Seçilmiş Başkan Donald Trump, ABD’nin ulusal güvenliği için Grönland’a sahip olmasının gerekliliğini yeniden gündeme getirdi. Trump, Truth Social platformunda yaptığı açıklamada, “Dünya genelinde ulusal güvenlik ve özgürlük amacıyla, Amerika Birleşik Devletleri Grönland’ın mülkiyetine ve kontrolüne sahip olmayı mutlak bir gereklilik olarak görüyor,” ifadelerini kullandı. Bu açıklamayla birlikte Trump, PayPal’ın kurucu ortaklarından Ken Howery’yi ABD’nin Danimarka Büyükelçisi olarak aday gösterdiğini duyurdu.
Grönland, 1979’da Danimarka’dan özerkliğini elde etmesine rağmen dışişleri, güvenlik ve mali konularda hala bu ülkeye bağlı.
Eski ABD Başkanı Harry Truman, 1946’da, zengin uranyum, altın, petrol ve gaz rezervlerine sahip Grönland’ı satın almak için Danimarka’ya 100 milyon dolarlık altın teklif etmişti.
Bu tekliften 73 yıl sonra dönemin başkanı Trump, Grönland’ı satın almak istediklerini belirtmiş, konu Danimarka ile ABD arasında kısa süreli diplomatik krize neden olmuştu. Diplomatik gerilim nedeniyle Trump, Danimarka’ya yapacağı resmi geziyi iptal etmişti.
Trump’ın Grönland’a yönelik yeniden canlanan ilgisi, Panama Kanalı’nın kontrolünün Panama tarafından ABD’ye devredilmesi yönündeki talepleriyle aynı zamana denk geldi. Trump, Panama hükümetini ABD’nin deniz taşımacılığı çıkarlarına yönelik aşırı yüksek ücretler uygulamakla suçladıktan sonra, kanalın tarihsel olarak ABD’nin denetiminde olması gerektiğini savundu.
Trump, ilk başkanlık döneminde Grönland’ı satın alma fikrini gündeme getirmiş, bu öneri özellikle adanın zengin doğal kaynakları ve stratejik konumu nedeniyle dikkat çekmişti. Bu tür toprak talepleri, Trump’ın ABD’nin ulusal çıkarlarını ilgilendiren alanlarda diğer ülkeleri nasıl eleştirdiğini ve uluslararası diplomasideki agresif yaklaşımını gözler önüne seriyor.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, 2019 yılında Trump’ın bu teklifini kesin bir dille reddederek, “Grönland satılık değil. Grönland, Danimarka’ya ait değil. Grönland, Grönland’a aittir. Umarım bu teklif ciddi değildir,” açıklamasını yapmıştı. Bu yanıt, Danimarka’nın özerk bölgeleri üzerindeki sağlam tutumunu yansıtıyordu.
Danimarka, Grönland üzerinde özerklik sağlarken, ABD’nin bu yöndeki herhangi bir talebi yerel halkın tepkileriyle ve uluslararası hukuk normlarıyla karşı karşıya kalıyor. Trump’ın mülkiyet konusundaki ısrarı, özellikle Arktik ve genel stratejik çıkarlar açısından Grönland’ın önemini vurgularken, uzun süredir devam eden ittifaklarla ters düşmesine neden oluyor.
Trump, Grönland’a ilişkin son yorumlarında ulusal güvenlik söylemlerini öne çıkararak, adanın ABD’nin güvenliği ve stratejik konumu için hayati olduğunu savundu. Rusya ve Çin gibi Arktik’te nüfuz kazanmaya çalışan ülkelerle artan rekabetlere dikkat çeken Trump, “Grönland, ulusal güvenliğimiz için çok önemli,” ifadelerini kullanarak adanın ABD’nin savunma kapasitesine katkısını vurguladı.
PANAMA DEVLET BAŞKANI MÜLİNO’YA SOSYAL MEDYADAN CEVAP: “ONU GÖRECEĞİZ”
Trump, Panama’nın uyguladığı ücretleri “saçma” olarak nitelendirirken, Panama Devlet Başkanı José Raúl Mulino sert yanıtlar verdi. Mulino, ülkesinin egemenliğini vurgulayarak, “Panama Kanalı’nın ve çevresindeki her metrekare Panama’ya aittir ve öyle kalacaktır,” açıklamasını yaparak ABD’nin herhangi bir yeniden talebini reddetti.
Tump Mülino’nun açıklamalarına ise yine sosyal medyadan cevap verdi. Truth Social platformunda yaptığı açıklamada Mülino’nun açıklamasını alıntılayan Trump, “onu göreceğiz” dedi.
Trump, mevcut düzenlemelerin değişmemesi halinde bu durumun müzakere edilebilir olduğunu öne sürerek, gelecekte ABD’nin harekete geçebileceği tehdidinde bulundu. “Asla yanlış ellere geçmesine izin vermeyeceğiz!” diyen Trump, ABD’nin çıkarlarını koruma gerekliliğini vurguladı.
Doğrudan askeri müdahaleden kaçınmak, uluslararası gerginliklere yol açmamak adına kritik bir yol haritası gerektirirken, Trump’ın Panama Kanalı’nın kontrolünü yeniden kazanma stratejisi birçok soru işareti doğuruyor. Grönland ve Panama Kanalı, Trump’ın daha geniş jeopolitik stratejisinde Amerikan genişlemesini ve uluslararası sınırları zorlamayı temsil ediyor.
