesinde ilişkileri güçlendirmişti. Trump yönetimi, özellikle selefi Barack Obama’nın İran’a yönelik “yumuşak” yaklaşımını tersine çevirmiş ve 2017’de Riyad’da 100 milyar doları aşan silah anlaşmalarına imza atmıştı. Ancak bu sözleşmelerin önemli bir kısmı daha sonra hayata geçirilemedi.
Biden yönetimi silah satışlarını sınırlamıştı
Suudi Arabistan’ın Yemen’de yürüttüğü askeri operasyonlar ve gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi sonrası, ABD Kongresi silah satışlarını sorgulamaya başladı. Göreve gelen Başkan Joe Biden, Suudi Arabistan’a yapılan bazı silah satışlarını dondurdu ve yalnızca ülkenin savunmasını güçlendirmeye yönelik satışlara izin verdi. AIM-120C AMRAAM ve Patriot hava savunma sistemleri için MIM-104E füzeleri bu kapsamda onaylandı.
Riyad alternatif arayışına yöneldi
ABD’nin kısıtlamaları sonrası Suudi Arabistan, Fransa’dan 54 adet Rafale savaş uçağı alımını gündeme aldı ve Güney Kore ile 3,2 milyar dolarlık Cheongung II hava savunma sistemi anlaşması imzaladı. Çin ile de askeri iş birliği girişimlerinde bulunuldu.
Ukrayna savaşı sonrası Washington politikasını değiştirdi
Ukrayna’daki savaşın ardından küresel enerji arzında yaşanan kriz, ABD’nin Suudi Arabistan’a karşı tutumunda yumuşamaya yol açtı. Washington, Riyad ile bir “savunma paktı” oluşturmayı ve İsrail ile ilişkilerin normalleşmesini teşvik etmeyi hedefledi. 2024 yılında, Suudi Arabistan’ın Yemen’deki Husilerle sağladığı ateşkesin ardından, ABD yönetimi Suudi Arabistan’a yönelik silah satış kısıtlamalarını kaldırdı.
Bunun karşılığında Riyad’ın, Çin yatırımlarını sınırlaması ve Çin’den askeri ekipman tedarikine son vermesi istendi.
Yeni silah anlaşmalarında hangi ürünler var?
Reuters’a göre, taraflar uzun süredir birçok sözleşme üzerinde görüşmeler yürütüyor. Lockheed Martin, Suudi Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne C-130J Hercules nakliye uçakları satmayı planlıyor. General Atomics firması ise yaklaşık 20 milyar dolarlık MALE sınıfı MQ-9B SkyGuardian veya SeaGuardian insansız hava araçlarının satışını görüşüyor.
Ayrıca Boeing’in F-15EX “Eagle II” savaş uçağı önerdiği, hatta Suudi Arabistan’ın F-35A savaş uçaklarına olan ilgisinin de gündeme geleceği belirtiliyor. Ancak kaynaklar, bu ziyaret sırasında bir F-35 satış sözleşmesinin imzalanmasının düşük bir ihtimal olduğunu belirtiyor.
Kaynak: M5
