“Beklenen ziyaret”… Türkiye ile BAE arasındaki büyük dönüşümün sırrı ne?
Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed’in bugün Ankara’ya gerçekleştirdiği ziyaret, uzun bir aradan sonra iki ülke arasında gerçekleşen en üst düzey ziyaret olarak kabul ediliyor. Bu nedenle etkileri ve zamanlaması hakkında birçok soruyu gündeme getiriyor.
Geçtiğimiz yıllarda BAE ile Türkiye arasındaki ilişkiler, birçok farklı suçlamayla noktalanan bir tırmanışa sahne oldu.
Ama geçen yıl farklı bir yıldı, Geçtiğimiz aylarda iki ülkenin üst düzey yetkililerinden tanık olduklarımızın ve bugün bu düzeyde gerçekleşen ziyaretin, önceki aşamayı atlayarak yerine daha istikrarlı bir aşamaya geçme arzusunun kanıtı olduğu söylenebilir.
Hangi tarafın ilişkileri düzeltmeye başladığına dair net bir veri olmamasına rağmen, her iki taraftaki yetkililerin olumlu mesaj alışverişinde bulunma konusundaki istekliliği, her iki tarafın da ilişkileri artırma arzusu konusunda fikir birliğini teyit ediyor.
Bölgeye ve son dönemdeki siyasi gelişmelere bakacak olursak, bölgede genel olarak gerilimde bir düşüş var.
Mısır ile Türkiye, Mısır ile Katar arasında gerçekleşen görüşmeler ve BAE Dışişleri Bakanı’nın son Suriye ziyareti bunun örnekleridir. Bu nedenle, farklılıkların düzeyini en alt düzeye indirmek için gerçek bir istek olduğu söylenebilir.
Tabi Türkiye sadece açıklamalar yapmakla kalmadı, bazı Emirlik web sitelerine uyguladığı yasağı kaldırmak için inisiyatif aldı.
Ayrıca Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçtiğimiz Eylül ayında yaptığı bir açıklamasında, son zamanlarda Türk-Emirlik ilişkilerinde olumlu bir havanın hakim olduğunu doğrulamıştı.
BAE’nin Türkiye’ye yönelmesinin nedenini araştıracak olursak, bazı analistler, Amerika’nın Patriot sistemini Suudi Arabistan’dan çekmesinden sonra BAE’nin artık kendini güvende hissetmediğini söylüyor.
Bunun yanı sıra, Biden’ın iktidara gelmesiyle birlikte, ABD dış politikasında meydana gelen değişim var.
Tehran Times internet sitesi , BAE’nin artık Türkiye’yi İran’ı gördüğü kadar bir tehdit olarak görmediğini bildirdi.
Site, BAE’nin Türkiye’de odaklanmaya çalıştığı ekonomik yönün, bu ülkede daha fazla etki yaratmak için önümüzdeki aşamalara hazırlık niteliğinde olduğunu belirtti.
Al-Hurra web sitesine verdiği röportajda, BAE analisti Abdul-Khaleq Abdullah, beklenen toplantının farklı seviyelerde gerçekleşen önceki ziyaretlerin doruk noktası olduğuna inanıyor.
Abdullah, ziyaretin temel amacının, özellikle siyasi ve diplomatik yönleriyle Türkiye ile uzun bir aradan sonra ilişkileri normale döndürmek olduğunu kaydediyor.
İki ülkenin ilgi listesindeki ekonomik dosyalar
Ziyaretin öncesinde, birçok ekonomik dosyadan bahsedildi. Bugün BAE, Türkiye’deki yatırımları desteklemek için 10 milyar dolarlık bir fon kurulduğunu da duyurdu.
Ancak iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri bugün üzerinde anlaşmaya varılan anlaşmalara indirgemek mümkün değil.
İki ülke arasındaki yıllık ticaret hacmi yaklaşık 8 milyar ABD dolarıdır . BAE, Türkiye’deki doğrudan yatırımların değeri ve çeşitliliği açısından Arap dünyası ve Körfez’de ilk sırada yer almaktadır.
Ancak geçen günlerde MEE sitesine konuşan üst düzey bir yetkili, BAE veliaht prensinin bu yılın başlarında Erdoğan’a , Türkiye’de100 milyar dolara kadar yatırım yapmaya hazır olduğunu söylediğini aktardı.
BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Tahnoun bin Zayed’in Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya geldiği Türkiye ziyaretinin ekonomik boyuta odaklandığını da hatırlatırız.
Türkiye’nin başkenti Ankara’daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki görüşmelerinin ardından Erdoğan, toplantıda BAE’nin Türkiye’deki yatırımlarını ele aldıklarını belirterek, “BAE’nin yakında ülkemizde büyük yatırımları hayata geçireceğini düşünüyorum’’ şeklinde konuşmuştu.
Aynı zamanda Türk ve BAE tarafları birkaç gün önce ticaret hacmini artırmayı amaçlayan ortak bir eylem planı üzerinde anlaştılar.
Anlattıklarımızdan hareketle, bu adımlar ilişkilerde yeni bir çağın ilanı olarak değerlendirilebilir.
Peki Türkiye ile BAE arasındaki siyasi ve ideolojik uyuşmazlıklar artık sona erecek mi?
Bölgedeki siyaset büyük ölçüde dış faktörlerden etkileniyor, Bölgedeki yeni değişiklik yeni bir denkleme yol açabilir. Ancak burada kesin olan şey, BAE’nin yükselişinin daha sonra farklı şekillerde göreceğimiz ciddi hamleler yapmakla bağlantılı olduğunun farkında olmasıdır.
Ela Türkmen
