İsrail ordusunun, silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) vurmak ve Hamas tünellerini izlemek için Gazze’deki savaşta ilk kez yapay zeka destekli bazı askeri teknolojileri kullanması, otonom silahların savaşlardaki rolüne ilişkin korkuları artırdı.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre, İsrail ordusu, sözcü Daniel Hagari’nin İsrail kuvvetlerinin ‘aynı anda hem yer üstünde, hem de yer altında’ faaliyet gösterdiğini söylemesiyle, yeni teknolojinin ne için kullanıldığına dair ipuçları verdi.
Üst düzey bir savunma yetkilisi AFP’ye, bu teknolojinin SİHA’ları imha etmek ve Hamas’ın Gazze’deki geniş tünel ağının haritasını çıkarmak için kullanıldığını söyledi.
Yapay zeka destekli nişangahlar ve robotik İHA’lar da dahil olmak üzere bu yeni savunma teknolojileri, normalde zorlu olan bir dönemde, İsrail’in teknoloji endüstrisi için parlak bir nokta oluşturuyor.
Teknoloji sektörü 2022’de gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 18’ini oluşturuyordu, ancak Gazze’deki savaş, işgücünün tahminen yüzde sekizinin savaşa çağrılmasıyla ortalığı kasıp kavurdu.
Gazze bu teknolojiler için test alanı oldu
İsrail merkezli bir teknoloji merkezi olan Startup Nation Central’ın Genel Müdürü Avi Hasson konuya ilişkin şunları söyledi;
“Genel olarak Gazze’deki savaş tehditler sunuyor, ancak aynı zamanda sahada gelişen teknolojileri test etme fırsatları da sağlıyor. Hem savaş alanında, hem de hastanelerde daha önce kullanılmayan teknolojiler var.”
Hukuki açıdan endişe
Ancak bu teknolojiler, özellikle kuşatma altındaki Gazze’deki siviller arasında yaşanan yüksek ölüm oranları göz önüne alındığında, insan hakları örgütleri için endişe yaratıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden (HRW) silah uzmanı Mary Wareham, AFP’ye verdiği demeçte, artan sivil ölü sayısının, yeni savunma teknolojisi türlerinin kullanımı konusunda çok daha fazla denetime ihtiyaç duyulduğunu gösterdiğini söyledi.
Wareham, “Ölüm ve acı açısından olabilecek en kötü durumla karşı karşıyayız. Bunun bir kısmı yeni teknolojiden kaynaklanıyor” dedi.
Aralık ayında 150’den fazla ülke, ‘yapay zeka ve otonom silah sistemleri’ de dahil olmak üzere, yeni askeri teknolojideki ‘ciddi zorlukları ve endişeleri’ tanımlayan bir Birleşmiş Milletler (BM) kararına destek verdi.
İsrail’in verilerine göre, Hamas 7 Ekim’de İsrail’e benzeri görülmemiş bir saldırı başlattı ve bu saldırıda çoğu sivil yaklaşık bin 160 kişinin ölümüyle sonuçlandı.
Hamas ayrıca yaklaşık 250 kişiyi rehin alarak Gazze’ye götürdü.
İsrail, öldürüldüğüne inanılanlar (en az 29) da dahil olmak üzere Gazze’de yaklaşık 132 kişinin kaldığını düşünüyor.
Hamas’a bağlı Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’na göre, İsrail’in saldırıları sonucu çoğu çocuk ve olmak üzere şu ana kadar 27 bin 940 kişi öldü.
SİHA savaşları
Savaş, havadan saldırıları daha kolay ve daha ucuz hale getiren SİHA’ların yaygın kullanımına tanık oluyor.
Hamas, 7 Ekim’deki saldırısında da askeri araçlara karşı SİHA kullanırken, İsrail ise SİHA’ları vurmak için yeni teknolojiye yöneldi.
İsrail ordusu, ilk olarak Tel Aviv merkezli startup Smart Shooter şirketi tarafından üretilen, tüfek ve makineli tüfek gibi silahlara takılan yapay zeka destekli optik görüş sistemini kullandı.
İsrailli üst düzey savunma yetkilisi AFP’ye şunları söyledi;
Bu, askerlerimizin SİHA’ları engellemesine yardımcı oluyor, çünkü Hamas çok sayıda SİHA kullanıyor. Bu teknoloji her normal askeri, hatta kör bir askeri bile keskin nişancı yapar.
SİHA’ları etkisiz hale getirmeye yönelik başka bir sistem de, orduya ait bir İHA ile, düşman SİHA’sını etkisiz hale getirmek için etrafına bir ağ atılmasını içeriyor.
Smart Shooter
Wall Street Journal gazetesinde geçen ay yer alan habere göre, İsrail’in ana müttefiki ve her yıl milyarlarca dolarlık askeri yardım sağlayan ABD, Smart Shooter’ın optik nişangahlarını kullanarak, SİHA’ları vurmak için kendi askerlerini eğitti.
Gazze’deki tünel ağının derinliklerinin araştırılması, çok sayıda tünelin keşfedildiğini ve patlatıldığını açıklayan İsrail ordusu için temel bir zorluk teşkil ediyor.
Hamas’ın askeri kanadı olan İzzeddin El Kassam Tugayları, tünel girişlerinin havaya uçurulduğunu ve İsrail askerlerine pusu kurulduğunu periyodik olarak duyurmaya devam ediyor.
İsrail, Hamas üyelerinin, rehineleri tuttukları tünellerde saklandığını vurguluyor.
İsrail ordusu, 500 kilometreye varan bu tünellerin haritasını çıkarmak için yapay zekayı kullanarak insanları tespit etmeyi öğrenen ve yer altında çalışabilen İHA’lara yöneldi.
Üst düzey İsrailli savunma yetkilisi, bu teknolojilerin Gazze’de tünellere girmek için ve buraları incelemek için kullanıldığını sözlerine ekledi.
Kaynak: Sakul Avsat
