Belçika, savunma harcamalarını GSYİH’nin %2’sine çıkarmayı planlıyor
Belçika, 2014 yılında Galler’in Newport kentinde düzenlenen NATO Zirvesi’nde, savunma harcamalarını 2024 yılına kadar Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) %2’sine çıkarma taahhüdünde bulunmuştu. Ancak bu hedef, diğer bazı üye ülkeler gibi Belçika tarafından da yerine getirilmedi. Yine de, mevcut hükümet STAR planı (Güvenlik, Hizmet, Teknoloji, Hedef, Dayanıklılık) çerçevesinde savunma harcamalarını artırma yönünde küçük adımlar atmıştı.
Bu plana göre Belçika’nın savunma bütçesi, 2029 yılına kadar GSYİH’nin %1,54’üne çıkarılacaktı. Bu oran, NATO’nun belirlediği %2 hedefinin oldukça gerisinde kaldı. Bugün itibarıyla Belçika’nın savunma harcamaları GSYİH’nin yalnızca %1,3’üne denk geliyor.
Şubat ayında göreve gelen yeni “Arizona” koalisyon hükümeti, savunma harcamalarını hızlandırma kararı aldı. Hükümet, harcamaları 2029’da %2’ye, 2034’te ise %2,5’e çıkarmayı hedefliyor. Bu artışın, devletin belirli şirketlerdeki hisselerinden elde edilen temettüler ve stratejik olmayan varlık satışlarıyla finanse edilmesi planlanıyor.
Ancak, hükümetin bu hedefi de şimdiden değişime uğradı. Belçika Savunma Bakanı Théo Francken, “2029 çok geç bir tarih. Mevcut jeopolitik ortamda, dört ya da beş yıl sonra %2’ye ulaşacağımızı söylemek imkânsız” dedi. Bütçe Bakanı Vincent Van Peteghem de bu görüşü destekleyerek, “Orduya şimdi daha fazla kaynak sağlamak, gelecekte Putin ile savaşmaktan daha iyidir” ifadelerini kullandı.
Bu gelişmelerin ardından Belçika Başbakanı Bart De Wever, savunma harcamalarının 2025 Haziran ayına kadar GSYİH’nin %2’sine çıkarılmasını önerdi. Bu hedefin gerçekleştirilmesi için savunma bütçesinin 8 milyar eurodan 12 milyar avroya yükseltilmesi gerekecek.
Bu finansmanın nasıl sağlanacağı belirsizliğini koruyor. Avrupa Komisyonu’nun AB üyesi ülkelerin savunmasını güçlendirmek amacıyla duyurduğu 800 milyar avroluk plan, Belçika’nın elini güçlendirebilir. Ayrıca, AB tarafından dondurulan Rus varlıklarının vergilendirilmesi ve AB’nin bütçe kurallarında yapılacak değişiklikler de olasılıklar arasında yer alıyor.
Belçika Dışişleri Bakanı Maxime Prévot ise bütçedeki mevcut durumu göz önüne alarak bu hedefin “kolaylıkla ulaşılabilir olmadığı” görüşünü dile getirdi. Prévot, “Bu hedefe hızla ulaşmak, sosyal ve ekonomik uyumumuzu riske atabilir” uyarısında bulundu.
Savunma bütçesinin hızla artırılması, askeri kapasitenin aynı hızda güçlendirilmesi anlamına gelmiyor. Uzmanlar, artan harcamaların kısa vadede ordunun eksiklerini kapatmaya yetmeyeceğini, askeri gücün artırılmasının zaman gerektirdiğini belirtiyor.
Belçika, Ukrayna’ya asker gönderme planına karşı değil
Belçika Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Maxime Prevot, ülkesinin Ukrayna’da ateşkes sağlanması halinde barışı koruma misyonu için asker gönderme olasılığını dışlamadıklarını ifade etti.
Prevot, bunu mümkün kılmak için Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in dün sunduğu ve savunma harcamalarındaki artışın mali kuralların ihlali sayılmamasını öngören yeniden silahlanma planının kullanılabileceğini söyledi.
Belçika’nın Ukrayna’da ateşkes sağlanması durumunda barış misyonuna asker göndermesinin “olasılık dahilinde” olduğunu aktaran Prevot, “Bu perspektifi dışlamıyoruz.” dedi.
Öte yandan bunun gerçekleşmesi için bazı koşulları öne süren Prevot, “Her şeyden önce, Ukraynalıların çıkarlarına saygı gösteren bir barış anlaşması imzalanmalıdır ama aynı zamanda Avrupa’nın çıkarlarını da dikkate almalıdır. Onların zararına olacak bir anlaşma yapmamalıyız. Kalıcı ve kabul edilebilir bir barışın tesis edilebilmesi için bu, şarttır. Bunlar sağlandığında Belçika bir barışı koruma misyonuna katılabilir.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: M5, AA
