Afrika liderleri, İstanbul’daki ‘Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’nin ardından ülkelerine dönmeye ve akabinde de ilk yankıları gelmeye başladı. Afrika’daki en kritik, zengin ve kalabalık ülkelerden biri olan Nijerya Cumhurbaşkanı Buhari’nin Kıdemli Medya ve Halkla İlişkiler Uzmanı Garba Shehu, İstanbul’daki zirvede alınan kararları ve yakın gelecekte olacakları, ‘Cumhurbaşkanı Buhari’nin Efsanevi Türkiye Ziyareti’ başlıklı yazılı açıklamasında bildirdi. İşte Nijerya’nın ‘İstanbul zirvesi bildirisi’nin tam çevirisi:
-Nijerya merkezli The Sun gazetesinde yayımlanan hükümet bildirisinin çevirisi M5 tarafından yapılmıştır.
Cumhurbaşkanı Buhari’nin 16-19 Aralık tarihlerinde Türkiye’ye yaptığı ziyaretin amacı, 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’ne çekici bir tema ile katılmaktı: “Ortak Kalkınma ve Refah için Gelişmiş Ortaklık”.
TÜRKİYE KAZAN-KAZAN İLİŞKİSİNDE CİDDİ
Ulusal stratejimiz, zirvenin tüm liderler için iyi sonuçlanacağına dair güçlü bir iyimserliğe dayanarak yola çıkmadan önce belirlenmişti. Zira Türkiye, Afrika ile kazan-kazan ilişkisi içinde çalışmak konusunda ciddi.
‘TÜRKİYE, AFRİKA’DA BİRÇOK YÖNDEN ÖNEMLİ BİR OYUNCU’
Henüz AB üyesi olarak kabul edilmemesine rağmen, Afrika’da birçok yönden önemli bir oyuncu ve bir NATO üyesi. Türkiye’nin Ortadoğu’da da güçlü bağları var. Asya’da Çin, Japonya, Güney Kore ve diğerleriyle sert bir rekabet halinde.
‘DİSİPLİN, MİLLİ SEFERBERLİK VE KARARLILIKLA BUGÜNLERE GELDİLER’
Ama bakın nasıl bir disiplin, milli seferberlik ve kararlılık Türkiye’yi bugünlere getirdi. Bu yüzden Afrika onlar için dayanışma alanı ve pazar için iyi bir şans gibi görünebilir.
Afrika’daki bizler için, büyük ülkelerin her zaman tam anlamıyla yardımcı olmadıkları şüphesiz. Bazı durumlarda, örneğin COVID-19 aşısında olduğu gibi, bizi nasıl yok saydıklarını gördük.
‘TÜRKİYE’NİN AFRİKA TARAFINDAN KUCAKLANMASI MANTIKLI’
Dolayısıyla, ülkenin ekonomik ve ulusal kalkınma arayışında büyük ekonomilerle olma sürecini terk ettiği ve kendi başına dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi haline geldiği düşünülürse, gerçekten de Türkiye’nin Afrika tarafından kucaklanması mantıklı bir yol.
ERDOĞAN FARK YARATTI
Türkiye ile Afrika arasındaki yıllık ticaret 2003 yılında 5,5 milyar ABD doları iken bugün 26 milyar ABD dolarına yükselmiştir. Erdoğan liderliğinde ülke, Afrika’daki varlığını 12 büyükelçilikten 42’ye çıkardı. Türk Hava Yolları, 30 Afrika ülkesinde 50 noktaya uçuyor.
‘TÜRKİYE, AFRİKA’YA BİR DÜNYA LİDERİ OLARAK GELDİ’
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ülkesini bir “Afro-Avrupa-Asya devleti” olarak tanımladı ve Somali’yi ziyaret eden ilk Afrikalı olmayan Devlet Başkanı olarak tarihe geçti. Türkiye, Afrika’ya bir dünya gücü olarak geldi. Pek çok alanda kısa sürede ilerlediler.
Türkiye’ye giderken Cumhurbaşkanı ve ekibinin pozisyonu şuydu: ‘Çok taraflı bir süreç üzerinden ortaklık yaratılırsa bu işimize yarar.’ Heyetteki altı bakanın tamamı, aramızdaki iyi ikili ilişkileri derinleştirmek için ilgili mevkidaşlarıyla karşılıklı görüşmelerde bulundu. Nijerya’nın kurduğu ortaklıklar için ortaklar aramak ve arkadaş kazanmak için oraya gittik.
HER ŞEY ERDOĞAN’IN EKİM’DEKİ ZİYARETİYLE BAŞLADI
Ekim ayında Türkiye lideri Erdoğan buraya geldiğinde, o ve Cumhurbaşkanı Buhari iki ülkeye siyasi danışma, enerji, hidrokarbon, madencilik, gençler, vergilendirme reformları gibi şeyler içeren çeşitli konularda üç mutabakat zaptı ve dört de anlaşma imzaladı.
Bu etkileşimin başlangıç noktası, iki lider -Cumhurbaşkanı Muhammedu Buhari ile Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki görüşmeydi. Bu toplantının arkadaşça üslubu, Cumhurbaşkanı Buhari’ye eşlik eden yetkililer tarafından da paylaşıldı: Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı, Ulusal Güvenlik Danışmanı ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı Genel Müdürü.
Ve her açıdan, toplantı tüm beklentileri karşıladı: Türkiye lideri Erdoğan, buradaki isyancılar ve Nijerya’nın karşı karşıya olduğu diğer güvenlik sorunlarıyla mücadelede Cumhurbaşkanı Buhari ile çalışmayı kabul etti.
‘TÜRK SAVUNMA SANAYİSİ TEKNOLOJİK OLARAK ÇOK GELİŞMİŞ’
Bu gelişmeler birçok yönden önemlidir. Türkiye bugün sadece modern bir savunma sanayisine sahip değil, aynı zamanda teknolojik olarak da çok ileri bir savunma sanayisine sahip. DAEŞ’e karşı Suriye ve Irak’a ve hatta Libya’ya yaptıkları müdahaleler, onlara büyük saygı duyulmasını sağladı.
TÜRKİYE, KARABAĞ SAVAŞINDA OYUNUN KURALLARINI DEĞİŞTİRDİ
Ermenistan’a karşı savaşında Türkiye’nin Azerbaycan’ın yanında operasyonlar düzenlediklerken, özellikle de etkileyici SİHA teknolojisini kullanması, oyunun kurallarını değiştiren şey oldu.
Türk teknolojisi, ister insansız hava araçları olsun, ister Nijerya’daki askeri askeri ürünlerin tedariki veya üretimi yoluyla olsun, ülkemizi teröristlerden ve adam kaçıran haydutların tehdidinden kurtarma sürecini ve çabalarını kesinlikle hızlandıracaktır.
‘TÜRKİYE, TERÖR VE HAYDUTLUKLA MÜCADELEDE ÇOK TECRÜBELİ’
Terör ve haydutlukla mücadelede sahip oldukları geniş deneyim ve teknolojideki ilerlemelerden, bize verecekleri çok şey var ve Türkiye, bu desteği bize vereceklerinin teminatını verdi.
İstanbul’daki liderler toplantısından hareketle, savunma ve güvenlik kurumlarımızın başkanları, Türk mevkidaşlarıyla uzun vadeli temaslar kuruldu. Görüşmelerin, Nijerya’nın güvenlik ve terör sorununu aşmak için neye ihtiyacı olduğunu tam olarak yansıtması zaman aldı.
Bu konu, herkesin yaptığı bir şey olan, ‘terör ve suçla mücadele için teknolojinin kullanımı’ etrafında dönüyordu ve neden Nijerya da teknolojiyi kullanmasın?
‘OCAK AYINDA TÜRK SAVUNMA HEYETİ NİJERYA’YA GELECEK’
2022 Ocak ayına girerken, Türk savunma sanayisinden bir ekibin, askeri teçhizat ve silah tedariği konusundaki tartışmaları ilerletmek için Nijerya’ya gelmesi bekleniyor.
EN BÜYÜK SORUNDU: FETÖ KONUSUNDA ANLAŞILMASI BÜYÜK KAZANIM
Ulusal güvenlik gelişmeleri aynı zamanda bir Türk açısına da sahip ve her iki ülkenin de Türkler ve Nijeryalılar için bir güvenlik tehdidi olarak algıladığı FETÖ hakkında ortak bir görüşe sahip olması kazanımlardan biri haline geldi.
Bu konu, başarısız bir darbe ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik suikast girişimiyle bağlantılı bir figür ile bağlantılı bazı Türk yatırımları, okulları ve hastaneleriyle ilgili.
Bu, iki ulusun liderleri arasındaki güvene dayalı güçlü dostluk bağına rağmen, Nijerya – Türkiye ilişkilerini baltalama potansiyeline sahipti, kritik fakat konuşulmayan bir konu olarak hep var olmuştu. Ancak bu kez FETÖ konusunda da güçlü bir ortak zemine ve anlayışa ulaşıldığı görülüyor.
NİJERYA, TÜRKİYE GİBİ DOST BİR DEVLETİN BALTALANMASINA İZİN VERMEYECEK
Nijerya hükümeti, topraklarımızın hiçbir bölümünün Türkiye gibi dost bir devleti baltalamak için kullanılmasına izin vermeyecektir. Sıkı Merkez Bankası ve Mali İstihbarat Birimimizin yönetim yapısı ve yönetimi altında, söz konusu yatırımlardan elde edilen para, yıkıcı faaliyetleri finanse etmek için hiçbir yere taşınamaz.
Yabancı yatırımın korunması kutsal olmakla birlikte, hükümet açıkça çıkarların, birey veya grubun iki ulus arasındaki çok sıcak ve samimi ilişkiyi baltalamasına izin vermeyecektir.
ALTYAPI YATIRIMCILARIMIZI TÜRKiYE İLE ÇEŞİTLENDİRMEMİZ ÖNEMLİ
Türkiye, Cumhurbaşkanı, altyapı konusunda çok şey başardı. Türkiye birçok ülkede ağır sermaye projelerinde gerçek kapasite göstermiştir ve bunun bize bir avantajı daha var.
Şimdi olduğu gibi, altyapı için tek bir ülkeye güveniyoruz ve Türkiye’nin çeşitlendirmemize yardımcı olması gerekiyor.
Bu ikili görüşmelerden, Abuja’da büyük bir otel ve konferans merkezi projesi önerisi de dahil olmak üzere eğitim, sağlık ve eğlence projelerinin kurulması için temel atıldı.
TÜRKİYE, ÜLKEMİZE OTEL, OKUL, KONFERANS MERKEZİ VE HASTANE YAPACAK
Çok uzak olmayan bir gelecekte, Federal Başkent Bölgesi yönetimi, dünyaca ünlü Maarif Vakfı da dahil olmak üzere Türk yatırımcılardan oluşan ekibi, beş yıldızlı bir otel ve konferans merkezi, okullar ve birinci sınıf bir hastane kurulması için kesin yerleri belirlemek üzere kabul edecek.
‘ERDOĞAN, BUHARİ’Yİ ÖZEL OLARAK DAVET ETTİ’
Son olarak, şunu söylemek önemlidir ki, Cumhurbaşkanı Buhari, Türkiye liderinin özel isteği üzerine Türkiye’deydi.
Beklendiği gibi, Başkan Buhari kendisine İstanbul’da verilen konuşma hakkını iyi bir etki için kullandı ve Afrika’ya terörle mücadelede desteğin artırılması, kıtada aşı eşitliği, üretim ve iklim değişikliğinin etkilerini ele almak için ortak çaba gösterilmesi çağrısında bulundu.
‘GERÇEKLEŞTİRMEYE DEĞER BİR ZİYARETTİ’
Nijerya heyeti, bunun gerçekten de gerçekleştirmeye değer bir ziyaret olduğunu söyleyerek ve yüksek bir beklentiyle Nijerya’ya döndü.
Kaynak: M5
Çeviri: Cengiz Büyükuncu
