ABD’nin Irak’ta Nuceba Hareketi’ne saldırısı dört cephede gerilimin tırmanma ihtimalini artırabilir.
ABD ile 11 ülke tarafından, Kızıldeniz’deki ticari nakliye gemilerine neredeyse her saldırılar düzenleyen Yemen’deki Husi grubuna gönderilen uyarılar, İran’ın Kirman vilayetindeki gizemli patlamalar, Lübnan’da Hamas liderlerinden Salih El-Aruri’ye düzenlenen suikast ve son olarak ABD’nin Bağdat’ta Nuceba Hareketi’nin Bağdat’taki karargahını hedef almasının ardından Ortadoğu’da daha geniş kapsamlı bir savaşın patlak vereceği yönünde korku artıyor.
ABD’li askeri yetkililer, Ekim ayından bu yana Iraklı gruplar tarafından ABD güçlerine karşı gerçekleştirilen yaklaşık 115 saldırıya yanıt olarak, dün Bağdat’ta Nuceba hareketine silahlı insansız hava aracıyla (SİHA) saldırı düzenlediklerini açıkladı.
Irak Dışişleri Bakanlığı, saldırıyı güçlü bir şekilde kınadıklarını ifade ederken, Irak’ın, güvenlik güçlerine zarar vermeye çalışan herkesi caydırmak için her türlü tedbiri alma hakkını saklı tuttuğunu vurguladı.
İran, Devrim Muhafızları’nın dış operasyonlardan sorumlu Kasım Süleymani’nin mezarı yakınında Çarşamba günü meydana gelen saldırılardan İsrail’i sorumlu tuttu.
ABD’li üç yetkili ise, bu saldırıların muhtemelen DEAŞ ya da başka bir terörist grup gerçekleştirildiğini öne sürdü.
Yetkililer, DEAŞ’ın katılımını gösteren istihbarat değerlendirmelerinin henüz ön hazırlık niteliğinde olduğunu ve nihai bir sonuç olmadığını da belirtti.
ABD, İsrail’i Kirman saldırısı konusunda savundu
ABD yönetimi, İsrail’i savundu ve Süleymani’nin memleketi Kirman’daki patlamalardan sorumlu olduğuna dair suçlamaları yalanladı.
Ayrıca Washington’ın, Beyrut’ta Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih el-Aruri’nin öldürüldüğü saldırıyla ilgili bilgisi olduğuna dair iddiaları da reddetti.
ABD Yönetimi aynı zamanda, Gazze’deki savaşın diğer cephelere sıçrama tehlikesi konusundaki endişelerini de dile getirdi.
Ancak ABD’nin bu tutumları, İsrail’in en büyük müttefiki Washington’ı, Ortadoğu’da genişleyen bir bölgesel savaşa sürükleme olasılığına ilişkin yaygın kaygıyı hafifletmedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller, İsrail ile Hamas arasındaki savaşın diğer cephelere yayılmasına ilişkin endişelerin arttığını kabul etti.
ABD’li yetkililer, ‘isim belirtmedikleri tarafların’, İsrail’in Gazze’deki savaşını Ortadoğu’yu kasıp kavuracak daha geniş bir savaşa dönüştürmek istediğinde ısrar ediyor.
Analistler, İsrail’in Aruri’ye suikast düzenlediğinde, Lübnan sınırındaki çatışmanın tırmanacağını bildiğine dikkat çekiyor.
İran’ın dini lideri Ali Hamaney’in, İranlı askeri liderlere ‘stratejik sabır’ izlemeleri ve İran’ı ABD ile doğrudan karşı karşıya getirmekten kaçınmaları yönünde verdiği talimatlar hakkında haberler sızdırıldı.
Uzmanlar, tüm tarafların daha kapsamlı bir savaştan kaçınma çabalarına rağmen, topyekun bir savaşa yol açabilecek ‘yanlış hesaplamalar veya misilleme operasyonlarından’ endişe ediyor.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, İran’daki patlamalara İsrail’in herhangi bir şekilde dahil olduğuna dair iddiaları yalanlayarak, istihbarat servislerinin bu iddiayı destekleyecek herhangi bir bilgiye sahip olmadığına dikkat çekti.
Kirby, Çarşamba akşamı düzenlediği basın toplantısında, ABD’nin bölgedeki savaşın genişlediğini görmek istemediğini dile getirdi.
Ancak, Ortadoğu’daki ABD askeri varlığının devam etmesi çağrısında bulundu.
Basın toplantısında Kirby, konuya ilişkin şunları söyledi;
“Başkan Biden’ın bölgeye emrini verdiği askeri güç, çatışmanın tırmanmasını, genişlemesini veya derinleşmesini önlemek için tasarlandı. Daha önce de söylediğimiz gibi, bunun İsrail ve Hamas’ın ötesinde genişlediğini görmek istemiyoruz. Bunun olmasını önlemek için bölgedeki ortaklarımızla çalışmaya devam edeceğiz.”
Biden yönetimindeki yetkililer, Aruri suikastının ardından, ‘öfkeyi yatıştırmak ve gerilimi kontrol altına almak’ için Lübnanlı yetkililerle diplomatik temaslar başlattı.
Biden’ın Kıdemli Danışmanı Amos Hochstein, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın ‘Hizbullah’ın İsrail’in kuzeyinde yönelik saldırılarının tekrarlanmasıyla birlikte Hochstein’ın zamanının dolduğu’ yönündeki tehdidine rağmen, Hizbullah ile diplomatik anlaşmaya varmakla görevlendirildi.
4 cephede savaş
ABD yönetiminin savaşın yayılmasını engellemek istediği ve bölgesel olarak patlak vermesini reddettiğini defalarca ifade etmesine rağmen, Biden yönetimi Irak, Lübnan, Suriye ve Yemen’de dört cephede devam eden gerilime karşı kararlı görünüyor.
Uzmanlar, ABD ile İran arasında doğrudan bir çatışma olasılığının hala düşük olduğunu söylüyor.
Ancak analistler, küçük bir olayın aniden açık bir gerilime dönüşme riskini artıran ‘vekalet saldırılarının’ artmasına dikkat çekiyor.
ABD Barış Enstitüsü Ortadoğu Merkezi Başkan Yardımcısı Mona Yacoubian, eş zamanlı olarak çok sayıda huzursuzluk yaşandığını, ancak bölgedeki çatışmanın merkezini Hamas ile İsrail arasındaki savaşın oluşturduğunu ve bunun daha da tırmanmasından endişe edildiğini söyledi.
Yacoubian açıklamasında, “Bölgede büyük bir çatışmayı önlemek için tüm aktörler kendi eylemlerini ve diğer tarafların tepkilerini hesaplıyor ancak ortada somut bir garanti yok” dedi.
Ayrıca Hizbullah’ın, İsrail ile savaş ya da doğrudan çatışma başlatma niyetinde olmadığını, ancak İsrail’in saldırısına yanıt vermesi yönünde baskı yapılmasının gerilime kapı açabileceğini vurguladı.
İsrail eski Başbakanı Naftali Bennett, geçtiğimiz hafta The Wall Street Journal’da yer alan köşe yazısında, ABD’li Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham’ın ‘İran’ı haritadan silme ve bölgedeki kollarını kesme’ çağrısıyla bağlantılı olarak, İran’la doğrudan yüzleşilmesini talep etti.
Analistler, Hamas ile arabuluculuk yapan tarafların rehinelerin serbest bırakılması yönündeki çabalarını durdurması veya dondurması halinde, Aruri suikastının İsrailliler için riskleri artıracağına inanıyor.
Bu durum, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, Ulusal Güvenlik Konseyi Ortadoğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk ve ABD’nin Ortadoğu İnsani Meselelerden Sorumlu Özel Temsilcisi David Satterfield gibi ABD’li yetkililerin yürüttüğü zorlu müzakerelere bir darbe teşkil edebilir.
Kaynak: Aawsat
