Rusya’nın Putin liderliğinde yeni deniz gücü stratejisi – 2
Geçtiğimiz sayıda Rus Deniz Kuvvetleri’nin Putin yönetimiyle yeniden yapılanma içine girdiğinden bahsetmiş, bazı başlıklar altında konuyu çok kapsamlı bir şekilde ele almıştık. Çok uzun bir dosya olduğundan iki kısma ayırdığımız yazımıza kaldığımız yerden devam ediyoruz.
RUS KIYI SAVUNMA KUVVETLERİ VE CAYDIRICI KAPASİTESİ
Rus Donanması’nın hava savunması ile ilgili A2 / AD tartışması güncelliğini muhafaza etmektedir. Rus A2 / AD yaklaşımlarında, Çin hakkındaki endişelerden kaynaklandığı söylenebilir. Hızla Yükselen, Çin deniz gücü karşısında bu yeni potansiyel tehdit ile başa çıkmak için Rusya kıyı savunmasına önem vermektedir. Rusya örneğinde, A2 / AD yetenekleri olarak lanse edilen paradoks, esasen, Rusya için açık deniz donanmasına sahip olmak maksadı ile hazırlanan farklı ve kademeli kara konuşlu kıyı savunma sistemlerinin aktivasyonudur. Rus Donanması tarihsel olarak ileriye yönelik güdümlü füze gemileri / denizaltıları, gemi savar füzeleri olan kara konuşlu uçaklar, daha sonra saldırı / savunma yetenekleri ile donatılan bir modern donanma teşkilini hedeflemektedir.
Bununla birlikte, Baltık / Karadeniz’deki küçük donanmalara sahip kıyıya yayılmış NATO devletleri için, füze bataryaları oldukça büyük bir sorun teşkil etmektedir ve bu iddia edilen menziller harekâtı etkileyebilecek kapasitede sonuçlara yol açabilir. Bazı askeri strateji uzmanları, bu sistemlerin dikkate alınması gereğine vurgu yapmaktadırlar. Deniz muharebe alanındaki farklılık, sabit hedeflerin aksine olarak, savaş gemileri süratli hareket yeteneği ile donatılmıştır. Savaşta, muharebe gemilerinin, hedef ve koordinat tespit, teşhis, hedefleme, uydu hedefleme, vb. teknik elektronik harp sistemlerinin de komuta kontrol işlevlerinin kombinasyonunu gerekli kılar. Gerçek hedefi bulmak ve imha etmek sorunun en önemlisidir. Füze uçuş menziline göre çizilen menzil rotaları, muhtemel hata paylarını da dikkate almak konumundadır. A2 / AD zincirindeki en önemli taraf, hem deniz istihbarat ve devriye uçaklarının, deniz hedeflerine karşı atılan füzelerin son kilit durumunu doğru tespit etmesi bir diğer teknik husustur.
Rusya için açık deniz donanmasına sahip olmak maksadı ile hazırlanan farklı ve kademeli kara konuşlu kıyı savunma sistemlerinin aktivasyonudur.
Rus kıyı savunma kuvvetinin büyük kısmı 8 x Kh-35E ses altı füze bataryalarından teşkil edilmektedir. Bu sistem, batarya başına 32 füzeye kadar salvo ve maksimum 260 km menzilli gemi savar füzeleri içerir. Bastion-P füzeleri, yüksek bir yörüngede 450 / 500km’de, orta düşükte 300 km kombinasyonda ve düşük düşük uçuş profilinde 120km’de ilan edilen P-800 Oniks’i ateşler. P-800 Oniks gerçek menzili, resmi olarak belirtilenden daha fazla olabilir. Elbette, gemiler çok sayıda karşı önlem, savunma ve coğrafyayı saklamak için kullanabilirler. Bu bağlamda, yüzden Rusların bir gemiyi vurabilme yeteneğinin bir füzenin hedefe bağlanacağını garanti ettiğini varsaymamak gerekir. Rusya, bu noktada, takviye kuvvet yapısı olarak, kıyı savunmasında genellikle daha uzun mesafelerde hedefleri imha ve koordinat teşhisi bakımından Su-24MR veya Ka-31 helikopterlerine güvenmektedirler. Ayrıca, gemiye dayalı hava savunma sistemine sahip bir uçağın düşürülmesi, sizi pasif tespit araçlarına tanıtan kooperatif bir hedef olmak anlamına gelir. Kıyı savunma birimleri, Rus kara kuvvetleri gibi yeniden keşif hedeflemesi için insansız hava araçlarına doğru evrilmektedir. Bu yeni durum, 100-300km’lik bu taktik işlevsel aralıkta çok fazla ucuz yeni platformların devreye sokulması olarak şekillenebilir. Örneğin, füzelerin hedefi, casus balıkçı tekneleri ile yönlendirilmesi, dronlar, uçaklara ve helikopterler ile kullanılması birkaç senaryo olarak Rus gemisavar füzeleri, aktif radar, infrared güdüm sistemleri ile donatılmış, karmaşık bir uçuş profili ile hedefe kilitlenir. Sovyet füzelerinin oldukça akıllı oldukları, birbirleriyle çatışma ihtimalini azaltabildiklerini, aktif olarak hedefleri taramak için arama kalıpları yürüttükleri biliniyordu. Modern Rus füzelerinin aynı şeyi yapamayacağını varsaymak için hiçbir neden yoktur. Hatta daha iyisini yapabilirler. Füze hedefleri sınıflandırma ve farklılaştırma işini biraz yapabilir, yani hangisinin bir balıkçı teknesi ve hangisinin yaklaşımda bir NATO envanterindeki AEGIS sınıfı füzeler ile donatılmış muhripler ile angajmana girmeleri sürpriz olmayacaktır.
Rus kıyı savunma kuvvetinin büyük kısmı 8 x Kh-35E ses altı füze bataryalarından teşkil edilmektedir. Bu sistem, batarya başına 32 füzeye kadar salvo ve maksimum 260 km menzilli gemi savar füzeleri içerir.
…önümüzdeki 10-15 yıl içinde Rus Donanması büyük olasılıkla Rus kıyı şeridi ve liman savunması için yeterince iyi olacaktır. Ülke ayrıca küçük komşuları ve potansiyel olarak Avrupa’daki NATO üye ülkeleri için de bir tehdit oluşturabilecek.
KARADENİZ BÖLGESİ DENİZ HAVACILIK GÜCÜ NE KADAR ETKİLİ OLABİLİR?
Rus A2 / AD tartışması genellikle kıyı savunmalarının gemiler ve denizaltılardan Rus hava kuvvetlerine kadar diğer savunma katmanları için sadece bir yedek olduğu gerçeği dikkate alınmalıdır. Rusya’nın deniz savunma doktrinleri içinde, deniz havacılığı yer almaktadır. Rus Donanması, açık deniz görevlerinin icrasında, füze taşıyan platformların veya gemilerin Rus ‘A2 / AD ‘yetenekleri dâhilinde görev üstlenmektedirler.
Rus uzun menzilli havacılık, Tu-22M3’leri 2011’de Donanma’da uzun menzilli operasyon maksatlı kullanılmaktadır. Buna Su-34 bombardıman uçakları, Su-24M2 taktik bombardıman uçağı ve deniz havacılık alaylarına atanan Su-30SM çok amaçlı avcı uçaklarını ekleyebiliriz. Tu-22M3’ler, Kh-32 füzeleri ile etkili ateş menziline sahiptir. Rusya’nın A2 / AD stratejisini BALTIK-KARADENİZ-AKDENİZ üçgeninde güçlendirmesi sürpriz olmayacaktır.
Beklentimiz, orta ve uzun vade kapsamında, Rus Donanması envanterlerine daha fazla uçak, uçak, füze dâhil olmakta ve deniz istihbarat havacılığı da giderek daha fazla gelişeceği yolundadır. Bu itibarla, Rus savaş gemileri muharebe alanında manevra yaparken hedef takip ve imha sistemlerinin olası hedefleri daha uzun mesafelerde tespit etme ve sınıflandırma yeteneği üzerinde çalışmalar sürdürdüğü belirtilebilir.
Rus ordusu, modern bir savaşı yürütmek için, gerçek zamanlı istihbarat ve keşif kabiliyetlerine sahip ileri teknoloji ürünü silahlarla çatışmaya girebilecek operasyonel silah sistemlerine yatırım yapmaya devam etmektedir.
RUS DENİZ GÜCÜ MODERNİZASYON PROJELERİ VE GELECEĞE YÖNELİK PROJEKSİYONLARI
Rus ordusu, modern bir savaşı yürütmek için, gerçek zamanlı istihbarat ve keşif kabiliyetlerine sahip ileri teknoloji ürünü silahlarla çatışmaya girebilecek operasyonel silah sistemlerine yatırım yapmaya devam etmektedir. Suriye’deki operasyondan elde edilen bulgular, düşük petrol fiyatı, Kırım’ın ilhakı ve Ukrayna’daki savaşa müdahale sonrasında batının yaptırımları dikkate alınarak, Rusya’nın uzun vadede silah programını sürdüremeyeceğinin ortaya çıkmıştır.1 Bu bağlamda, Başkan Putin’in direktifleri doğrultusunda başlatılan Rus Devlet Silahlanma Programı 2018-2027 programları çerçevesinde, modern uzun menzilli hassas güdümlü silahların kalitesi ve miktarının artırılması esasına göre yeniden şekillendirilmektedir. Rus ordusu, geleceğin muharebe ortamında kara deniz hava ve uzayda savaşabilecek ve mutlak zaferi sağlayabilecek üstünlüklere sahip konvansiyonel ve nükleer silah modernizasyon programlarına öncelik vermiştir. Söz konusu modernizasyon paketi kapsamında, Rus Ordusu envanterine, 2011 yılından bu yana 500’e yakın taktik uçak, 600’den fazla helikopter, 16’dan fazla S-400 füze bataryası, kara kuvvetleri için sayısız hava savunma sistemleri, 13 İskender füze tugayı, binlerce zırhlı araç, balistik füzeler, yeni su üstü savaş gemileri ile çok amaçlı nükleer denizaltı üretimi sayılabilir. Buna göre, Sovyet döneminden farklı olarak, Rus savunma bütçesinin yaklaşık % 50’den fazlası, yeni silah sistemleri satın alma, modernizasyon ve Ar-Ge programlarına harcanmaktadır. 2 Buna mukabil, Rus Donanması’nın devam eden modernizasyon programları farklı kategorilerde gemi ve denizaltıların üretimini hedeflemektedir. Buna göre, DOLGORUKIY sınıfı SSBN’ler için yeni SS-N-32 BULAVA denizaltı fırlatılan balistik füze üretiliyor. Mevcut ortaya çıkan son gelişmelerde, Rusya’nın tüm yeni tasarım yapımı nükleer ve nükleer olmayan denizaltılar, korvetler, fırkateynler ve daha büyük yüzey gemilerine KALIBR kabiliyetini yerleştirmeyi planlamasıdır. KALIBR, korvetler gibi mütevazı platformlar bile önemli saldırı kabiliyetine sahiptir ve kara saldırı füzeleri kullanarak tüm platformlar, geleneksel savaş başlıkları kullanarak uzak sabit yer hedeflerini risk altında tutma konusunda önemli bir yeteneğe sahiptir. Bu yeteneğin yeni Rus Donanması içinde yaygınlaşması, düşman hedeflerini caydırma, tehdit etme veya yok etme yeteneğini derinden değiştiriyor. Donanma esas olarak Sovyet dönemindeki yüzey gemileri ve denizaltılardan oluşmasına rağmen, önce denizaltı gücüne odaklanan kapsamlı bir modernizasyon programı yürütülmektedir. Denizaltı modernizasyonunda ilerleme devam etmektedir; ancak, deniz gücü envanterinin büyük kısmı hala 1980 ve 1990’larda yıllanan birimlerden oluşmaktadır.
Rus Donanması’nın devam eden modernizasyon programları farklı kategorilerde gemi ve denizaltıların üretimini hedeflemektedir. Buna göre, DOLGORUKIY sınıfı SSBN’ler için yeni SS-N-32 BULAVA denizaltı fırlatılan balistik füze üretiliyor.
Daha fazla yeni gemi sınıfı planlanırken, Donanma bu yeni gemiler çevrimiçi oluncaya kadar eski filosunu birkaç yıl sürdürmek zorunda kalacak. 2012’den bu yana Suriye’deki Rus operasyonlarına sürekli destek ve 2008’den beri Aden Körfezi’ne tekrarlanan korsanlıkla mücadelesi sayesinde Rusya halen varlıklarını dünya çapında konuşlandırabiliyor.
Ekim 2008’den bu yana Rusya’da büyük çaplı bir askeri reform sürmektedir ve reformun odak noktası günümüzde, örgütsel ve yapısal reformun neredeyse tamamlanmasının ardından eski silahlanmanın modernizasyonuna doğru şekillenmektedir. Silahlanmanın değiştirilmesi ve modernizasyonu, 2010 yılının sonlarında formüle edilen “2011-2020 için Devlet Silahları Programı” (bundan böyle “mevcut Devlet Silahları Programı” olarak anılacaktır) temelinde gerçekleştirilmiştir. Silahlı kuvvetleri yüksek derecede hareketlilik ve profesyonellik ve en son ekipman ile donatma reformu yavaş yavaş şekillenmeye başlıyor. Bu koşullar altında Donanma, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra meydana gelen devletten doğuyor. Bir süredir durgun olan yeni deniz gemilerinin inşası ve donanmaya girişi tekrar görülebilir. Rus askeri liderliğinin sürdürülmesi ve yeniden yapılandırılması politikası açıkça Donanmanın güçlenmesini gerekli kılmaktadır. Buna göre, 7 Mayıs 2012’de, üçüncü dönem için Rusya Federasyonu Başkanı olarak göreve geldikten sonra, Vladimir Putin, “Silahlı Kuvvetlerin geliştirilmesi ve Savunma sanayinin modernizasyonu için planların gerçekleştirilmesi” ile ilgili olarak aynı gün tarihli bir başkanlık Kararnamesi yayınlamıştır. Başkanlık kararnamesi Putin’in Donanma’yı kurma niyetini, Kuzey Kutup Denizi ve Uzak Doğu bölgelerine odaklandığını açıkladı ve bunun için temel olarak Rus savunma endüstrisinin güçlendirilmesinin öneminin altını çizdi. Sözü edilen başkanlık kararnamesi, bu politikayı güçlü bir şekilde teyit ederek, 2020 yılına kadar Donanma’nın kurulması için çeşitli tiplerde toplam 100 savaş gemisinin aktive edilmesini öngörmektedir. Beşinci nesil denizaltılar muhtemelen 2030’dan önce zar zor üretilecek. Bunlar arasında dizel elektrikli Kalina sınıfı ve nükleer enerjili Husky sınıfı da var. Ayrıca, amfibi yetenekler nispeten düşük bir seviyede kalacaktır. Şu anda 4 adet Timsah sınıfı 50+ yaşındaki gemi, 15 Ropucha sınıfı 40+ yaşındaki gemi ve bir yeni Ivan Gren sınıfı gemi var. Başlangıçta sekiz Ivan Gren sınıfı gemi planlanmıştı; altı tanesi kalıcı teknik sorunlar nedeniyle iptal edilmiştir.
2030 yılına kadar Rusya’nın taarruzi deniz gücünün omurgasını, büyük ölçüde balistik füze denizaltı filosunun teşkil etmesi beklenmektedir. Bu planlama gereğince, her biri yirmi Bulava füzesi taşıyan sekiz Borei sınıfı hücum denizaltısı hizmete girecektir. Rusya bu suretle, dünyanın en büyük ikinci balistik füze denizaltı filosunu oluşturacaktır. Proje 23000E, veya Shtorm, kapsamında, Rus Donanmasına bir nükleer enerji ile çalışan uçak gemisinin, beşinci nesil avcı uçaklarından teşkil edilen filodan 100 uçak ile donatılması planlanmaktadır. Rusya, su üstü ana muharebe gemileri sınıfında, Lider sınıfı nükleer enerjili destroyerleri envanterine dâhil etmeyi amaçlamaktadır. Toplam 12 adet üretilmesi hedeflenen Yeni jenerasyon Rus savaş Lider sınıfı kruvazör gemileri, 17.500 ton ve iki yüz metre uzunluğunda olacaktır. Rus kruvazörleri ana silah sistemleri, anti-ship sınıfı cruise füzeleri, uçaksavar füzeleri ve güdümlü anti-ship sınıfı füzeler ile donatılacaktır.
Genel olarak, önümüzdeki 10-15 yıl içinde Rus Donanması büyük olasılıkla Rus kıyı şeridi ve liman savunması için yeterince iyi olacaktır. Ülke ayrıca küçük komşuları ve potansiyel olarak Avrupa’daki NATO üye ülkeleri için de bir tehdit oluşturabilecek. Tehdidin ana kaynağı, Rus gemilerinin hedeften 2500 kilometre uzakta kara saldırı cruise füzeleri fırlatma kabiliyeti olacak. Ekim 2015’te Hazar Denizi’ndeki küçük gemilerden Suriye’deki hedeflere cruise füzesi saldırısı düzenlemek, NATO planlayıcıları veya komşu ülkeler üzerinde kaybolmayan bu yeteneğin bir göstergesiydi. Benzer saldırılar gerçekleştirebilecek gemiler, gemi konuşlu ve kıyı hava savunmaları ile iyi korunacakları Kara veya Baltık Denizi’nde konuşlanabilir. Rus askeri makamlarınca Küçük füze gemileri ve korvetler kara saldırı cruise füzeleri ile donatılmış oldukça büyükçe bir filo inşaatı, güçlü bir katmanlı kıyı hava savunma yeteneği ile birlikte, büyük ölçüde büyük savaş gemilerinden büyükçe bir filo oluşturmak için ihtiyaç olarak görülmektedir. Rus füze gemileri, Rus kuvvetlerinin baskın olduğu kapalı denizlerin göreceli güvenliğini bırakmadan küçük komşularının çoğunu ve Avrupa’nın büyük bir kısmını hedef alabileceklerdir.
Ekim 2008’den bu yana Rusya’da büyük çaplı bir askeri reform sürmektedir ve reformun odak noktası günümüzde, örgütsel ve yapısal reformun neredeyse tamamlanmasının ardından eski silahlanmanın modernizasyonuna doğru şekillenmektedir.
Rus Devlet Silahlanma Programı (GPV) hedeflerine göre, 2018-2027’nin sonunda, uçak gemisi Amiral Kuznetsov ve nükleer enerjili füze kruvazörü Amiral Nakhimov’un operasyonda kalması planlanmaktadır. Ayrıca, Kirov sınıfı Orlan nükleer enerjili kruvazör Pyotr Velikiy, Kuzey Filosunun amiral gemisi ve muhtemelen Atlant sınıfı füze kruvazörleri Moskova (sınıfın ilk örneği) ve Varyag yeniden tesis edilmeye ve modernizasyona tabi tutulacak. Donamas modernizasyon programına ek olarak, Yasen-M nükleer enerjili cruise füze denizaltıları ve Lada sınıfı dizel-elektrikli denizaltıların inşaaları halen sürmektedir. Rus Donanması en son 22350 Amiral Gorshkov sınıfı fırkateynden en az altı tane ve muhtemelen şu anda yapım aşamasında olan modifiye edilmiş Project 22350M serisi fırkateynlerden en az birini almalıdır.
2030 yılına kadar Rusya’nın taarruzi deniz gücünün omurgasını, büyük ölçüde balistik füze denizaltı filosunun teşkil etmesi beklenmektedir. Bu planlama gereğince, her biri yirmi Bulava füzesi taşıyan sekiz Borei sınıfı hücum denizaltısı hizmete girecektir
