Avrupa’daki NATO üyeleri, ABD’nin kıtadaki askeri varlığını azaltacağı beklentisiyle olası bir çekilme senaryosuna karşı savunma planlarını gözden geçirmeye başladı.
Diplomatik kaynaklara göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci döneminde Avrupa’daki yaklaşık 80 bin kişilik Amerikan askerî varlığını azaltarak Orta Doğu ve Asya-Pasifik bölgelerine kaydırması bekleniyor. Euractive’in haberine göre NATO içinde görev yapan üst düzey bir diplomat, “Artık mesele asker çekilmesinin olup olmayacağı değil, bunun ne kadar düzenli yapılabileceğidir” değerlendirmesinde bulundu.
Savunma planları yeniden masada
NATO, geçtiğimiz yıl muhtemel bir saldırıya verilecek tepkiyi belirleyen savunma planlarını güncellemişti. Ancak bu planlar, büyük ölçüde Amerikan hava gücüne, ağır silah sistemlerine ve lojistik altyapıya dayanıyor. ABD’nin olası çekilmesi özellikle NATO’nun doğu kanadındaki ülkelerde kaygı yaratırken, bu ülkeler ittifak içindeki yük paylaşımını hızla yeniden düzenlemeyi gündeme taşıdı.
İttifak üyesi bazı ülkeler, NATO’nun mevcut savunma planlarını daha erken gözden geçirmesi ve olası ABD boşluğunun nasıl doldurulacağını şimdiden planlaması gerektiğini savunuyor.
Almanya ve İtalya’daki üsler kritik noktada
ABD’nin Almanya ve İtalya’daki üslerinin geleceği de belirsizliğini koruyor. Bu üsler, NATO’nun ileri konuşlandırma stratejisinin merkezinde yer alıyor. Bölgedeki savunma yetkilileri, Avrupalı müttefiklerin kararlı olduğunu ancak ABD’nin gelişmiş kabiliyetlerini – özellikle hava gücü, uydu sistemleri ve ileri lojistik altyapısını – kısa vadede ikame etmenin zor olduğunu belirtiyor.
Biden dönemi takviyesi tersine çevriliyor
Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya başlattığı saldırının ardından, dönemin ABD Başkanı Joe Biden Avrupa’ya 20 bin ilave asker göndererek toplam sayıyı 80 bine çıkarmıştı. Bu sayı, Soğuk Savaş dönemindeki 400 bin askere kıyasla düşük olsa da, önceki yıllardaki kademeli çekilmenin ardından önemli bir artış olarak değerlendirilmişti.
Trump’ın göreve yeniden gelmesiyle birlikte Avrupa başkentlerinde 10 ila 20 bin ABD askerinin çekilmesi senaryoları konuşuluyor.
Washington’dan henüz net sinyal yok
ABD’nin NATO Daimi Temsilcisi Matthew Whitaker, savunma bakanlığının Avrupa’daki konuşlanma stratejisine dair iç değerlendirmesinin yaz sonu veya sonbahar başında tamamlanmasının beklendiğini açıkladı. Whitaker, olası değişikliklerin “NATO müttefikleriyle tam eşgüdüm içinde yapılacağını” belirtti.
Ancak birçok Avrupalı diplomat, Beyaz Saray’dan henüz resmi bir bilgilendirme yapılmadığını ve bu durumun belirsizlik yarattığını ifade etti. Trump yönetimine yakın bazı isimlerin “sürpriz olmayacak” mesajı verdiği aktarılsa da, savunma planlamacıları olası ani kararlar konusunda temkinli.
“Yatırım planlarını hızlandırın” çağrısı
Birleşik Krallık Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü’nden (RUSI) Oana Lungescu, NATO Zirvesi’nin bu konuda Washington’la daha koordineli bir yaklaşımın zemininin atılması açısından kritik önemde olduğunu vurguladı. Lungescu, “Avrupalı müttefikler, ABD çekilmeden önce oluşabilecek boşluğu kendi imkanlarıyla nasıl doldurabileceklerine odaklanmalı” dedi.
Hollanda Başbakanı ve NATO Genel Sekreter adayı Mark Rutte ise Avrupalı liderlere daha yapıcı bir tutum benimsemeleri çağrısında bulunarak, “Endişelenmeyi bırakın, yatırım planlarını hayata geçirin ve Ukrayna’ya desteği sürdürün” mesajı verdi.
ABD’den gelen dolaylı işaretler
Trump yönetiminin NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanlığı’na (SACEUR) geleneksel olarak bir Amerikalı olan Korgeneral Alexus G. Grynkewich’i aday göstermesi, ABD’nin ittifaka bağlılığını sürdürdüğüne dair sembolik bir mesaj olarak yorumlandı. Ancak aynı dönemde ABD’nin Afrika’dan kademeli çekilmesi ve müttefik ülkelere yönelik yardımların azaltılması, Avrupa’daki senaryoların ciddiyetini artırıyor.
Uzmanlar, ABD’nin Asya-Pasifik ve Orta Doğu’ya askeri yöneliminin, Avrupa’daki konuşlanmayı doğrudan etkileyeceğini ve NATO’nun savunma dengelerini yeniden kurma zorunluluğu doğurabileceğini belirtiyor.
Kaynak: M5 / Euractive
