Portekiz ve Arnavutluk, Avrupa hava savunma kalkanı projesine katılıyor
Portekiz ve Arnavutluk, Almanya öncülüğünde yürütülen Avrupa Hava Savunma Kalkanı (ESSI) projesine katılmaya hazırlanıyor. Almanya Savunma Bakanlığı, 13 Şubat’ta yaptığı açıklamada, iki ülkenin bu girişime katıldığını duyurdu. Böylece, NATO kapsamında 2022’de başlatılan projeye üye ülke sayısı 23’e yükseldi.
Portekiz ve Arnavutluk’un hava savunma kabiliyetleri şu an oldukça sınırlı. Her iki ülke, en fazla omuzdan ateşlenen FIM-92 Stinger füzelerine sahip. Ancak bu durum değişmek üzere. Kasım 2023’te Portekiz, Thales şirketinden ForceShield hava savunma sistemini sipariş ettiğini duyurmuştu. Bu sistem, GM200 radarı, komuta ve kontrol merkezi ile StarStreak ve LMM füzeleri taşıyan RapidRanger araçlarını içeriyor.
Ancak Lizbon yönetimi, hava savunmasını daha da güçlendirmek istiyor. ESSI’ye katılım, bu yönde atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Portekiz ve Arnavutluk henüz resmi bir açıklama yapmamış olsa da Almanya’nın duyurusu, sürecin ilerlediğini gösteriyor.
ESSI projesi, Avrupa’da çok katmanlı bir hava savunma sistemi kurmayı amaçlıyor. Bu kapsamda, katılımcı ülkelerin belirli hava savunma sistemlerini ortaklaşa edinmesi hedefleniyor. Bu sistemler arasında Almanya üretimi Skyranger 30 (kısa menzil) ve IRIS-T SLM (orta menzil) ile ABD üretimi Patriot PAC-3 (uzun menzil) ve İsrail üretimi Arrow 3 (çok uzun menzil) yer alıyor. Ancak, Fransa ve İtalya’nın geliştirdiği SAMP/T NG sistemi projeye dahil edilmedi.
ESSI, Fransa ve İtalya tarafından Avrupa Birliği dışındaki üreticilere avantaj sağladığı gerekçesiyle eleştirilse de, NATO dışındaki ülkelerden de ilgi görüyor. İsviçre ve Avusturya, ESSI’ye katılmak istediklerini açıklayan ülkeler arasında yer alıyor.
Bununla birlikte, ESSI’ye katılmak zorunlu bir taahhüt içermiyor. Örneğin, Yunanistan 2024’te ESSI’ye katılacağını duyursa da daha sonra yaklaşık 2 milyar euroluk bir yatırımla tamamen İsrail menşeli hava savunma sistemleri edinmeye karar verdi. Benzer şekilde Slovakya da İsrail’den 560 milyon euro değerinde Barak MX hava savunma sistemi satın alarak farklı bir yol izledi.
