NASA, Dünya’ya doğru yüksek enerjili bir jet püskürten süper kütleli kara deliği gözlemledi

NASA’nın uzay aracı, yüksek enerjili jetini Dünya’ya doğru yönlendiren bir süper kütleli kara deliği gözlemledi.

Markarian 421 diye adlandırılan bu nesne Büyük Ayı takımyıldızında, yaklaşık 400 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alıyor.

Bu nedenle uzmanlar kara deliğin gönderdiği jetin Dünya’ya zarar veremeyeceği görüşünde.

Süper kütleli kara delikler, toplanma diskleri adı verilen bir malzeme diskiyle çevrili. Malzemelerin devamlı döndüğü bu disk, zaman içinde yavaş yavaş kara delikleri besliyor.

Öte yandan kara deliklerin yutmadığı malzemeler de oluyor. Bunların bir kısmı daha sonra kutuplara doğru yönlendiriliyor ve ardından dışarı püskürtülüyor. Püskürtülen bu malzemeye jet adı veriliyor.

Bu süreç, enerji yüklü ve son derece parlak elektromanyetik radyasyon üretiyor. Bazı durumlarda da bu jetler Dünya’ya doğru yöneliyor. Tıpkı Markarian 421’de olduğu gibi.

Bu son derece parlak gök cisimleri blazar diye adlandırılıyor. Blazarlar temelde radyoaktif bir toplanma diskinin içindeki süper devasa kara deliklere deniyor.

Markarian 421, NASA’nın Aralık 2021’de uzaya fırlattığı Görüntüleme X-ışını Polarimetri Kaşifi’yle (IXPE) gözlemlendi.

Bu gözlemler gökbilimciler için bir sürprizi de ortaya çıkardı. Jetin parçacıkların hızlandığı kısmının da sarmal yapıya sahip bir manyetik alana ev sahipliği yaptığını gösterdi.

Blazar jetleri uzayda milyonlarca ışık yılı yol alabilir. Markarian 421’le ilgili bu yeni keşifler, söz konusu kozmik fenomene daha fazla ışık tutabilir.

Çalışmanın arkasındaki ekip, Markarian 421’i incelemeye devam etmeyi ve aynı zamanda benzer niteliklere sahip diğer blazarları belirlemeyi planlıyor.

Kaynak: Independent, Livescience, HT Tech