Tüm dünya uzun zamandır olası bir Rusya-Ukrayna savaşına odaklanmış durumda. Rusya-Ukrayna savaşının çıkması durumunda dış ülkelerin tutumunun ne olacağı merak ediliyor. Peki, Rusya-Ukrayna savaşı çıkarsa, dış ülkelerin tepkisi ne olur? Hangi ülke, kime destek verir? Bu savaş, Batı-Doğu rekabetine dönüşebilir mi?
Rusya ile Ukrayna arasındaki siyasi ve askeri kriz, her geçen gün tırmanıyor. Geçtiğimiz sene yaşanan Donbass olaylarından bu yana iki ülke arasında tansiyon hiç düşmedi. Donbass krizinden sonra Rusya’nın, Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri sevkiyatı sürekli arttı. Donbass, Lugansk ve Donetsk bölgelerindeki ayrılıkçılar ise Kiev hükümetine karşı faaliyetlerini daha da yoğunlaştırdı.
Rusya’nın Ukrayna sınırına yakın bölgelere yönelik yoğun askeri sevkiyatı; ABD ve Batı ülkelerinin uzun zamandır tepkisini çekiyor. ABD ve NATO; Rusya’nın, Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda tüm Doğu Avrupa’yı kontrol altına alacağını düşünüyor. Moskova’nın Ukrayna sınırına on binlerce asker konuşlandırması, ABD ve NATO’nun endişelerinin artmasına yol açıyor.
Rusya ise attığı adımlarla Ukrayna’nın NATO üyeliğinin önüne geçmeye çalışıyor. Karadeniz’de yalnızca 300 kilometrelik bir alana sıkışan Rusya, Romanya ve Bulgaristan gibi ülkelerin ittifaka üye olmasının önüne geçememişti. 2008 yılındaki NATO Zirvesi’nde Gürcistan ve Ukrayna’ya ittifaka üye olma sözü verilmesinin ardından Moskova’nın bölgedeki faaliyetleri yoğunlaştı.
Moskova hükümeti, Kiev ve Tiflis’in ittifaka üye olması durumunda, Karadeniz’in tamamen NATO Gölü haline geleceğini düşünüyor. Bu nedenle ilk olarak Gürcistan’a müdahale eden Rusya, 2014 yılında ise Kırım ve Sivastopol’u ilhak etmişti. Rusya, Kırım’ın ilhakından bu yana ABD ve Batı tarafından yaptırımlara maruz kalsa da; bölgedeki askeri ve siyasi nüfuzunu artırmanın peşinde.
ABD ve NATO’nun; Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya gibi ülkelere yoğun askeri sevkiyatta bulunması, Moskova hükümetini endişelendiriyor. Ukrayna’nın NATO üyeliğinin sık sık gündeme gelmesi ise bölgedeki askeri hareketliliğin artmasına yol açıyor. Kiev’in ittifaka üyeliğini bir ‘kırmızı çizgi’ olarak gören Moskova, bu durumun gerçekleşmemesi için Ukrayna sınırına yoğun bir askeri sevkiyatta bulunuyor.
Geçtiğimiz ay ABD istihbaratı tarafından yayımlanan bir rapor, kısa süre içerisinde tüm dünyada yankı yarattı. Yayımlanan rapora göre, Moskova, 2022 yılının başlarında Ukrayna’yı işgal etmeyi planlıyordu. Söz konusu rapor, Rusya’nın, Ukrayna işgali için askeri faaliyetlerine hız verdiğini dile getiriyordu.
Raporun yayımlanmasının ardından, ABD başta olmak üzere birçok Batı ülkesinden Moskova’ya yönelik tehditler gelmeye başladı. Almanya, İngiltere ve Fransa gibi ülkeler; Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi halinde, ağır bir bedel ödeyeceği yönünde açıklamalarda bulundu. Özellikle İngiltere, Kanada ve ABD gibi ülkelerden, Ukrayna’ya yönelik askeri yardımlar artmaya başladı. Ancak ABD ve Batı ülkeleri, olası bir savaş durumunda, aktif bir şekilde savaşa dahil olmalarının mümkün olmadığını dile getirdi.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞINDA DIŞ ÜLKELERİN TEPKİSİ NE OLUR?
Rusya, Ukrayna’yı işgal etme gibi bir planı olmadığını açıklamıştı. Ancak bölgedeki tansiyon oldukça yüksek. İki taraf arasında bir çatışma yaşanmasına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Rusya-Ukrayna savaşının çıkması durumunda ise dış ülkelerin ne tepki vereceği merakla bekleniyor.
İki taraf arasında savaş çıkması durumunda, ABD ile birlikte tüm Batı ülkelerinin Ukrayna’ya destek vermesi bekleniyor. Kırım’ın ilhakını kabullenemeyen Batı’nın, Ukrayna’nın işgali durumunda çok sert tepki vermesi öngörülüyor. Ukrayna’nın güvenliğini kendi güvenliği için çok kritik gören Avrupa; Kiev’in toprak bütünlüğünün bozulması durumunda, Moskova’nın Batı’ya yöneleceğini düşünüyor.
Her ne kadar ABD ve Batı’nın, Ukrayna’nın yanında durması öngörülse de; savaşa aktif bir şekilde dahil olması beklenmiyor. Ukrayna’nın NATO’ya üye olmaması ve Rusya’nın bölgede askeri üstünlüğü elinde tutması; ABD ve Batı’nın savaşa aktif bir şekilde dahil olmasının önünde en büyük engel. ABD Başkanı Joe Biden da; geçtiğimiz günlerde savaşa girmelerinin mümkün olmadığını açıklamıştı. Batı ülkeleri ise Rusya ile diplomatik temasların devam ettiğini ve sorunları diplomasi ile çözmenin yollarını aradıklarını dile getirmişti.
Rusya-Ukrayna savaşının çıkması durumunda, İran ve Çin gibi ülkelerin, Moskova’nın yanında yer alması bekleniyor. Geçtiğimiz haftalarda İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Moskava’ya gitmiş, buradaki açıklamalarında Rusya’nın yanında olacakları yönünde sinyal vermişti. Başta Suriye olmak üzere bölgedeki birçok meselede Rusya ile birlikte hareket eden İran’ın, Ukrayna ile savaş çıkması durumunda Moskova’ya siyasi olarak destek vermesi öngörülüyor. Çin’in ise aktif bir şekilde savaşa dahil olması beklenmese de; siyasi olarak Moskova’nın yanında yer alması bekleniyor. Bu durum ise olası bir Rusya-Ukrayna savaşının; Doğu-Batı rekabetine dönüşebileceğini gösteriyor.
Türkiye, Donbass’ta tansiyonun yükseldiği geçtiğimiz sene, herhangi bir tarafın yanında yer almadığını dile getirmişti. Türkiye’nin söz konusu tarafsızlık tutumu uzun süre devam etti. Ancak daha sonra Kiev hükümetinin Ankara’dan aldığı TB2 İHA ve SİHA’lar; Moskova’da birtakım rahatsızlıklara yol açtı. Moskova hükümeti, Türkiye ile Ukrayna arasındaki askeri alışverişe tepki göstermeye başladı. Ankara’nın son dönemde verdiği mesajlar, olası bir Rusya-Ukrayna savaşında, NATO ile birlikte hareket edeceğini gösteriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Arnavutluk ziyareti esnasında yaptığı açıklamalar da; Türkiye’nin Ukrayna’yı desteklediğini gözler önüne serdi.
Ancak Ankara’nın Moskova ile ilişkileri de her geçen gün gelişiyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, çok kısa bir süre içerisinde Türkiye’ye gelmesi bekleniyor. Rusya-Ukrayna savaşının çıkması durumunda, Türkiye’nin ara bulucu bir rol üstlenmesi de gündeme gelebilir.
İki taraf arasında savaş çıkması durumunda; İsrail, Hindistan, Pakistan, Azerbaycan ve Körfez ülkelerinin herhangi bir taraf tutması beklenmiyor. Belarus’un ise askeri ve siyasi olarak Moskava hükümetinin yanında yer alacağı öngörülüyor.
Öte yandan Rusya-Ukrayna sınırında bulunan Donetsk bölgesinde, karşılıklı topçu atışının başladığı bildirildi. Bölgedeki tansiyon her geçen gün yükselirken, olası bir savaş durumunda dış ülkelerin ne tepki vereceği ve hangi senaryoların gündeme geleceği merakla bekleniyor.
Kaynak: IntellStrategy
