Ukrayna Savaşı’nda yaşanan insansız hava araçları ile ilgili gelişmeler, ilk tam otonom savaş robotlarının savaş alanına getirilerek yeni bir savaş çağını başlatabilecek teknoloji trendinin başlayabileceğini gösteriyor.
ABD merkezli C4isrnet’de yayımlanan analiz M5 tarafından çevrilmiştir.
Askeri analistler, savaşçılar ve yapay zeka araştırmacılarına göre, savaş ne kadar uzun sürerse, insansız hava araçlarının; hedefleri belirlemek, seçmek ve saldırmak için kullanılması o kadar olası hale geliyor.
Bu gelişme, savaş alanlarında makineli tüfeklerin kullanılmaya başlanması kadar derin bir devrime işaret ediyor. Ukrayna’da zaten yarı otonom saldırı uçakları ve yapay zeka ile donatılmış anti-drone silahları kullanılıyor. Rusya ayrıca, iddialar kanıtlanmamış olsa da yapay zeka özellikli silahlara sahip olduğunu iddia ediyor. Ancak dünyada, tamamen kendi başlarına hareket eden ve öldüren savaş robotlarının kullandığına dair, doğrulanmış bir örnek henüz yok.
Uzmanlar ise, Rusya’nın veya Ukrayna’nın veya her ikisinin de bunları konuşlandırmasının an meselesi olabileceğini belirtiyor.
George Mason Üniversitesi silah inovasyon analisti Zachary Kallenborn konu ile ilgili yaptığı açıklamada; “Birçok ülke bu teknolojiyi geliştiriyor ve açıkçası, artık kullanılması o kadar da uzak ve zor değil.” ifadelerini kullanıyor.
Nitekim; Ukrayna’nın Dijital Dönüşüm Bakanı Mykhailo Fedorov, tamamen otonom dronların silah geliştirmede “mantıklı ve kaçınılmaz bir sonraki adım” olduğu konusunda hemfikir olduklarını belirtti ve Ukrayna’nın “bu yönde çok fazla Ar-Ge çalışması yaptığını” söyledi.
Fedorov, Associated Press’e verdiği yakın tarihli bir röportajda; “Önümüzdeki altı ay içerisinde bu gelişme için potansiyelin olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Ukraynalı askeri liderler de, bu tür bağımsız hareket eden silahların kullanılmasına dair durumun değişebileceğini belirtiyor.
Rusya şu anda, İran tarafından tedarik edilen uzun menzilli Shahed-136 kamikaze insansız hava araçlarını kullanarak, Ukrayna’daki elektrik santrallerini devre dışı bıraktı ve sivilleri terörize etti. Ancak İran’ın gelişen cephaneliğinde, yapay zeka özelliğine sahip olduğunu iddia ettiği başka insansız hava araçları da var. Ve bu araçlar Rusya tarafından kullanılabilir.
Batılı üreticiler de, savaş alanında tamamen bağımsız hareket edebilecek insansız hava araçlarının Ukrayna savaşı için hazırlanabileceğini belirtiyor.
Bu insansız hava araçları arasında ABD yapımı Switchblade 600 ve Polonya üretimi Warmate bulunuyor. Bu iki İHA’nın her ikisi de şu anda yapay zeka özelliklerine sahip. Ama tamamen bağımsız hareket edebilen unsurlar olup olmadıkları konusunda bilgi bulunmuyor.
Yapay zeka destekli insansız hava araçlarının sayısı artmaya devam ediyor. İsrail onlarca yıldır bu özellikte olan ürünlerini zaten ihraç ediyor. Diğer bir örnek olarak ise, Pekin’in Blowfish-3 insansız silahlı helikopteri gösterilebilir. Rusya da, Poseidon adlı nükleer ve yapay zeka özellikli insansız su altı aracı üzerinde çalışıyor.
Vladimir Putin 2017’de bu teknolojiye hakim olanın dünyaya hakim olacağını belirtmişti. Putin geçtiğimiz 21 Aralık’ta yaptığı bir konuşmada da, Rus silah endüstrisinin yapay zekayı savaş makinelerine yerleştirme yeteneğine olan güvenini dile getirerek, “en etkili silah sistemlerinin hızlı ve pratik bir şekilde otomatik modda çalışan sistemler olduğunu” vurguladı.
Ayrıca Rus yetkililer, zaten Rus Lancet dronelarının tamamen otonom çalışabileceğini iddia ediyor.
Pentagon’un Ortak Yapay Zeka Merkezi eski strateji ve politika direktörü Gregory C. Allen, “Rusya’nın bu çizgiyi aşıp aşmadığını öğrenmek kolay olmayacak.” açıklamasında bulundu. Çünkü bir insansız hava aracının uzaktan mı kontrol edildiği, yoksa tam olarak otonom mu hareket ettiği algılanmayabilir.
Askeri dronlar için uluslararası kurallar koyma çabası şimdiye kadar sonuçsuz kaldı. Washington’daki politika yapıcılar, insansız hava aracı geliştiren ülkelerin olası bir yasağı kabul etmeyeceklerini belirtiyorlar.
“Makineler Kötü Davranıyor” kitabının yazarı Walsh, “Dikkatli olmazsak, bu tür otonom dronelar, nükleer silahlardan çok daha kolay çoğalacaklar. Ve eğer bir robotu bir kişiyi öldürmeye ikna edebiliyorsanız, o robot o kişiyi öldürecektir. ” ifadelerini kullanıyor.
George Mason Üniversitesi araştırmacısı Kallenborn’a göre, birçok ülke ve ABD şu anda, ölümcül olan ve senkronize olarak çalışan, sürü insansız hava araçlarını zaten geliştiriyor.
Öyleyse gelecekteki savaşlar, insansız hava araçlarının ön planda olacağı bir mücadeleye mi dönüşecek?
Putin’in 2017 yılında mühendislik öğrencileriyle, bir televizyonda yaptığı sohbette öngördüğü şey buydu. Putin; “Bir tarafın insansız hava araçları diğerinin insansız hava araçları tarafından yok edildiğinde, teslim olmaktan başka çaresi kalmayacak.” ifadelerini kullanmıştı.
Kaynak: M5
Çeviri/Analiz: Adem KILIÇ
