Merak Edilenler: Türkiye Filistin’e Asker Gönderebilir Mi?

İsrail’in 1994 yılındaki camii saldırıları sonrası Türkiye 54. Hükümet’inin Başbakanı Necmettin Erbakan’ın öncülüğünde, TBMM’de alınan kararla Türk askerini El Halil’e göndermişti.

Evet; Türkiye’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda batılı ülke El Halil’e gözlemci statüsünde asker gönderdi.

Erbakan hükümetinin kararıyla 20 Şubat 1997’de TBMM’de Türk askerinin El Halil’e gönderilmesi oylandı ve kabul edildi.

Bu kararın bir hafta sonrasında 28 Şubat darbesi oldu.

Darbeye rağmen askerimiz El Halil’e gitti ve o karar 6 ayda bir uzatılarak 2019’a kadar devam etti.

2019 Şubat ayında İsrail protokolü feshederek gözlemci askerlerin varlığına son verdi.

2018 Mayıs ayında Gazze’deki Filistinli mülteciler büyük dönüş (nakbe) yürüyüşü adını verdikleri sivil eylemlerle İsrail işgaline baş kaldırdıklarında, İsrail askerleri o Filistinlileri katletmiş ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Gazze’ye barış gücü gönderilmesi gerektiğini vurgulamıştı.

Erdoğan’ın o önerisi sonrasında bu konu bir hayli gündemde kalmış ve teknik olarak mümkün olabileceği yönüyle dikkat çekmişti.

Asker gönderme meselesi BM, Arap Birliği ya da İslam İşbirliği Teşkilatı gibi uluslararası kuruluşların kararlarıyla devreye girebiliyor. Bunun da daha önce örnekleri var.

1956’da Arap ülkeleri ile İsrail arasındaki Süveyş krizinde 377. madde işletilerek Sina’ya Barış Gücü gönderilmişti.

Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatının olası bir durumda BM’ninkinden daha farklı bir tutum ortaya koyamayacakları da aşikar.

Uluslararası bir barış gücünün müdahalesinin önünü açan her şey, Filistin’de fazlasıyla mevcut.

Sırf Kudüs’ün Şeyh Cerrah mahallesindeki tehcir, Mescid-i Aksa’da ibadetin engellenmesi, abluka altındaki Gazze’nin bombardımana tutulması, ilk akla gelen gerekçelerden sadece bir kaçı.

İşgalci İsrail yönetimi günlerdir Filistin’e saldırmaya devam ediyor. Gelişmeler üzerine uluslararası camiadan çözüm anlamında hiçbir tutarlı adım gelmedi. Filistin’deki Müslümanların hakkını ilk savunan ve en net şekilde tepki veren Türkiye oldu.  Emekli Tümamiral Cihat Yaycı da Türk askeri Filistin’e gidebilir mi?’ sorusuna şu şekilde cevap verdi.

“Orada Dünya güvenliği açısından çok tehlikeli bir durum oluşmuş durumda. Filistinlilere karşı zalim saldırılar yapılıyor. İnsanlık onurunu incitici bir durum. Elbette Filistinlileri bu mağdur durumdan kurtarmak için elimizden geleni yapmalıyız. Canları, malları, her şeyleri tehlikede. İsrail-Filistin meselesinin çözümü için denenmesinde fayda gördüğüm bazı girişimler var.

Bunları şöyle sıralayabiliriz:

1) BM nezdinde girişimlerde bulunularak bölgeye BM Barış Gücü’nün gelmesi istenebilir. Kıbrıs’a BM Gücü gönderen BM’nin, İsrail ve Filistin arasına göndermemesini anlamak mümkün değildir. Üstelik Filistin, BM’de gözlemci üye iken… Ama ortada ABD’nin tartışmasız İsrail’den yana tutumu ve veto hakkı vardır. Rusya’nın da İsrail ile sıkı ilişkileri olduğunu da hatırlamakta fayda vardır. Ayrıca Çin’in İsrail limanlarına yatırım yaptığını da unutmamak gerekir.

2) Müslüman ülkeler toplanıp ortak bir kınama metni yayınlayarak gerekirse bölgeye Müslümanların hakkını korumak için asker gönderebileceklerini söyleyebilirler.

3) Müslüman ülkeler İsrail ile diplomatik ilişkilerinin seviyesini düşürebilirler.

4) Sorunun çözümü için Filistin’deki siyasi ve askeri guruplar tek çatı altında toplanmalı ve bu gruplar Müslüman devletler tarafından maddi ve manevi olarak daha fazla desteklenmelidir.

5) İsrail’in yapılmasına engel olduğu Filistin genel seçimlerinin yapılmasına izin verilmesi için lobi faaliyeti yapılmalıdır.

6) Filistin Hükümeti, davasında haklı olduğunu bütün dünyaya duyurabilmek için daha çok çalışmalıdır.

7) Filistin Hükümeti Türkiye’den resmi olarak arabulucu olmasını talep edebilir. Böylece Türkiye’nin eli güçlenecektir. Esasen Filistin ve İsrail arasında güvenilir arabulucu rolünü üstlenebilecek tek devlet Türkiye’dir. Bu bakımdan tüm İslam Dünyası ve Filistin’e destek olan devletler, Türkiye’nin arabulucuğunu önermeli, istemeli ve desteklemelidir.

Esas sorun İslam Dünyası ve Filistinlilerin birlik ve bütünlük içerisinde olmaması, bugüne kadar birlik halinde tepki vermemesidir. Bugün gelinen noktada durum bambaşka bir boyuta evrilmiş; Suudi Arabistan, BAE, Fas, Bahreyn, Mısır vb. Arap devletleri İsrail ile stratejik seviyeye varan işbirliği anlaşmaları imzalamışlardır.

İslam Dünyası’nın parçalı yapısı, İsrail ile ilişki geliştirdikleri, BM Güvenlik Konseyi üyelerinin İsrail ile sıkı ilişkide oldukları bir konjonktürde, Filistin sorununun kolay kolay çözülemeyeceği maalesef bir gerçektir. Türkiye de bu gerçeklik çerçevesinde Filistin halkının gördüğü zulmü duyurmak ve önlemek için uluslararası hukuk çerçevesinde gerekli girişimlerde bulunmaktadır. BM onay vermeden Türkiye’nin asker göndermesi mümkün görünmemekte ve uluslararası hukuka da uygun değildir. Ama yukarıda verilen örnekler ve seçenekler mevcuttur.

Kaynak:M5 (BBC/TRT Haber/Star)