Putin’in askıya aldığını duyurduğu START anlaşması nedir? Anlaşmanın detayları ve ayrıntılar…
Rusya, ABD ile kalan tek silah kontrolü anlaşması olan Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’na katılımını askıya aldı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Salı günü yaptığı açıklamada, Rusya’nın ABD ile kalan tek silah kontrolü anlaşması olan Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’na (START) katılımını askıya aldığını duyurdu.
New START, ABD ile Rusya arasında 8 Nisan 2010’da Başkanlar Dmitry Medvedev ve Barack Obama tarafından Prag’da imzalanan, her iki ülke tarafından da onaylanan ve 5 Şubat 2011’de yürürlüğe giren bir nükleer silahları azaltma anlaşmasıdır.
2021 yılında ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Joe Biden arasında varılan anlaşma ile anlaşma beş yıl süreyle 2026 yılına kadar uzatılmıştı.
Anlaşma, stratejik nükleer silahları sınırlamak için Rusya ve ABD arasında imzalanan bir dizi ikili anlaşmanın yedincisidir.
1990’ların başında, SSCB’nin ilk ve son Başkanı Mihail Gorbaçov, anlaşmayı nükleer silahsızlanmayı tamamlamanın “insanlığı nükleer tehditten kurtarmanın” bir yolu olarak gördüğünü söyledi.
Anlaşma, konuşlandırılmış füze ve bombardıman uçaklarının sayısını 700 ile, birden fazla bağımsız olarak hedeflenebilir yeniden giriş araçları ve bombardıman uçakları dahil olmak üzere konuşlandırılmış savaş başlıklarının sayısını 1.550 ile ve konuşlandırılmış ve konuşlandırılmamış fırlatıcıların (füze kovanları ve bombardıman uçakları) sayısını 800 ile sınırlandırıyor.
Anlaşmanın her iki taraftan da çekinceleri vardı ve ABD, anlaşmanın Avrupa da dahil olmak üzere balistik füze savunma (BMD) sistemlerinin konuşlandırılmasını sınırlamayacağını söyleyen bir karar yayınladı.
Rusya, New START’ı imzalayıp onaylarken, ancak ABD New START’ın, BMD sistemlerinin niteliksel ve niceliksel üstünlüğü olmadığında etkili ve uygulanabilir olacağını söyleyen bir açıklama yaptı.
Anlaşma, silahların azaltılması konusunda şeffaflık sağlaması gereken bir doğrulama komisyonunun kurulmasını öneriyor.
Komisyon, anlaşmanın uygulanmasından kaynaklanan sorunları ele almak için çalışma grupları içerebilir.
Anlaşmaya göre, taraflar yılda en fazla beş füze fırlatılması hakkında bilgi talep edebilir, savaş başlıkları ve taşıyıcıların sayısı hakkında yılda iki kez (Mart ve Eylül) aylarında bilgi alışverişinde bulunmalı ve yılda en fazla 18 denetim yapma hakkına sahip olmalıdır.
İki tür teftiş vardır. İlki kara, deniz ve hava üsleri gibi konuşlandırılmış stratejik silahlara sahip nesnelerin denetlenmesini önerir. İkincisi ise, füzelerin yükleme, bakım ve depolama yerlerinin teftiş edilmesini önerir.
Taraflardan her biri, yılda en fazla 10 birinci tip teftiş ve ikinci tipte en fazla sekiz teftiş gerçekleştirebilir.
Anlaşmanın uygulanması boyunca 328 denetim gerçekleştirildi ve son raporun yayınlandığı Ocak 2021 itibarıyla taraflar 21.000’den fazla fırlatma bildirimi alışverişinde bulundu.
2017 yılında Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre ABD’nin 660 uçak gemisi, 1.393 savaş başlığı ve 800 fırlatıcısı vardı. Rusya, bazı ABD rampalarının nükleer silah kullanımı için hızla yeniden donatılabileceğini iddia ederek bu sayıya katılmıyor.
1 Eylül 2020 itibarıyla Rusya’da konuşlandırılmış 510 uçak gemisi, 1.447 savaş başlığı ve konuşlandırılmış ve konuşlandırılmamış 764 fırlatıcı bulunuyor.
Kaynak: M5
