Washington Post’ta yayımlanan makalede ‘‘Afganistan Belgeleri’’ isimli kitabdaki bilgiler referans alınarak bölgedeki savaş hakkında ABD’nin kamuoyunu doğru bilgilendirmediği iddia edildi. ABD yönetiminin geçmişte yürüttüğü askeri operasyonlarda da gerçekleri kamuoyundan gizlediği anlatıldı.
Washington Post’ta yayımlanan ‘‘Afganistan Belgeleri’’ isimli kitabın tanıtım makalesinde bölgedeki savaş hakkında ABD’nin kamuoyunu doğru bilgilendirmediği iddia edildi. Eski Başkan George W. Bush döneminde başlayan askeri operasyonların bölge için gereken istikrarı sağlamaktan uzak olmasına rağmen söz konusu sonuçların kamuoyundan saklandığı belirtildi.
Barack Obama’nın karmaşık politikalarıyla durumu daha da vahim hale getirdiği iddia edilirken Afganistan’dan asker çekme kararının Taliban’ın ilerleyişine zemin hazırladığı vurgulandı. Makalede, ABD’nin Afganistan’daki savaşta doğrudan etkin olan 1000’den fazla kişiyle yapılan röportajlar ve Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası kapsamında elde edilen binlerce sayfalık belgeler yer aldı. ABD’nin eski başkanları George Bush, Barack Obama ve Donald Trump‘ın “gerçeği 20 yıl boyunca sakladıkları” ifade edildi.
Başkan Joe Biden’ın 11 Eylül’e kadar Afganistan’dan çekilme kararı almasının ardından bölgede güçlenen Taliban’ın yeni bir kriz yaratması beklenirken ABD’nin, Afganistan’la ilgili gerçek durumu kamuoyunda gizleme çabası gözler önüne serildi. Makalede, “Siyasi ve askeri liderler hatalarını gömmeyi ve savaşın sürüklenmesine izin vermeyi seçtiler. Başkan Biden’ın bu yıl Afganistan’dan çekilme kararıyla bu doruğa ulaştı ve Taliban 2001 işgalinden bu yana en güçlü dönemini yaşıyor.” değerlendirmesine yer verildi. ABD ve dünya kamuoyundan uzun yıllar boyunca saklanan gerçekler geçmişte Beyaz Saray’ın benzer politikalar yürüttüğü savaşları akılları getirdi.
KİMYASAL SİLAH YALANI
Öte yandan ABD’nin yakın geçmişte yürüttüğü diğer askeri operasyonlarda da benzer yanıltıcı bilgiler dünya kamuoyuna yansımıştı. 2003 yılındaki Irak işgali öncesinde Dış İşleri Bakanı Colin Powell, 5 Şubat 2003’te, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde yapmış olduğu konuşmada Irak Devleti’nin elinde kimyasal silahlar olduğunu iddia etti. Powell, “Saddam Hüseyin’in biyolojik silahlara sahip olduğundan hiç şüphe yok ve daha fazlasını üretebilecek kapasiteye sahip” olduğunu iddia etti. Powell, Irak’ın BM’nin müfettişlerine yakalanmamak için bir kamyon filosunu kimyasal ve biyolojik silah laboratuvarına dönüştürdüğünü öne sürdü.
Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından yapılan kimyasal silah araştırması ise sonuçsuz kaldı. ABD Ordusu’nun kimyasal ve biyolojik silah aramasından sorumlu 75’inci araştırma gücü komutanı Albay Richard McPhee, aramaların başarısız olduğunu dünya kamuoyuyla paylaştı. Dünya, yanıltıcı bilgi fırtınasının ardından Irak’ın işgalini izlemek zorunda kaldı. Irak’ta savaş sonrası yaşanan iç savaş ve çatışmalarda binlerce sivilin hayatını kaybetti. Ülkede halen daha Amerikan ordusuna ait 5 bin asker ve 9 askeri üs bulunuyor.
BİRİNCİ KÖRFEZ SAVAŞI ve ABD’NİN ÖRTÜLÜ ONAYI
ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri, 17 Ocak 1991’de, Saddam Hüseyin’e bağlı birlikleri Kuveyt’ten çıkarmak için Çöl Fırtınası Harekatı’na başladı. 24 Şubat 1991’de kara harekatının başlamasının ardından geçen 100 saatin sonunda ateşkes ilan edildi. Irak, yüklü bir tazminatla karşı karşıya kalırken petrol kuyuları yakıldı. Savaş öncesi, Saddam Hüseyin’in ABD’nin Bağdat’taki büyükelçisi olan April Glaspie ile 25 Temmuz 1990’da yaptığı görüşme ise tartışmalara neden oldu. Görüşmede, Kuveyt’i işgal etme niyetini bildiren Saddam Hüseyin’e karşı Glaspie’ın, Araplar arasındaki meselelere ABD’nin karışmayacağını bildirdiği iddia edildi. Kuveyt’i işgal harekâtına başlayan Saddam Hüseyin, 1991’deki Körfez Savaşı’yla ağır bir yenilgiye uğradı. Kamuoyunda, Irak’ın Kuveyt’i işgaline, Beyaz Saray tarafından göz yumulduğu iddia edilirken bunun sonucunda ortaya çıkan savaşla Washington’un Orta Doğu’da nüfuzunu arttırdığı vurgulandı.
VİETNAM ve HALKTAN SAKLANAN GERÇEKLER
1963 yılında, komünizmin Asya’daki yayılma hızına önlem almak isteyen ABD tarafından Vietnam’daki iç savaşa müdahale edildi. Bir domino etkisinden çekinen ABD, Vietnam’da başa geçebilecek bir komünist yönetimin Doğu Asya’da komünist siyasal akımlara güç vereceğinden endişeleniyordu. Savaşın geleceğiyle ilgili karamsarlıktan dolayı ABD Savunma Bakanı Robert McNamara, 1967 Haziran’ında Savunma Bakanlığı bünyesinde birkaç tarihçi ve askeri analistlerden oluşan bir Vietnam Çalışma Grubu kurdu. Vietnam ile ilgili bütün resmî belgeleri içeren ‘ABD – Vietnam İlişkileri, 1945–1967; Pentagon Çalışması’ isimli 7000 sayfalık devasa bir rapor hazırlandı.
Çalışma grubunda da görev alan eski asker ve askeri analist Daniel Ellsberg’in yoğun çabasının ardından basına yansıyan raporda Washington yönetiminin savaş gerekçesi olarak kullandığı olayları nasıl abarttığı gözler önüne serildi. 1964’te, Tonkin Körfezi’nde yaşanan saldırının abartıldığı ve kamuoyuna açıklanan bilgilerle çeliştiği görüldü. Washington Post’ta yayımlanan haberde ise ABD hükümetinin Vietnam’daki seçimleri erteleterek savaşın yayılmasına yol açtığı belirtildi. Eski başkan J.F. Kennedey’nin örtülü operasyonlarla savaşı etkilemesine dair yayımlanan bir başka haberle birlikte ABD kamuoyu savaş karşıtı söylemler ve gösterilerle sarsıldı. ABD basınında yayımlanan sarsıcı belgeler Vietnam’daki savaşın seyrini değiştirerek Pentagon’un Vietnam’dan çekilmesini sağladı.
Kaynak: IStrategy
