Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen yıl 24 Şubat’ta başlayan Ukrayna savaşından beri ilk kez Çin’e gitti.
Putin, üçüncüsü düzenlenen Kuşak ve Yol Forumu’na katılmak için bugün başkent Pekin’e vardı. Rus liderin, yarın yapacağı konuşmanın ardından Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’le görüşmesi bekleniyor.
Ziyarette karşılıklı ilişkilerin geliştirilmesinin yanı sıra Ukrayna savaşı ve Gazze’deki çatışmaların da masaya yatırılması öngörülüyor.
İki lider en son martta, Uluslararası Ceza Mahkemesi Putin hakkında yakalama kararı çıkardıktan birkaç gün sonra Moskova’da görüşmüştü.
1 – Ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi
Putin, ziyaret öncesinde Çin devlet televizyonu CCTV’ye verdiği söyleşide, Pekin yönetiminin tarihi İpek Yolu güzergahı üzerinde ticareti canlandırmak amacıyla 2013’te başlattığı Kuşak ve Yol Girişimi’nin “küresel hakimiyet değil işbirliği arzusuyla” faaliyet gösterdiğini söyledi.
Çin’in projesinin Rusya’nın Avrasya Ekonomik Birliği’yle uyum içinde olduğunu belirten Putin, “Burada dayatma ve zorlama yok, fırsat var” ifadelerini kullandı.
Kremlin’den ziyaretle ilgili yapılan açıklamada, Putin ve Şi’nin karşılıklı ekonomik ilişkileri geliştirmek için ortak bir yol haritası oluşturmayı hedeflediği belirtildi.
Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Maxim Reşnetikov, bu yılın ilk yarısında iki ülke arasındaki ticaretin yüzde 30 arttığını, ticaret hacminin de yıl sonuna kadar 200 milyar doları geçeceğini söyledi.
Moskova yönetimi, Çin’in Asya dışındaki en büyük ikinci ticaret ortağı konumunda. Birinci sıradaysa bu yılın ilk 9 ayında yarım trilyonluk ticaret hacmiyle ABD yer alıyor.
2 – Petrol ve doğalgaz projesi
Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters’ın aktardığına göre, Rus enerji devi Gazprom’un CEO’su Aleksey Miller ve Rosneft’in CEO’su İgor Seçin de Çin ziyaretinde Putin’e katılacak. İki firma da Rus devletine ait.
Görüşmede, Sibirya bölgesinden başlayıp Moğolistan’dan geçerek Çin’e uzanan doğalgaz hattı Sibirya’nın Gücü 2’nin inşaatına yönelik araştırmaların ilerletilmesi de planlanıyor. Hattın Çin’e yıllık 50 milyar metreküp doğalgaz taşıyacağı öngörülüyor.
Almanya’daki Carnegie Rusya Avrasya Merkezi’nden Aleksander Gabuev, ABD merkezli haber ajansı AP’ye projenin özellikle Kremlin için önemli olduğunu söyledi.
Ukrayna savaşının ardından Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımlara dikkat çeken Gabuev, şu değerlendirmeyi paylaştı:
“Çin açısından Rusya, ucuz hammadde kaynağı sağlayan, Çin’in küresel sahnedeki girişimlerini destekleyen ve aynı zamanda Çin’in elinde olmayan bazı askeri teknolojilere sahip dost bir komşu. Rusya ise Ukrayna’ya uyguladığı acımasız baskıda Çin’i ekonomik bir can simidi olarak görüyor.”
3 – Silah sanayisi ve nükleer projeler
Çin ve Rusya uzun süredir nükleer enerji alanında işbirliği yapıyor. İki ülke, 2021’de nükleer reaktör inşası için anlaşma imzalamıştı.
Proje kapsamında, Çin’in Ciangsu eyaletindeki Tienvan Nükleer Santrali’nin 7 ve 8 no’lu reaktörleriyle Liaoning eyaletindeki Şudabao Nükleer Santralinin 3 ve 4 no’lu reaktörleri Rusya tarafından inşa edilecek. Rus yapımı üçüncü nesil “VVER-1200” tipi reaktörlerin inşasının 2026 ve 2028’de tamamlanması öngörülüyor.
Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom ve Çin Atom Enerjisi Kurumu da hızlı nötron reaktörleri alanında uzun vadeli işbirliği için bu yıl martta anlaşma imzalamıştı.
Öte yandan Pekin yönetimi, Ukrayna savaşında Rusya’yı kınamamasıyla dikkat çekiyor.
Çin, çatışmaların diplomatik kanallar aracılığıyla çözülmesi gerektiğini bildirirken, ABD ise Pekin yönetimini paravan şirketler üzerinden Rusya’ya silah satmakla suçluyor. Pekin ise iddiaları defalarca reddetti.
4 – Gazze’deki savaş
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Putin ve Şi’nin görüşmesinde Gazze’deki savaşın da değerlendirileceğini söyledi.
Peskov, görüşme planına ilişkin detay paylaşmazken, “sıcak çatışmaların sonlanmasını ve kademeli olarak barış müzakerelerinin yapılmasını istediklerini” belirtti.
Putin savaştan ABD’nin Ortadoğu politikasını sorumlu tutmuştu. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ise “İsrail’in eylemlerinin meşru müdafaanın ötesine geçtiğini” söylemişti.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları’nın 7 Ekim’de başlattığı Aksa Tufanı operasyonuna, İsrail de Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt verdi.
Filistin Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı rakamlara göre, İsrail ordusunun bombardımanlarında Gazze’deki toplam can kaybı 2 bin 778’e yükselirken, yaralı sayısı da 10 bini geçti. İsrail ise Gazze’den düzenlenen saldırılarda en az 1400 kişinin öldüğünü, 3 bin 968 kişinin de yaralandığını duyurdu.
Pekin’de iki gün sürecek Kuşak ve Yol forumuna Sri Lanka Cumhurbaşkanı Ranil Wickremesinghe, Kenya Devlet Başkanı William Ruto, Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez ve Taliban’ın Ticaret ve Sanayi Bakanı Hacı Nureddin Azizi de katılıyor.
Kaynak: Independent
