İran’ın, Sudan’ın Kızıldeniz kıyısında kalıcı bir deniz üssü inşa etmek için Afrika ülkesine baskı uyguladığı ancak başarısız olduğu iddia edildi.
Sudan’ın fiili lideri Abdülfettah Burhan’a istihbarat danışmanlığı veren Ahmed Hasan Muhammed, İran’ın Sudan ordusuna drone tedariği sağladığını ve üs için izin verilmesi durumunda da bir helikopter gemisi taahhütünde bulunduğunu söyledi.
Wall Street Journal’a konuşan Muhammed, “İranlılar, üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söylüyor. Aynı zamanda oraya savaş gemileri konuşlandırmak istiyorlar” ifadelerini kullandı.
Muhammed, Hartum yönetiminin ABD ve İsrail’i rahatsız etmekten çekindiği için İran’ın teklifini kabul etmediğini söyledi.
İran’ın New York’taki Birleşmiş Milletler temsilciliği konuyla ilgili yorum taleplerine yanıt vermedi.
Sudan’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssüne sahip olması, Tahran’ın dünyanın en yoğun denizcilik hatlarından birindeki etkisini artırması anlamına geliyor.
Bölgedeki İran destekli Şii grup Husiler, Gazze savaşının ardından İsrail’i “cezalandırmak için” saldırılarını sıklaştırmış ve özellikle Batılı şirketlere ait ticaret gemilerini hedef almıştı.
İran son dönemde Husiler’e yönelik silah sevkıyatını da artırma yoluna gitmişti.
İran’ın bölgesel rakipleri İsrail, Mısır ve Suudi Arabistan’ın da Kızıldeniz’e doğrudan erişimi bulunuyor.
Sudan, Ömer Beşir’in yıllar süren iktidarı sırasında İran’la yakın ilişkilere sahip ülkelerden biriydi. Beşir’in 2019’daki darbeyle devrilmesinin ardından iktidarı devralan General Abdülfettah Burhan yaptırımları sona erdirebilmek için ABD’yle yakınlaşma ve İsrail’le ilişkileri normalleştirme yoluna gitmişti.
Geçen nisanda Abdülfettah Burhan’ın yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalo’yla ters düşmesinin ardından ülkede iç savaş patlak vermiş, Sudan ordusuyla Dagalo’nun yönettiği paramiliter Hızlı Destek Güçleri (RSF) arasında çatışmalar başlamıştı.
Muhammed, “Sudan, İran’dan drone satın aldı çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası hukuğa uymak için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye konuştu.
Daha önce Mısır’ın Sudan ordusuna drone verdiği, Birleşik Arap Emirlikleri’ninse RSF’ye silah gönderdiği yönünde haberler uluslararası medyada kendine yer bulmuştu.
Kaynak: Independent, Wall Street Journal, Sudan Tribune
