Bilim İnsanları: “Komşusuyla beslenen yıldızdan tuhaf radyo sinyalleri alındı”
Bilim insanları, şimdiye dek bilinen en hızlı nova patlamasının yayan gök cisminde bu kez de ilginç sinyaller keşfetti.
İki yıldızın yer aldığı sistemlerde bir yıldız, yakıtı biten ve ölmekte olan diğer yıldızın malzemelerini çalmaya başlayabilir. Bu durumda ölmekte olan yıldızın çekirdeği niteliğindeki beyaz cücenin geçici süreliğine parlamasına nova adı veriliyor.
Herkül takımyıldızındaki V1674 Herkül adlı sistemde de bir nova meydana geliyor. Ancak 2022’de bilim insanlarının yaptığı keşifle bu, şimdiye dek tespit edilen en hızlı nova unvanını almıştı.
Halihazırda bu özelliğiyle bilim dünyasının dikkatini çeken sistemde şimdi de sıradışı radyo emisyonları tespit edildi.
ABD’deki New Mexico Teknoloji Enstitüsü’nden araştırma ekibi, V1674 Herkül’den gelen radyo emisyonlarının, bu tür olaylar sırasında normalde görülen yüksek sıcaklık emisyonlarından çok farklı olduğunu belirtti.
Ekipten Montana Williams, “Bu enerjinin, gaz kümelerinden mi yoksa başka bir şeyden mi geldiğini belirlemeye çalışıyoruz” diye konuştu.
Ekip bu emisyonların, klasik novalarda son derece nadir görülen, patlama sırasında fırlayan yıldız malzemesi parçalar arasındaki etkileşimlerden kaynaklanabileceğini bildirdi.
Williams ve meslektaşları V1674 Herkül’ü incelemek için Hawaii’deki Çok Uzun Temel Dizin adlı teleskop dizisini kullandı.
Ekip bu gözlemleri New Mexico’daki Karl G. Jansky Çok Büyük Dizi adlı teleskop tesisi ve uzay tabanlı NuSTAR teleskobundan gelecek verilerle birleştirecek. Bu sayede gizemli radyo emisyonlarının kaynağını anlamayı umuyor.
Araştırmacıların açıklamasında, “Klasik novalar, tarihsel olarak, çoğunlukla termal enerji yayan basit patlamalar olarak kabul edildi. Ama şimdi biraz daha karmaşık görünüyorlar” ifadeleri yer aldı.
Son derece hızlı novalar 10 günden az sürüyor. Orta düzeyde olanlar 80 güne kadar devam edebiliyor. Yavaş olanlarıysa 80 ila 150 gün boyunca gözlemlemek mümkün.
Öte yandan çıplak gözle görülebilecek kadar parlak olan V1674 Kerkül novasının parlaklığının, ilk halinin yaklaşık 6’da birine düşmesi yalnızca 1,1 gün sürdü.
Williams geçen hafta düzenlediği basın toplantısında “1,1 gündeki V1674 Herkül aşırı uç bir olay” diye konuştu:
“Bu nedenle en hızlı nova unvanını kazandı.”
Kaynak: Independent Türkçe, Space, EurekAalert
