Rusya ve ABD, Yeni START anlaşmasının akıbeti için masada
Silah kontrolü konusunda artan gerginlik ve fikir ayrılıklarının ardından Rusya ve ABD’den heyetler bugün Avusturya’nın başkenti Viyana’da, iki ülke arasında nükleer silahların kısıtlanmasına yönelik kalan son anlaşma Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması (Yeni START) için bir araya geldi.
Moskova ve Washington’dan iki heyet Yeni START anlaşmasının akıbetini görüşmek üzere Viyana’da. Yeni START anlaşması, iki taraf arasında nükleer silahların kontrolüne yönelik kalan son anlaşma.
ABD Başkanı Donald Trump, ABD ve Rusya için nükleer silah geliştirme konusunda kısıtlayıcı olan anlaşmaya dair görüşmelere Çin’in de dahil olmasını istiyor. Zira Trump’a göre, anlaşmaya dahil olmadığı için Çin, şimdiye kadar silah geliştirmek konusunda istediği gibi davranabildi.
Çin, konuyla ilgilendiğine dair bir emare göstermezken, bu durum Washington için yeni bir hayıflanma nedeni oldu.
Sabah saatlerinde görüşme yeri olan Niederoesterreich Sarayı’na varan heyetlerden de henüz bir açıklama gelmedi.
‘Washington anlaşmayı uzatmamak için Çin’i bahane olarak kullanmak istiyor’
AFP’nin aktardığına göre, Washington merkezli Silah Kontrol Birliği Yönetici Müdürü Daryl Kimball ise Çin konusunda ısrarcı olması, Trump yönetiminin bir anlaşmaya varmakta ciddi olmadığını gösteriyor.
Kimball, “Varabildiğim tek çıkarım bu. Trump yönetimi Yeni START anlaşmasını uzatmak istemiyor ve anlaşmanın sona ermesi için alayvari bir bahane olarak Çin’in üçlü görüşmelere karşı ilgisizliğini göstermek peşinde” ifadelerini kullandı.
Trump daha önce Rusya ile olan birçok anlaşmadan çekilmişti. Bu anlaşmalardan biri de Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması (INF).
Bahaneler ve vakit kısıtlamasına rağmen görüşecekler
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ve ABD Başkanı Donald Trump’ın silah kontrol müzakerecisi Marshall Billingslea yine de 2010’da imzalanan ve Şubat 2021’de sona erecek anlaşmanın akıbetini ele alacak.
Fakat Çin’in dahil edilmesinden ziyade ABD’de kasımda gerçekleştirilecek yeni başkanlık seçimleri de düşünülünce anlaşmanın yenilenmesi için çok az bir vakit var.
Anlaşma ile şu anda iki tarafın en fazla 1550 adet konuşlandırılmış nükleer savaş başlığı bulundurmasına izin veriliyor.
Çin’in nükleer envanteri hızla büyüse de hâlâ Rusya ve ABD’ninkinden çok daha az.
Ryabkov, ‘uzatmak mantıklı olacak, dünyanın geleceği buna bağlı’ demişti
Konuyla ilgili daha önce açıklama yapan Ryabkov, anlaşmanın uzatılmasının ‘doğru ve mantıklı’ olacağını, dünyanın geleceğinin buna bağlı olduğunu ifade etmişti.
Stockholm Uluslararası Barış Anlaşmaları Enstitüsü’nden Shannon Kile’e göre, Yeni START anlaşması konusundaki çıkmaz ve diğer nükleer silah kısıtlama anlaşmalarının feshi, ‘Rusya ile ABD’ arasında nükleer silah kontrolüne yönelik anlaşmalarının bulunduğu çağın sona erebileceğinin göstergesi olabilir.
Enstitünün araştırmalarına göre, konuşlandırılmamış olanlar da dahil olmak üzere Rusya’nın 6375, ABD’nin 5800 nükleer savaş başlığı var.
Çin’in ise 320 adet.
Çinli analist: Müzakere teklifi sadece bir tuzak
Çinli Savunma Analisti Song Zhongping, başlıca endişesi ABD’ye karşı koymak olan Çin için ideal envanterin 2 bin savaş başlığından oluşması görüşünde.
Song, ayrıca “Çin asla ABD ile Rusya arasındaki silah kontrol görüşmelerine dahil olmayacak. ABD’nin teklif ettiği bu müzakereler sadece bir tuzak” dedi.
Rus uzman: Bir netice beklemek yersiz
Rus siyasi analist Fyodor Lukyanov da Viyana’daki görüşmelerden bir netice beklemek için bir neden olmadığını belirtti.
Lukyanov, “Trump yönetimi geçmişte varılan anlaşmalarla ilgili neredeyse tüm dayanak noktalarını reddetti. Bu anlaşmanın bir istisna olacağını gösteren bir şey yok” dedi.
