Belarus’ta yayınlanan yeni anayasa değişikliklerine ilişkin taslak belge, Minsk’in topraklarında nükleer silah konuşlandırılmasına izin verebileceği yorumlarını beraberinde getirdi.
Belarus anayasasında yapılması önerilen değişikliklerin yer aldığı taslak belge, dün kamuoyunda tartışılmak üzere yayınlandı. NATO’nun Belarus’a yönelik tutumu nedeniyle gündeme gelen ‘nükleer silah’ konusu, yeni anayasa tartışmalarıyla yeniden alevlendi.
Belarus’ta 2004 yılında revize edilen anayasada, “Belarus, topraklarını nükleer silahlardan arındırılmış bölge yapmayı ve devletin tarafsız olmasını sağlamayı amaçlar” ifadesi yer alırken, yeni taslak belgede bu ifadenin yerine “Belarus’un kendi topraklarından diğer devletlere yönelik askeri saldırı dışlanıyor” maddesine yer verildi.
Önerilen bu değişiklik, Belarus’un topraklarına nükleer silah yerleştirilmesine izin verebileceği şeklinde yorumlandı.
Lukaşenko, 2035’e kadar koltukta oturmaya devam edebilir
Anayasada yapılması önerilen değişiklikler, Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun 2035 yılına kadar görevde kalmasına imkan sağlayabilir.
Nitekim, “Aynı kişi en fazla iki dönem devlet başkanı olabilecek” ve “Devlet başkanlığı dönemlerinin sayısındaki sınırlama, yeni seçilen Devlet Başkanının göreve başlamasından sonra yürürlüğe girecek” maddeleri, 2025 yılında görev süresi dolacak Lukaşenko’nun 27 yılı aşkın bir süredir oturduğu koltukta 10 yıl daha oturmasının önünü açabilir.
Anayasa revizyonları ile ilgili referandumun en geç 2022’nin şubat ayına kadar yapılması gerekecek, halk oylamasından önce ise yeni anayasa kamuoyunda tartışılacak.
Anayasa reformu süreci, Lukaşenko tarafından birçok kez ülkenin en üst pozisyonundan istifa edeceğinin habercisi olarak sunulmuştu. Lukaşenko’ya göre, bu görev bilinmeyen bir devlet başkanına verilemez, zira bu bir felakete yol açar.
Lukaşenko hayatını kaybederse, yönetim Belarus Güvenlik Konseyi’ne geçecek
Daha önce Lukaşenko, hayatını kaybetmesi halinde yönetim yetkilerinin Belarus Güvenlik Konseyi’ne devrini öngören kararnameyi imzalamıştı.
Kararnameye göre Lukaşenko’nun bir suikast, terör eylemi, dış saldırganlık ve diğer şiddet eylemleri sonucunda hayatını kaybetmesi halinde ülkede derhal olağanüstü hal veya sıkı yönetim ilan edilecek ve resmi kurumlar ile yetkililer Güvenlik Konseyi’nin alacağı kararlara göre hareket edecek. Güvenlik Konseyi’nin alacağı kararlar herkes için bağlayıcı olacak ve koşulsuz olarak yerine getirilecek. Kararlar, Güvenlik Konseyi’nde yapılacak gizli oylamada oy çokluğuyla ancak üyelerin en az üçte ikisinin oyuyla alınacak.
Güvenlik Konseyi’ne başkanlık edecek başbakan, resmi kurumların ve diğer kuruluşların yöneticilerinin, diğer yetkililerin kararları uygulamaması halinde onları görevde alabilecek ve başkalarını atayabilecek.
Stolteberg ve Lukaşenko’dan ‘nükleer silah restleşmesi’
Aralık başında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Almanya’nın nükleer silahtan vazgeçmesi durumunda bu silahları Almanya’nın doğusundakiler de dahil diğer Avrupa ülkelerine yerleştirebileceklerini söylemişti.
Stoltenberg’e yanıt veren Aleksandr Lukaşenko da, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra ülkede kalan binlerce nükleer başlığın Rusya’ya tahliye edildiğini anımsatarak “Bu durumda, Putin’e nükleer silahları Belarus’a iade etmesini önereceğim” ifadesini kullanmıştı.
Bunun üzerine geri adım atan Stoltenberg, İttifak’ın Almanya’daki nükleer silahları başka ülkelere konuşlandırma planı olmadığını belirtmişti.
