İsrail, İran’ın Nükleer Tesislerine Saldırmaya Cesaret Edebilir mi? (Çeviri/Analiz)
Son yirmi yılda İsrail’in İran’a bir saldırı başlatabileceğine dair sık sık spekülasyonlar yapıldı, Ancak İsrail, İran’ın nükleer kapasitesini sabote etmek için çeşitli çabalar gösterse de spekülasyonlarda bahsedilen hiçbir saldırı senaryosunu başlatmadı.
Backstage Enstitü Dergisi’nde yayımlanan analiz M5 tarafından çevrilmiştir.
İsrail kısa süre önce bir başka seçimi daha tamamladı ve orada siyasi yaşamın olağan bir özelliği haline gelen seçim sonrası koalisyon kurma sürecinin ortasında. Bu arada ABD, Trump yönetiminin ABD’yi çektiği İran’ın nükleer anlaşmasına yeniden dönmek için görüşmelere başladı . İran da Haziran ayında yapılacak yeni bir cumhurbaşkanlığı seçiminde oy kullanacak.
Yine de İsrail’in İran’ın nükleer gücüne karşı saldırmak için harekete geçebileceği söyleniyor.
Ortadoğu ve Kuzey Afrika Forumu’nun yönetici direktörü Jay Mens tarafından yazılan analize göre , İsrail’in 1981’de Irak’ın Osirak nükleer reaktörüne başarılı saldırısına benzer şekilde, İsrail’in İran’a saldırmasının zamanlaması şu anda doğru olabilir .
Mens, senaryoyu kırk yıl önce Saddam Hüseyin’in Irak’ındaki duruma paralel olarak ortaya koyuyor. İsrail, Irak’ın nükleer hırslarını durdurmak için çok sayıda alışılmadık yöntem denemişti. Yazarın gözünde, diğer paralelliklerle birlikte bu nükleer hırsları kısıtlamak için uluslararası toplumdan yeterince destek gelmemesi de yer alıyor.
Son yirmi yılda İsrail’in İran’a bir saldırı başlatabileceğine dair sık sık spekülasyonlar yapıldı, Ancak İsrail, İran’ın nükleer kapasitesini sabote etmek için çeşitli çabalar gösterse de spekülasyonlarda bahsedilen hiçbir saldırı senaryosunu başlatmadı.
Bugün 1981’dekinden farklı bir şey var. İsrail kısa süre önce Bahreyn de dahil olmak üzere çok sayıda Arap ülkesiyle barış anlaşması yaptı ve bir sonraki Suudi Arabistan’ın olabileceğine dair göstergeler var. Bu ülkeler genellikle İran’a karşı çıkıyor. Diğer yandan İsrail’deki siyasi istikrarsızlık içerisinde, neredeyse tüm İsrail toplumunun istediği bir adım olarak ön planda.
Peki Nasıl?
Plan Brookings Enstitüsü’nün on yıl önce hayal ettiği bir senaryoya benziyor. O plana göre “İsrail savaş uçakları, İran’a saldırmadan önce Suudi hava sahasını kullanacak ve Suudi topraklarında yakıt ikmali yapacak, böylece İran’ın nükleer tesislerine yapılacak bir saldırının temel lojistik zorluklarını azaltacak ve olasılığı artıracak.”
Mens, İsrail’in İran’ı “geç kalmadan” vurmasının mantıklı olacağını belirtiyor. Soru, İran’ın böyle bir operasyona nasıl tepki vereceğidir. Hizbullah ve diğer vekillerine İsrail’e saldırmasını emreder mi? İsrail’e balistik füzelerle saldırır mı? Yanıt olarak tam bir savaş mı başlatır?
Ne olursa olsun Mens, İran’a yapılacak bir saldırının Biden yönetiminin İran nükleer anlaşmasını yeniden müzakere etme planlarını karmaşıklaştıracağını düşünüyor.
Mens’e göre İsrail’e yönelik böyle bir saldırı; Biden yönetiminin nükleer anlaşmayı diriltmesini veya Trump yönetiminin İran’a uyguladığı yaptırımları geri çekmesini siyasi olarak olanaksız kılacaktır. Bunlar, İran’ın nükleer programını yeniden inşa etmesini ve ekonomik toparlanmasını engellemeye devam edecek ve böylece İran’ın bölgesel vekillerine daha fazla fon sağlamasını engelleyecektir.
Kaynak: M5
