Merak Edilenler: Kargu-2 İle Gündeme Oturan “Otonom” Teknolojisi Nedir? Savunma Sanayisine Etkileri ve Beklentiler

İnsan hayatını kolaylaştırmak üzere tasarlanan otonom sistemlerin küresel çapta yaygınlaşması, kısa zamanda tüm dünyayı etkisi altına alacak teknolojik sıçramalara ortam hazırlamıştır. Peki “otonom” kavramı tam olarak ne ifade etmektedir ve savunma sanayiinde otonom teknolojilerden nasıl yararlanılmaktadır?

Otonom nedir sorusunu, bir sistemin insan müdahalesi olmaksızın kendini yönetebilmesi ve kendi kendine hareket edebilmesi olarak ifade etmek mümkün. “Otonom” kelimesinin kökü ise Fransızca kendini yönetmek anlamına gelen “autonomie”dir.

Karar verme mekanizmalarının gelişmiş olması nedeniyle otonom sistemler hareket esnasında herhangi bir komutaya ihtiyaç duymamaktadır. Buna ek olarak bulundukları ortamın çevre koşullarına hızlıca olabilmeleri ve çevrelerinde bulunan diğer sistemlerle etkileşim içinde olmaları otonom teknolojilerin en önemli yönleri arasında yer almaktadır.

4. Sanayi Devrimi olarak da bilinen Endüstri 4.0’ın belirleyici unsurlarından biri olan otonom teknolojilerinin kendini her geçen gün hızla geliştirdiği bilinen bir gerçektir.

Günümüzün en çok merak edilen çalışma alanlarından biri olan otonom sistemlerin temelini her ne kadar otomotiv sektöründe yaşanan gelişmeler oluşturmuş olsa da bugün, gelişen yapay zeka teknolojilerinin de etkisiyle otonom sistemler çok daha geniş bir alanda çalışmalarını sürdürmektedir.

Sivil ve askeri alanda ise otonom sistemler en çok denizcilik ve havacılık sektöründe ivme kazanmıştır.

Günümüzde küresel dünya siyasetinde söz sahibi olmak isteyen ülkelerin otonom teknolojilerinin geliştirilmesi için bu konuda çalışan kişileri destekleyerek gerekli ortamı sağlaması hayati önem taşımaktadır.

Otononom nedir sorusunu yanıtladıktan sonra dilerseniz otonom teknolojilerin faydalarına da kısaca değinelim.

Otonom Teknolojilerin Sağladığı Faydalar Nelerdir?

Sürücüsüz otomobillerden uzay ve füzelere kadar çok geniş bir üretim alanına sahip olan otonom teknolojilerin doğru kullanıldığı takdirde insan hayatını olumlu biçimde etkileyeceği kabul edilebilir bir gerçektir. Peki otonom sistemler hangi özellikleri ile sivil ve askeri alanlara katkı sağlayabilir?

Tasarruf Sağlar

Otonom teknolojilerin sağladığı en temel faydalardan bir tanesi kullanıldığı alanda zamandan ve enerjiden tasarruf etme imkanı sunmasıdır. Örneğin, otomotiv sektöründe yararlanılan otonom teknolojiler ile aracın rota seçimi yapılarak en kısa yolun tercih edilmesiyle birlikte hem zamandan hem de uzun yolda harcanacak enerjiden tasarruf sağlanabilmektedir.

Kendi Kendine Karar Verebilir

Otonom teknolojilerin başarıya ulaşmasının en önemli nedeni belki de kendi kararlarını verebilmeleri sayılabilir. Yapay zeka destekli otonom sistemler, bulundukları çevre koşullarına çok kısa sürede uyum sağlayabilirler. Buna ek olarak sahip oldukları sensör teknolojileri ve yapay zeka algoritmaları sayesinde bulundukları ortama uygun olarak kontrolü ellerinde tutmakta ve hangi görevi seçeceklerine kendileri karar verebilmektedir.

Otonom teknolojilerin sahip oldukları karar verme mekanizması görevlerini en başarılı şekilde yerine getirmelerine uygun olarak tasarlanmaktadır.

Tehlikeli Görevler Üstlenebilir

Otonom teknolojilerin sağlamış olduğu bir diğer fayda ise insanlar adına tehlike arz edebilecek riskli görevleri başarıyla tamamlayabilmeleridir. Bu özellik, otonom teknolojilerin son yıllarda savunma ve havacılık sanayiinde kullanımının bu denli artmasının temel nedenlerinden biri sayılabilir.

Veri iletişiminin kısıtlı olduğu muharebe sahalarında, mayın imhası gibi riskli görevlerde ya da nesne takibi ve teşhisi yapılması gereken tehlikeli alanlarda yapay zeka ile desteklenmiş otonom teknolojilerden faydalanılabilir.

Elbette ki otonom teknolojilerin avantajları sadece bu maddelerle sınırlandırılamayacak kadar çoktur.

Günümüzde kendisine otomotivden sağlığa, eğitimden üretime kadar çok geniş bir çalışma sahası edinen otonom teknolojiler, yalnızca sivil alanda değil askeri ve savunma alanlarında da uygulamalarını başarıyla gerçekleştirmektedir.

Savunma Sanayiinde Otonom Teknolojilerin Kullanımı

Son yıllarda yaşanan teknolojik yenilikler, küresel dünyada meydana gelen askeri gelişmeleri ve buna bağlı olarak ülkelerin savunma sanayiilerini de etkilemiştir. Yapay zeka ve otonom sistemlerine yapılan yatırımlar ve buna bağlı olarak elde edilen başarılarla birlikte pek çok ülke insansız sistemlerin sağladığı avantajlar hakkında bilgi edinmiştir.

Savunma sanayiinde faaliyetlerini hız kesmeden sürdüren otonom teknolojilerin kullanımının yakın gelecekte çok daha fazla olacağı ise öngörülebilen bir gerçek. Bu alanda stratejik ya da taarruz amaçlı olarak kullanımına başvurulan otonom teknolojilerin, önümüzdeki süreçte dijital birlikler haline geleceğine inanılmaktadır.

Bu konuda sürü İHA teknolojileri ve sistemleri Türkiye dahil bir çok ülke tarafından kullanılmaya başlanmıştır.

Ülkemizde İHA olarak da bilinen İnsansız Hava Araçları, yüksek AR-GE yatırımlarının yapıldığı otonom sistemlerden biri olarak kabul edilmektedir. Kendi kendilerine karar verebilme ve hareket edebilme yetenekleri sayesinde yakın gelecekte İHA’ların sürü halinde hava sahalarında daha çok yer alacağı düşünülmektedir.

Bu doğrultuda temel amaç ise elbette ki insan hayatını tehlikeye atmadan askeri arenada başarılı sonuçlar elde etmektir.

Savunma sanayiinde geleceğin harekat ortamını oluşturacak olan otonom teknolojiler, harekatın yönetilmesi için gerekli olan komuta kontrol sisteminin vermiş olduğu plan ve emirleri eksiksiz olarak yerine getirilebilecek yapıda tasarlanmaktadır.

Savunma sanayiinde otonom teknolojiler sayesinde hatanın en aza indirgendiği çok daha başarılı projeler gerçekleştirilebilir ve bu durum ülkelerin dış politikalarını etkileyeceği gibi devletler arası rekabetin artmasına da ortam hazırlayabilir.

Sonuç olarak otonom sistemlerin ilerleyen süreçte savunma sanayisinde daha da etkin olarak görev alacaklarını öngörmek mümkün. Bu teknolojilerin nasıl gelişeceği ve daha başka nasıl katkılar sağlayacağı ise merak konusu olmaya devam edecek gibi görünüyor.