Belarus’un hem jeopolitik konumu hem de bölgesel avantajları Rusya için önem arz ediyor. Minsk ise ekonomi ve enerji alanında büyük ölçüde Moskova’ya bağımlı.
Belarus ekonomisinde petrol endrüstrisi büyük yer tutuyor ve Lukaşenko yönetimi, Rusya’dan ucuza ithal ettiği petrolü işleyerek başka ülkelere satıyor. Mevcut şartlar iki ülkenin birbiriyle iyi ilişkiler kurmasına yol açıyor. İki ülke arasındaki iş birliği Rusya-Ukrayna savaşının ardından daha da artıyor.
Belarus ya da bir diğer adıyla Beyaz Rusya, Moskova’nın Doğu Avrupa’daki tek müttefiki konumunda.
24 Şubat’ta Rusya, Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesine operasyon başlattığını açıklamıştı. Ukrayna Devlet Sınır Muhafızları tarafından yapılan açıklamada ise Ukrayna’nın, Rusya ve Belarus sınırı tarafından Rusya’nın saldırısına uğradığı belirtilmişti.
Rusya’nın askeri harekatında kilit bir rol üstlenen Belarus, hem konumu hem de bölgesel avantajları nedeniyle Kiev’e yönelik saldırıların merkezinde bulunuyor.
Belarus üç NATO ülkesi ile (Polonya, Litvanya ve Letonya) sınır paylaşıyor. Bu üç ülke aynı zamanda Avrupa Birliği’ne üye. Bu durum, Rusya’nın Batı ile olan savaşında Belarus’u önemli bir konuma getiriyor. Belarus’un aynı zamanda Ukrayna’ya da sınırı bulunuyor. Belarus sınırı, Ukrayna’nın başkenti Kiev’den yalnızca 225 km uzaklıkta yer alıyor.
Rusya’nın da Belarus için önemi büyük. Minsk, ekonomi ve enerji alanında büyük ölçüde Moskova’ya bağımlı. Belarus ekonomisinde petrol endrüstrisi büyük yer tutuyor ve Minsk, Rusya’dan ucuza ithal ettiği petrolü işleyerek başka ülkelere satıyor.
Minsk yönetimi ayrıca Polonya, Litvanya ve Ukrayna’yı, Belaruslu radikalleri “sabotaj, terörist saldırılar gerçekleştirmek ve ülkede askeri bir isyan örgütlemek üzere” eğitmekle suçluyor. Belarus’un Avrupa Birliği ve NATO ülkeleri ile yaşadığı sorunlar ise Minsk’i Rusya’ya yakınlaştırıyor. Belarus yönetimi Rusya ile birçok alanda iş birliğini genişletiyor.
Belarus 2002 yılında Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya ve Tacikistan devlet başkanlarının dahil olduğu Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’ne (KGAÖ) kurucu üye olarak katıldı.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, 2020 yılında NATO’nun ülkenin batıdaki sınır bölgelerine asker yığdığını, bu nedenle ülkede güvenliğin sağlanması için KGAÖ’nün desteğine ihtiyaç duyabileceklerini gündeme getirmişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de ihtiyaç olması halinde kolektif askeri ittifaktan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getireceğini ve Belarus’a askeri destek vermeye hazır olduklarını duyurmuştu.
Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte de Lukaşenko yönetiminin Rusya’ya desteği arttı. Hatta Minsk’in Rusya’ya verdiği destek, uluslararası yaptırımların Belarus’a da uygulanmasına yol açtı. Ancak Belarus geri adım atmayarak, Moskova ile birlikte askeri tatbikatlar gerçekleştirmeye devam ediyor.
Bu yılın başından itibaren Rus askerleri Belarus’a konuşlanmaya başlamıştı. Belarus, Rus askerlerinin yapılacak ortak tatbikat için ülkeye geldiğini belirtmişti. Ancak ABD’den yapılan açıklamada, “Belarus’ta konuşlandırılan Rus askerlerinin sayısı normal tatbikat uygulamaları için çok fazla ve bu askerlerin komşu Ukrayna’ya bir saldırıda kullanılması olası” denilmişti.
Rusya Savunma Bakanı Alexander Fomin ise kaç askerin tatbikatta yer alacağını söylememiş ancak Rusya’nın 10 kadar Su-35 savaş uçağı ile bir dizi hava savunma birimini Belarus’a göndereceğini kaydetmişti.
Mayıs ayının sonlarına doğru ise Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Rusya’dan ülkesinin ihtiyacı kadar S-400 hava savunma füze sistemi satın aldıklarını duyurmuştu.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Rusya’nın Nijegorod Bölge Valisi Gleb Nikitin ile Minsk’te yaptığı görüşmede, Moskova’dan silah satın aldıklarını söylemişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile anlaştıklarını kaydeden Lukaşenko, “Rusya’dan ihtiyacımız olan sayıda ’S-400’ve ‘İskender’ satın aldık, ordumuzu silahlandırdık. Artık bu silahlarla ordumuz bambaşka bir ordu oldu” ifadelerini kullanmıştı.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, 10 Eylül’de, Rusya ile ortak bir bölgesel askeri birliğin oluşturulması konusunda anlaşma sağlandığını duyurdu.
15 Ekim’de de Belarus Savunma Bakanlığı, Rusya ile kurulan bölgesel ortak askeri grup kapsamındaki ilk Rus askerlerinin Belarus’a geldiğini bildirdi. Minsk yönetimi 17 Ekim’de, Rusya’dan yeni ortak kuvvetin bir parçası olarak yaklaşık 170 tank, havan topları ve 200 savaş aracı gönderileceğini duyurdu.
VLADİMİR PUTİN ÜÇ YIL SONRA BELARUS’TA
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise üç yıl aradan sonra mevkidaşı Aleksandr Lukaşenko ile görüşmek üzere Belarus’un başkenti Minsk’e gitti.
Vladimir Putin, Belarus’un Rusya için komşu bir ülkeden “fazlası” olduğunu belirterek, “Belarus bizim için sadece on yıllardır karşılıklı çıkarlarımızı göz önünde bulundurduğumuz ve birlikte çalıştığımız iyi bir komşumuz değil, Belarus bizim için kelimenin tam anlamıyla müttefiktir” ifadelerini kullandı.
Putin, “Son zamanlarda güvenlik konularına, uluslararası alanda iş birliğine çok dikkat ettik ve genel olarak ilişkilerimizin gidişatından memnunuz” diye konuştu.
Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko da iki ülke hükümetlerinin birlikte yoğun çalışmalar yürüttüğünü belirterek, “Bunun kanıtı, ticaret hacminin artışı ve önceden iş birliğini engelleyen birçok sorunun çözümüdür” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya ile Belarus’a yönelik çeşitli alanlarda yaptırımların uygulandığına dikkati çeken Lukaşenko, yaptırımların olumsuz etkisini ise ortak adımlar ile aştıklarını söyledi.
Lukaşenko, “Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra yapılan hataların tekrarlanmasını engellemeliyiz. Bu nedenle, hassas ekonomik sorunların çözümü önceliğimizdir” dedi.
Rusya’nın S-400 hava savunma sistemleri ile “İskender” yüksek hassasiyetli füze sistemlerini daha önce Belarus’a sevk ettiğine dikkati çeken Lukaşenko, “S-400 sistemlerini ve en önemlisi İskender sistemini bugün devreye soktuk” ifadelerini kullandı.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukeşenko, Batı’yı Ukrayna’daki savaşı kışkırtmakla suçluyor ve Rusya’yla iş birliğini genişletiyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ise Rusya’yı, “Belarus’u doğrudan bu savaşın içine çekmeye çalışmakla” suçluyor.
Ukraynalı General Sergei Naev “Belarus’ta toplanan birlikler, bizim hazırlıklarımızı da artıracak. Ukrayna ordusu, kendi kuvvetlerimizi ve malzememizi buna göre oluşturacak” diye belirtse de Belarus’taki Rus birliklerinin artması Ukrayna için büyük bir tehdit oluşturuyor.
Kaynak: IntellStrategy
